?Oscarowe filmy bez optymizmu

Od kilku lat Amerykańska Akademia Filmowa w kategorii „najlepszy film" ma prawo przyznawać od pięciu do dziesięciu nominacji. Zmiana regulaminu to ukłon w stronę biznesu, wiadomo, że w przypadku niektórych tytułów nominacja oznacza nawet 30–50-procentowy wzrost wpływów z kin. Za oscarowymi decyzjami kryją się więc wielkie interesy i działania marketingowe producentów.

Zobacz galerię zdjęć

Bunt zniewolonych

Jednocześnie jednak coraz częściej Akademicy udowadniają, że w swych decyzjach nie są konserwatywni i koniunkturalni. Także w tym roku, wybierając w najważniejszej kategorii dziewięć tytułów, przypomnieli, że kino jest lustrem świata. Głosowali na filmy, które pokazują niełatwą codzienność Ameryki lub bez znieczulenia rozliczają się z jej przeszłością. Filmowcy ostrzegają. Pokazują społeczne patologie i nierówności, niesprawiedliwość i łamanie prawa do równości.

Oscary - czytaj więcej

Dramat „Zniewolony. 12 Years a Slave" Steve'a McQueena to osadzona w połowie XIX wieku historia czarnoskórego muzyka, wolnego człowieka, który zostaje porwany w Nowym Jorku i sprzedany jako niewolnik na Południu.

– Gwałt i pogarda dla drugiego człowieka zawsze są takie same – mówi producent filmu John Ridley. – Wszystko jedno, czy w Ameryce XIX wieku, czy w Niemczech w połowie wieku następnego, czy w dzisiejszej Syrii.

Dziś wiele filmów ma takie drugie dno. W „Kapitanie Phillipsie" Paul Greengrass opowiada o marynarzu porwanym przez piratów somalijskich. Ale nie proponuje kolejnego odcinka „Piratów z Karaibów". Mówi o odwadze, poświęceniu pokonywaniu strachu w obliczu niebezpieczeństwa i śmierci, ale jednocześnie portretuje żyjących w nędzy Afrykanów, którzy napadają dla okupu na amerykański kontenerowiec. Dla żyjącego w skrajnej nędzy, młodego chłopaka akt terroru jest desperackim sposobem na przeżycie.

– Trudno sobie wyobrazić większe niebezpieczeństwo niż człowiek niemający niczego do stracenia – mówi reżyser.

Oszuści i oszukani

Wychodząca z kryzysu Ameryka rozlicza się z korupcją i manipulacją. Artyści szukają źródeł ekonomicznej recesji, ale też upadku społecznej solidarności. I tak „American Hustle" Davida O. Russela jest współczesną opowieścią o oszuście finansowym, który w zamian za lekki wymiar kary decyduje się współpracować z agentem FBI i wystawić mu skorumpowanych polityków robiących nieczyste interesy z gangsterami. „Wilk z Wall Street" Martina Scorsese to opowieść o Jordanie Belforcie, autentycznym nowojorskim brokerze, który zbudował swoje imperium – pełne narkotyków, luksusowych jachtów i prostytutek – zbijając fortunę na nieuczciwych transakcjach pozagiełdowych.

Wielkie oszustwo, ale już zupełnie inne, pokazuje Alexander Payne w znakomitej czarno-białej „Nebrasce". Historii starego człowieka, który znajdując w gazecie kartkę o wygranej w konkursie, wierzy, że zdobył milion dolarów. Jest niedołężny, ma lekką demencję, ale jest uparty. Syn zabiera go w daleką podróż do Lincoln, gdzie ma odebrać rzekomą nagrodę. Do rodzinnego miasta, do wspomnień i starych znajomych. Do wzruszeń.

„Nebraska" jest przecież też o cynizmie dzisiejszego piaru, który nastawiony jest na nabieranie ludzi naiwnych – zwłaszcza tych starej daty.