Kilka lat temu było o połowę taniej

Markowski, Pągowska, Ciecierski, Beksiński, Jarema, Duda-Gracz to kolejni malarze z czołówki rankingu – ogłoszonego przez „Rz” 13 marca 2008 r. – których twórczość dziś przybliżamy. Ceny ich prac dochodzą teraz do 100 tys. zł. Za obraz Marii Jaremy zapłacono w Monachium 100 tys. euro

Aktualizacja: 30.07.2008 14:30 Publikacja: 30.07.2008 14:19

Zdzisław Beksiński (olej, płyta, 88x74 cm, 70 tys. zł), fot. Galeria SD

Zdzisław Beksiński (olej, płyta, 88x74 cm, 70 tys. zł), fot. Galeria SD

Foto: Rzeczpospolita

13 marca 2008 r. zaprezentowaliśmy sylwetki i twórczość artystów, którzy zajęli 10 pierwszych miejsc w Rankingu Sztuki. 29 maja - sześciu, a 3 lipca pięciu kolejnych twórców. Dziś przedstawiamy następną szóstkę malarzy (uwaga: pominęliśmy np. rzeźbiarzy, grafików, performerów itd., którzy zostali uwzględnieni w rankingu).

Jerzy Duda-Gracz i Zdzisław Beksiński w rankingu na najbardziej popularnego malarza powojennego (TNS OBOP, październik 2007 r.) zajęli dwa pierwsze miejsca. I choć nie wszyscy krytycy podzielają tę opinię, ceny obrazów Dudy-Gracza idą w górę.

Za życia artysty jego oleje kosztowały do 50 tys. zł, teraz te najlepsze, skatalogowane nawet 100 tys. zł. Prace tego artysty są chętnie podrabiane, dlatego warto sprawdzić ich autentyczność. Nie jest to trudne, gdyż Duda-Gracz każdy obraz datował, numerował i zapisywał te dane w swoim kajeciku. W galeriach, przede wszystkim w Galerii SD, jego oleje pojawiają się rzadko i od razu znikają.

Na razie spadkobiercy Dudy-Gracza nastawieni są na prezentację dokonań artysty w muzeach oraz galeriach i niechętnie sprzedają jego dzieła. Prace malarza można obejrzeć w muzeach narodowych m.in. w Krakowie, Warszawie, Gdańsku i w Muzeum Sztuki w Łodzi.

Podobnie jest z obrazami Beksińskiego. Największy ich zbiór posiada muzeum w rodzinnym Sanoku. Część rysunków erotycznych można zobaczyć w muzeum w Częstochowie.

Prace Beksińskiego (ma je np. Galeria SD) o silnym ładunku emocjonalnym budzą różne reakcje, ale mają stałych odbiorców. Przed tragiczną śmiercią artysty kosztowały od 40 tys. do 50 tys. zł, teraz te najlepsze – do 150 tys. zł.

Wzrosły również ceny wyrafinowanej sztuki Teresy Pągowskiej (m.in. Galeria Grafiki i Plakatu). Za życia malarki jej olej kosztował 30 – 50 tys. zł, teraz 80 – 100 tys. zł. Na razie syn artystki nie jest zainteresowany sprzedażą jej spuścizny. Podobnie jak spadkobiercy niedawno zmarłego Eugeniusza Markowskiego. Ceny jego oryginalnej twórczości wzrosły z 50 tys. do 90 tys. zł (Galeria Milano).

Obrazy Tomasza Ciecierskiego, często składające się z kilku prac, niekiedy z wlepioną widokówką, również stają się coraz droższe, kosztują od 8 tys. do 80 tys. zł (m.in. Le Guern Gallery, Galeria Ego). Oczywiście, ich cena podobnie jak w przypadku innych autorów, zależy od formatu, techniki i okresu pochodzenia pracy. Niewielkie obrazy Ciecierskiego z cyklu „Ksero” można kupić już za 1 tys. zł, czyli bardzo atrakcyjną kwotę biorąc pod uwagę osiągnięcia tego znakomitego artysty.

Najdroższe bez wątpienia są prace Marii Jaremy (Galeria Starmach). Jej obraz olejny w zeszłym roku został wylicytowany na aukcji w Monachium za 100 tys. euro. Jest to górny pułap cenowy, do którego powoli zbliżają się inni klasycy współczesności.

- Jest to ranking najlepszych polskich artystów współczesnych (przyjęliśmy, że byli obecni w życiu artystycznym po 1945 r.).

- Po raz pierwszy w Polsce został opublikowany na łamach „Moich Pieniędzy” 13 marca 2008 r.

- Powstał przy współpracy 79 galerii, zarówno komercyjnych, jak i zajmujących się promocją sztuki (m.in. CSW Zamek Ujazdowski, BWA Zielona Góra, BWA Arsenał, Galeria Biała, Atlas Sztuki, Starmach Galeria, Zderzak, Program, Lokal_30, Galeria Wizytująca, Galeria Klimy Bocheńskiej).

- Właściciele i szefowie galerii wskazywali dziesięciu najważniejszych, ich zdaniem, twórców uprawiających różne dyscypliny sztuki. Artysta, który w takim minirankingu zajął pierwsze miejsce, otrzymywał 10 pkt, każdy następny o jeden mniej. W ten sposób została stworzona obiektywna lista 256 najbardziej liczących się twórców.

Zdzisław Beksiński (1929 – 2005)

Malarz, fotografik, rzeźbiarz, twórca grafik komputerowych. Jeden z najbardziej rozpoznawalnych polskich artystów. W latach 70. zasłynął serią obrazów o nierealnej, makabrycznej tematyce. Nazywał je fotografowaniem wizji. Zapełniały je postacie bez twarzy, szkielety psów, katastroficzne pejzaże, ruiny podświetlone krwawym światłem.

Wcześniej, w latach 60., po wystawie rysunków w Teatrze Narodowym zainspirowanych albumem z lat 20. o dewiacjach seksualnych, Beksiński został okrzyknięty skandalistą. Muzeum Historii Ruchu Robotniczego kupiło parę tych prac, w ramach popierania młodych twórców, dopatrując się w nich elementów martyrologii.

Przez ostatnie kilkanaście lat malował z pozoru nic nieprzedstawiające obrazy, na których można było zauważyć cząstkę dłoni, piętę, kawałek zarysowanego pod skórą kręgosłupa, wyłaniające się z nicości spojrzenie pary przymkniętych oczu.

Dla Beksińskiego temat był jedynie pretekstem do poszukiwania nowych rozwiązań formalnych. Swoich prac nie nazywał. Uważał, że trudno jest namalować dobry obraz, ale wymyślenie dobrego tytułu jest już prawie niemożliwe.

Urodził się w Sanoku, zmarł w Warszawie. Z woli ojca studiował architekturę na Politechnice Krakowskiej, choć dostał się na ASP.

W latach 80. za sprawą marszanda Piotra Dmochowskiego jego obrazy trafiły do paryskich galerii. Żył na uboczu, miał niewiele wystaw.

Eugeniusz Markowski (1912 – 2007)

Malarz, scenograf, dyplomata, dziennikarz i pedagog. Był jednym z nielicznych polskich twórców XX w., którzy nie naśladowali, nie adaptowali sztuki nowoczesnej, lecz po prostu uczestniczyli w jej powstawaniu.

W jego dziwnym świecie – budowanym kontrastowymi kolorami: czerwieniami, zieleniami, żółciami – pełnym ironii i groteski, dominuje człowiek. Pozbawiony ubrania, o zdeformowanej sylwetce, prymitywny, z lubieżnym uśmieszkiem, zdolny do wszystkiego. Artysta pokazuje go w sytuacjach jednoznacznych, drastycznych i wstydliwych. Nagiego pod każdym względem. Dopiero w latach 80. ekspresyjna twórczość Markowskiego została naprawdę zauważona i doceniona, gdy powróciło zainteresowanie tym nurtem.Urodził się i zmarł w Warszawie. Studiował w warszawskiej ASP u prof. Pruszkowskiego (dyplom w 1938 r.).

Od 1940 r. mieszkał we Włoszech i Kanadzie, gdzie pracował jako dziennikarz i dyplomata. W 1955 r. wrócił do kraju. Wykładał w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych.

Teresa Pągowska (1929 – 2007)

Malarka, pedagog. Dzięki stworzeniu niepowtarzalnego, niezwykle oszczędnego języka na stałe wpisała się w powstały w latach 60. nurt europejskiej nowej figuracji; było to malarstwo zdominowane zdeformowaną postacią ludzką.Jako debiutantka pojawiła się na słynnej wystawie „Arsenał 55”, gdzie otrzymała medal. W następnych latach współpracowała z wybitnymi artystami, m.in. Piotrem Potworowskim, Arturem Nacht-Samborskim i Henrykiem Tomaszewskim (prywatnie mężem malarki).

Rozpoznawalne obrazy Pągowskiej to niezwykle wyrafinowane kompozycje, z charakterystyczną plamą surowego, szarego, niezamalowanego płótna. Od początku koncentrowała się na człowieku. Zawsze była to postać zniekształcona, pozbawiona indywidualnych rysów, zawieszona w trudnej do określenia przestrzeni. Często jej bohaterkami były kobiety: zagadkowe, o ciałach koślawych, krzywych, ale zmysłowe. Najchętniej malowała akt – dynamiczny, w ruchu. Symbolicznie zaznaczała cechy kobiecości.

W latach 80. w jej twórczości pojawiły się tematy religijne. Pod koniec życia skupiła się na niewielkich kompozycjach. Portretowała krzesła, szklanki, konewki, psy, koty, klucze. Niezależnie od tematu zawsze najważniejsze dla niej było maksymalne uproszczenie uwiecznianych kształtów, żeby jak najkrócej powiedzieć jak najwięcej.

Urodziła się i zmarła w Warszawie. W 1951 r. zrobiła dyplom w poznańskiej PWSSP. Należała do grupy Realites Nouvelles i Nouvelle École de Paris (1963 r.). Jej obrazy znajdują się w wielu kolekcjach muzealnych i prywatnych w kraju i za granicą.

Tomasz Ciecierski (ur. 1945 r.)

Malarz, pedagog. Najczęściej tworzy cykle, które są swoistym dialogiem z malarstwem. Jego największą pasją jest malowanie malarstwa.

Pierwsze obrazy Ciecierskiego, m.in. „Paleta malarska” (1972 r.), przedstawiają akcesoria artysty, takie jak pędzle, naczynia, płótna, a nawet pracownię. Ciecierski opisuje także proces myślenia o obrazie i sam proces malowania. Prace buduje z fragmentów kartek czy płócien, składa z nich większe kompozycje jak w technice patchworku.

Na początku bliższe było Ciecierskiemu malarstwo figuratywne, dopiero w latach 80. skupił się na pejzażu przedstawianym syntetycznie w formie niemal czystej abstrakcji. Tworzy także reliefowe kompozycje, które składają się z nałożonych na siebie małych olejnych obrazków, tworzących fakturowe warstwy. W ostatnich latach powstały kompozycje złożone z wielu fotografii zlewów z kolorową wodą po umyciu pędzli. Artysta pokazuje sam proces twórczy, na zdjęciach nie pojawia się żadne dzieło.

Urodził się w Krakowie. Ukończył warszawską ASP (1971 r.). Mieszka w Warszawie. Jego prace znajdują się w prestiżowych kolekcjach krajowych i zagranicznych.

Jerzy Duda-Gracz (1941 – 2004)

Malarz, rysownik, scenograf, publicysta, pedagog. Jeden z najpopularniejszych współczesnych artystów polskich. Jego twórczość publicystyczno-moralizatorska zawsze wzbudzała skrajne emocje.

Bohaterowie Dudy-Gracza o zdeformowanych sylwetkach uosabiają ludzkie wady: chamstwo, głupotę, zakłamanie, lenistwo. Artysta uwieczniał prowincjonalny świat, z którego się wywodził (cykle „Portrety” i „Motywy Polskie” z lat 1968 – 1980), w sposób satyryczny komentował życie społeczno-polityczne („Hamlet Polny”, „Jeźdźcy Apokalipsy, czyli Fucha”, „Exodus” znajdujący się obecnie w zbiorach watykańskich).

Po 1983 r. powrócił do krainy dzieciństwa. Okres ten zamyka cykl „Obrazów jurajskich”, w których rzeczywistość splata się z przeszłością Dominują dwa wątki: motyw śmierci (odniesienie do sarmackiego portretu trumiennego) oraz temat „Drogi” (czas przemijania, odchodzenia).

Kolejny, tworzony od 1986 r. cykl „Obrazów prowincjonalno-gminnych”, jest również refleksją nad upływem czasu, próbą identyfikacji źródeł twórczości. Kiedy Duda-Gracz stwierdził, że „przeszły mu już naiwne pasje poprawiania świata”, skupił się na cyklu obrazów będących malarską interpretacją kompozycji ulubionego mistrza Fryderyka Chopina (1999 – 2004).

Urodził się w Częstochowie, zmarł w Łagowie. Studiował na Wydziale Grafiki katowickiej filii ASP w Krakowie. Dyplom zrobił w 1968 r. Jego prace znajdują się w zbiorach muzealnych i w kolekcjach prywatnych.

Maria Jarema (1908 – 1958)

Malarka, rzeźbiarka. Na początku skupiła się na rzeźbie. Tworzyła m.in. portrety i postacie o syntetycznej formie. Dość szybko zamieniła dłuto na pędzel. Inspirował ją impresjonizm i dokonania Cezanne’a.

Już w końcu lat 30. wypracowała własny, rozpoznawalny świat, pełen organicznych, przenikających się form, świat, w którym cienka linia dzieli sztukę figuratywną od przedstawień niemal abstrakcyjnych.

Fascynowała ją postać ludzka, jej miejsce w przestrzeni, a także przedstawienie ruchu w obrazie. Nigdy nie poddawała się obowiązującym modom ani trendom. Szczególne uznanie budzą dzieła, które powstały w ostatnich trzech latach jej życia, m.in. cykle „Figury”, „Chwyty”. Przedstawiają powtórzone i często nałożone na siebie schematy oczu, ust, czasem całych twarzy lub postaci, które artystka z czasem sprowadza do syntetycznych znaków.

Urodziła się w Starym Samborze, zmarła w Krakowie. Studiowała w krakowskiej ASP w pracowni rzeźby prof. Xawerego Dunikowskiego (1929 – 1935). Na początku lat 30. była związana z Grupą Krakowską. Po wojnie była współzałożycielką nowej Grupy Krakowskiej.

Współpracowała z teatrem Cricot prowadzonym przez jej brata Józefa Jaremę oraz z powojennym Cricot 2 Tadeusza Kantora (była jego współzałożycielką). Projektowała kostiumy i scenografię. Pomimo lewicowych poglądów w czasach socrealizmu jako jedna z niewielu wycofała się z oficjalnego życia kulturalnego.

Tam można znaleźć cały ranking: www.kompassztuki.pl

13 marca 2008 r. zaprezentowaliśmy sylwetki i twórczość artystów, którzy zajęli 10 pierwszych miejsc w Rankingu Sztuki. 29 maja - sześciu, a 3 lipca pięciu kolejnych twórców. Dziś przedstawiamy następną szóstkę malarzy (uwaga: pominęliśmy np. rzeźbiarzy, grafików, performerów itd., którzy zostali uwzględnieni w rankingu).

Jerzy Duda-Gracz i Zdzisław Beksiński w rankingu na najbardziej popularnego malarza powojennego (TNS OBOP, październik 2007 r.) zajęli dwa pierwsze miejsca. I choć nie wszyscy krytycy podzielają tę opinię, ceny obrazów Dudy-Gracza idą w górę.

Pozostało 95% artykułu
Ekonomia
Gaz może efektywnie wspierać zmianę miksu energetycznego
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Ekonomia
Fundusze Europejskie kluczowe dla innowacyjnych firm
Ekonomia
Energetyka przyszłości wymaga długoterminowych planów
Ekonomia
Technologia zmieni oblicze banków, ale będą one potrzebne klientom
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Ekonomia
Czy Polska ma szansę postawić na nogi obronę Europy