Fundusze inwestycyjne

[srodtytul]Podstawowe rodzaje funduszy[/srodtytul]

[b]Akcyjne[/b]

Inwestują w akcje spółek notowanych na giełdzie, a tylko niewielką część środków lokują w dłużne papiery wartościowe (głównie obligacje skarbowe) czy depozyty bankowe (chodzi o zagwarantowanie wypłat klientom chcącym wycofać oszczędności). Wartość ich jednostek może podlegać znacznym wahaniom, a więc ryzyko ponoszone przez inwestora jest duże. W czasie niekorzystnej sytuacji na giełdzie fundusze takie mogą notować straty. Ich celem jest osiągnięcie wysokich dochodów w długim, co najmniej kilkuletnim, okresie.

[b]Obligacyjne[/b]

Inwestują przede wszystkim w stosunkowo bezpieczne papiery skarbowe oraz na rynku pieniężnym. Przeważającą część ich portfela stanowią obligacje emitowane przez Skarb Państwa.

Nieco mniejszy udział mają bony skarbowe, choć to właśnie one (konkretnie 52-tygodniowe) są na ogół benchmarkiem, czyli portfelem wzorcowym, z którym porównywane są wyniki tego rodzaju funduszy; zarządzający stara się więc, by osiągnąć co najmniej taki zysk, jaki przyniósł w danym okresie portfel wzorcowy.

[b]Rynku pieniężnego[/b]

Uznawane są za najbezpieczniejsze, ale jednocześnie są najmniej dochodowe. Inwestują głównie w papiery dłużne, takie jak bony skarbowe, komercyjne, obligacje skarbowe i komercyjne, depozyty międzybankowe; do ich portfeli dobierane są takie lokaty i papiery, które wygasają (są wykupywane) nie później niż za rok. Fundusze te zapewniają dostęp do rynków finansowych zarezerwowanych dla inwestorów z dużymi pieniędzmi (np. żeby kupić bony skarbowe czy komercyjne, trzeba dysponować znacznymi kwotami). Są doskonałą alternatywą dla lokat bankowych. Ich wielką zaletą jest to, że środki (w całości lub częściowo) można wycofać, nie tracąc osiągniętych już zysków.

[b]Zrównoważone[/b]

Łączą cechy funduszy akcyjnych, obligacyjnych i rynku pieniężnego. Lokują środki we wszystkich segmentach rynku kapitałowego w proporcjach uzależnionych od aktualnej sytuacji rynkowej. Pole do popisu mają zatem zarządzający. Hossa na giełdzie powinna być przez nich wykorzystywana do powiększania akcyjnej części portfela kosztem papierów dłużnyc. Odwrotnie powinno się dziać podczas bessy. Zyski w głównej mierze zależą od tego, jak dobrze zarządzający potrafią oceniać sytuację na rynku i dostosowywać do niej swoje decyzje inwestycyjne.

[b]Stabilnego wzrostu[/b]

Oprócz obligacji i bonów skarbowych mogą mieć w portfelu trochę akcji. Głównym ich celem jest długotrwały wzrost wartości jednostek uczestnictwa. Już same nazwy funduszy (senior, emerytura czy III filar) wskazują, że dobrze nadają się one do oszczędzania na starość.

Wyniki funduszy na podstawie danych firmy Analizy Online, benchmarki – wyliczenia własne.

[ramka][b]Benchmarki „RZ”[/b]

Wyniki inwestycyjne funduszy można odnieść do średniego wyniku danej grupy. Jednak więcej o skuteczności zarządzających można powiedzieć, porównując roczne stopy zwrotu funduszy z wynikiem, jaki przyniósłby wzorcowy portfel. Oczywiście dla każdej grupy funduszy musi to być inny wzorzec, dopasowany do ich strategii.

Dla podstawowych grup funduszy operujących na naszym rynku stworzyliśmy następujące [b]wzorce (benchmarki)[/b]:

- wzorzec dla funduszy akcyjnych składa się w 80 proc. z WIG, w 20 proc. ze średniej stopy zwrotu z obligacji skarbowych,

- dla funduszy akcyjnych małych i średnich spółek: w 80 proc. z mWIG40, w 20 proc. ze średniej stopy zwrotu z obligacji skarbowych,

- w przypadku funduszy zrównoważonych jest to: 50 proc. WIG, 50 proc. średnia stopa zwrotu z obligacji skarbowych,

- dla funduszy stabilnego wzrostu: 35 proc. WIG, 40 proc. średnia stopa zwrotu z obligacji skarbowych, 25 proc. średnia stopa zwrotu z bonów skarbowych,

- wzorzec dla funduszy obligacji w 80 proc. składa się ze średniej stopy zwrotu z obligacji skarbowych, a w 20 proc. ze średniej stopy zwrotu z bonów skarbowych,

- wzorcem dla funduszy pieniężnych w całości jest średnia stopa zwrotu z bonów skarbowych.[/ramka]

[ramka][srodtytul]Jakie opłaty[/srodtytul]

Przy zakupie jednostek uczestnictwa funduszy pobierana jest opłata dystrybucyjna. W przypadku jednostek typu A jest ona odejmowana od wpłacanej przez klienta kwoty. Dopiero po tej operacji pozostała suma jest przeliczana na jednostki uczestnictwa.

W przypadku jednostek typu B prowizja jest pobierana przy odsprzedaży jednostek.

Występuje także forma pośrednia – typ C. Wtedy opłata jest podzielona na dwie części. Pierwszą wnosi się przy zakupie, a drugą przy umarzaniu jednostek. W niektórych funduszach wielkość tej drugiej części zależy od czasu, po jakim następuje umorzenie jednostek. Im czas dłuższy, tym opłata mniejsza.

Większość towarzystw funduszy inwestycyjnych (TFI) stosuje zasadę, że im wyższa wartość inwestycji, tym niższa opłata dystrybucyjna. Na przykład w Pioneer Pekao TFI, gdy inwestuje się w fundusz akcji (jednostki typu A) mniej niż 10 tys. zł, opłata wynosi 5 proc., a przy kwocie w przedziale od 50 do 100 tys. zł – 3 proc. W BZ WBK AIB TFI są to kwoty odpowiednio: 1,5 – 2 proc. i 0,5 proc. W Skarbiec TFI inwestor powierzający do 1,5 tys. zł płaci 5,5 proc., a jeśli jest to od 12 tys. do 20 tys. zł, prowizja wynosi 4,5 proc.