Koszty pożyczek w firmach pożyczkowych są dużo wyższe

Chcę pożyczyć 750 zł na 30 dni. Prowizje i odsetki od takiego kredytu wyniosą 218,32 zł. Do oddania po 30 dniach będzie 968,32 zł. Roczna rzeczywista stopa oprocentowania (co to jest: patrz ramka) wyniesie 3972,8 proc. To oferta firmy Wonga, specjalizującej się w krótkoterminowych pożyczkach online. Jej pierwsza strona internetowa wystartowała w 2007 r. w Wielkiej Brytanii. Teraz jest obecna również na polskim rynku. W telewizji można oglądać jej spoty reklamowe z dziarskimi staruszkami.

W bankach tak małej pożyczki gotówkowej raczej nie dostaniemy. Ale sprawdźmy, jak tam wyglądają koszty. Na przykład sięgnijmy po Mini Ratkę w PKO BP. Jak podaje bank, RRSO dla pożyczki w wysokości 15 000 zł, spłacanej w 60 ratach miesięcznych po 365 zł, przy oprocentowaniu nominalnym 15,99 proc. w skali roku, wynosi 30,86 proc. Całkowity koszt kredytu to 9990 zł, w tym: prowizja 496 zł, odsetki 6890 zł i ubezpieczenie 2604 zł. Całkowita kwota do zapłaty – 22 386 zł.

Eurobank reklamuje teraz kredyt gotówkowy Cash-back. Jak sam wylicza jego koszty? Gdybyśmy pożyczyli 16 500 zł i spłacali ten kredyt przez cztery i pół roku, prowizja i opłata przygotowawcza wyniosłyby łącznie 511,50 zł, oprocentowanie nominalne 13,5 proc. Po uwzględnieniu zwrotu części pobranych odsetek w wysokości 1105,38 zł (na tym polega reklamowana promocja) roczna rzeczywista stopa oprocentowania wynosi 27,24 proc. RRSO uwzględnia ubezpieczenie kredytu; jego łączny koszt to aż 3296,70 zł. Rata miesięczna wynosiłaby 409,37 zł, a całkowita kwota do spłaty 22 106,09 zł.

– Lektura reprezentatywnych przykładów kredytów gotówkowych, zazwyczaj podawanych przez banki małym druczkiem pod reklamami czy też na stronach internetowych, daje pewną orientację w kosztach – twierdzi Halina Kochalska z Open Finance. – Obecnie trzeba uważać głównie na koszty ubezpieczeń. Właśnie na sprzedaży takich kredytów bankom zależy najbardziej. Dzięki nim zarabiają więcej i ograniczają ryzyko. Ale prowizje i opłaty przygotowawcze też niekiedy dochodzą do kilkunastu procent.

Mimo wszystko, choć np. koszt ubezpieczenia kredytu sięgający kilku tysięcy złotych może się wydawać szokująco wysoki, wyliczana przez banki stopa RRSO wynosi na ogół 20–30 proc. Natomiast w przypadku pożyczek udzielanych przez firmy w Internecie są to setki, a nawet tysiące procent. A RRSO ma pomagać właśnie w oszacowaniu rzeczywistych kosztów kredytu i w porównywaniu ofert.

– Wonga podaje RRSO, bo tak nakazuje prawo, ale w przypadku pożyczek krótkoterminowych, zaciąganych na 20 dni, RRSO sensu większego nie ma – przekonuje Wonga na swojej stronie WWW. Jej zdaniem to tak, jakby zamiast podawać koszt wynajęcia pokoju w hotelu na jedną dobę, zamieszczać w cenniku koszt rocznego pobytu.

Firma przekonuje, że przyjęła bardziej klarowne rozwiązanie i wylicza całkowity koszt pożyczki, uwzględniający wszystkie prowizje oraz oprocentowanie. Można to łatwo sprawdzić, posługując się suwakiem na stronie WWW.

To fakt, im krótszy okres spłaty, tym RRSO jest wyższe. Ale na razie lepszego wskaźnika do porównań nie ma. Gdy mówi się: pożyczasz 750 zł, oddajesz 968 zł, brzmi to nieźle. Ale równie dobrze można by zaproponować na przykład: za każde pożyczone 1 zł po jednym dniu oddajesz 2 zł. Oprocentowania tak skonstruowanego kredytu lepiej nie wyliczać.

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki

b.zulawnik@rp.pl

Co to jest RRSO

Banki i wszystkie inne firmy udzielające pożyczek są ustawowo zobligowane do podawania w materiałach reklamowych i w umowach z klientami rocznej rzeczywistej stopy oprocentowania (RRSO). Ustawodawcy chodziło o to, żeby klient mógł porównywać oferty kredytowe z punktu widzenia kosztów. Dlatego RRSO, w bardzo dużym uproszczeniu, oprócz kosztów odsetek (czyli wynikających z oprocentowania pożyczki) uwzględnia też wszystkie opłaty i prowizje (a do tego wartość pieniądza w czasie). Wpływ na jej wysokość ma też ilość rat, jakie mamy do spłacenia. Tak więc kredyty z takim samym oprocentowaniem nominalnym, ale z różnymi prowizjami i odmiennymi okresami spłaty, będą miały RRSO diametralnie różne. Generalnie im wyższe opłaty związane z kredytem i im krótszy okres spłaty, tym RRSO jest większe. Do czego w praktyce może się przydać ten wskaźnik? Otóż można przyjąć, że im bardziej RRSO się różni od nominalnego oprocentowania danego kredytu, tym bardziej musimy się liczyć z większymi kosztami dodatkowymi (poza odsetkami).

Aleksandra Sikora, Biuro Informacji Kredytowej

Pożyczki lub oferty typu kredyt bez BIK są zwykle kosztowne. Często trzeba oddać nawet kilkanaście razy więcej, niż się pożyczyło. Zamiast bać się BIK, wystarczy się dowiedzieć, co ta baza zawiera. Dzięki danym w bazie BIK informacje o naszej historii kredytowej są widoczne dla wszystkich banków. Wiąże się to z korzyściami dla konsumentów. Zintegrowana baza danych pozwala bankom na  skrócenie czasu przyznawania kredytu oraz może pomóc uzyskać go na lepszych warunkach. Niezbędne jest przy tym wyrażenie zgody na przetwarzanie danych w BIK po spłacie zobowiązania. Pozytywna historia kredytowa to atut w kontaktach z instytucjami finansowymi. Warto zaznaczyć, że ponad 90 proc. informacji w BIK to dane pozytywne, świadczące o terminowej spłacie rat kredytowych. W każdej chwili można osobiście sprawdzić, jakie dane na nasz temat banki przekazały do BIK. W tym celu warto zarejestrować się na portalu BIK.pl (szczególnie dotyczy to osób, które spłacają więcej niż jeden kredyt). Można wtedy regularnie sprawdzać informacje o spłatach w jednym miejscu. Mając swobodny dostęp do informacji o własnej historii kredytowej oraz do oceny punktowej, można się lepiej przygotować do wniosku o nowy kredyt. Wszystkie te możliwości zapewnia Pakiet Monitoring. Na portalu dostępny jest również pojedynczy produkt – Profil Kredytowy Plus.

Jak bezpiecznie pożyczać

- Większą wagę przywiązuj do kosztów kredytu niż do braku formalności czy krótkiego oczekiwania na pieniądze. Łatwość i szybkość pożyczania nie przekłada się automatycznie na łatwość spłaty. Wręcz przeciwnie, nierzadko tzw. szybkie pożyczki są dużo droższe od standardowych, a więc ich spłata będzie większym obciążeniem dla domowego budżetu.

- Nie ulegaj namowom i nie pożyczaj większej kwoty, niż potrzebujesz. Nie przeceniaj swoich możliwości pod wpływem optymistycznej świątecznej atmosfery. Jeśli twoje  dochody z trudem starczają na utrzymanie od pierwszego do pierwszego, zastanów się, skąd weźmiesz pieniądze na spłatę raty kredytu, zwłaszcza że nie chodzi tu o jednorazowy dodatkowy wysiłek, lecz o raty spłacane przez wiele miesięcy.

- Analizując koszty kredytu, zwracaj uwagę na pełną kwotę, jaką będziesz musiał oddać. Za przyzwoity roczny kredyt możemy uznać taki, gdzie do oddania jest od kilkunastu do 20 proc. więcej, niż pożyczyliśmy. Zatem przy kredycie w wysokości 1000 zł wszystkie koszty w postaci odsetek, prowizji i ubezpieczeń powinny wynosić ok. 200 zł.

- Nie sugeruj się tylko wysokością raty, bo ta będzie niska przy długim okresie spłaty, ale łączne koszty kredytów długookresowych są o wiele większe niż krótkoterminowych.

- Oprocentowanie to nie wszystko. Zapytaj o prowizję i koszty ubezpieczeń. W bankach modne stały się ostatnio zwłaszcza ubezpieczenia. Czasami  kosztują sporo, w skrajnych przypadkach nawet ponad jedną piątą pożyczonej kwoty. Jeśli decydujesz się na wykupienie ubezpieczenia, sprawdź, czy w ogóle będziesz mógł z niego skorzystać, może już na starcie warunki ubezpieczenia wykluczają cię ze względu na wiek lub stan zdrowia. W przypadku polisy od utraty pracy należy pamiętać, że nie może to być odejście z firmy za porozumieniem stron, lecz musi być zwolnienie przez pracodawcę, i to nie z winy pracownika.