Mher Hakobyan: Zakazać masowej inwigilacji

Europejska Partia Ludowa zgłosiła poprawki do aktu o sztucznej inteligencji, który będzie dziś głosowany w Parlamencie Europejskim. Chce, żeby było możliwe rozpoznawanie biometryczne w czasie rzeczywistym, ale tylko w określonych sytuacjach: szukania sprawców poważnych przestępstw, terrorystów i zaginionych dzieci. I zapewnia, że w system można wbudować bezpieczniki, które zapobiegną jego wykorzystywaniu do innych celów. Da się to zrobić?

Nie da się. Z technicznego punktu widzenia jest to niemożliwe. To jest system masowej inwigilacji i jedynym sposobem na to, żeby nie łamał on praw człowieka jest jego zakazanie. Ten instrument łamie wiele praw podstawowych: do prywatności, do ochrony danych osobowych, wolność słowa, zgromadzeń, prawo do niedyskryminacji. Do tego jest to system zawodny i dyskryminujący  ludzi o innym kolorze skóry niż biały. Mamy już przykłady ze Stanów Zjednoczonych, gdzie system błędnie wytypował przestępcę i oskarżono o kradzież czarnego człowieka, który w tym czasie przebywał w innym stanie. Tygodniami trwało dowiedzenie jego niewinności. I mówimy tu o sytuacji obywatela USA, który ma dostęp do adwokata. A co z migrantami, bo przecież wiadomo, że on jest wykorzystywany na granicach? Oni nawet nie wiedzą, że są poddawani tej procedurze, nie mają dostępu do prawników. Mamy tu w ogóle do czynienia z wielką dysproporcją. Po jednej stronie cały aparat państwa, po drugiej obywatel, który nie wie, jak się bronić przed inwigilacją. Zresztą nawet samo podejrzenia zastosowania przez państwo takiej technologii będzie działała zniechęcająco np. na chęć ludzi uczestniczenia w jakimś proteście. Sama obawa, że możesz być obserwowanym, że twoja tożsamość może zostać upubliczniona, to już zmienia zachowanie ludzi.