Sąd: cudzoziemiec musi udowodnić, że jego małżeństwo nie jest fikcją

Samo zawarcie małżeństwa między cudzoziemcem a obywatelką polską nie wystarczy do uzyskania zezwolenia na stały pobyt.

Aktualizacja: 23.12.2017 19:00 Publikacja: 23.12.2017 15:30

Sąd: cudzoziemiec musi udowodnić, że jego małżeństwo nie jest fikcją

Foto: Adobe Stock

Cudzoziemiec musi udowodnić, że nie jest to związek fikcyjny, zawarty dla uzyskania korzystniejszego statusu prawnego w Polsce.

Zezwolenie na stały pobyt w Polsce jest zezwoleniem bezterminowym. Uprawnia do podejmowania prac bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę, do prowadzenia działalności gospodarczej na takich samych prawach jak obywatele polscy, do świadczeń z pomocy społecznej, i do uzyskania w przyszłości polskiego obywatelstwa.

O udzielenie takiego zezwolenia zwrócił się do wojewody mazowieckiego Nikołaj A. (dane zmienione)

Wojewoda odmówił. Sam fakt zawarcia przez cudzoziemca małżeństwa z obywatelką polską nie jest wystarczającą przesłanką do udzielenia zgody na stały pobyt. Zdaniem wojewody, związek małżeński cudzoziemca odbiega od modelu, przyjętego w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Małżonkowie nie mieszkają wspólnie, nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego, a ich spotkania mają charakter sporadyczny i przypadkowy. Jak oświadczyła kobieta, jedynym powodem, dla którego nie złożyła pozwu o rozwód, są kwestie finansowe. W ocenie wojewody, pomimo formalnego zawarcia małżeństwa z obywatelką polską, jest ono faktycznie fikcją.

Decyzję wojewody uchylił Szef Urzędu ds. Cudzoziemców. Jego zdaniem, w sytuacji, w której małżeństwo nie zostało rozwiązane przez sąd, nie ma podstaw do twierdzenia, że małżeństwo z obywatelką polską zastało zawarte w celu obejścia przepisów ustawy o cudzoziemcach. Wojewoda powinien jednak przeprowadzić dodatkowe postępowanie wyjaśniające ze względu na interes RP. Z tego powodu organ Szef UdSC przekazał wojewodzie sprawę do ponownego rozpatrzenia.

Cudzoziemiec wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Zdaniem skarżącego, sprawa nie wymaga dodatkowego wyjaśniania. Dokumenty wskazują jednoznacznie, że cudzoziemiec spełnia warunki, wymienione w ustawie o cudzoziemcach. Pozostaje w związku małżeńskim przez co najmniej trzy lata przed dniem złożenia wniosku. Przebywał w RP na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy w związku z małżeństwem z obywatelką polską — co stanowi podstawę do udzielenia zezwolenia na pobyt stały.

WSA uwzględnił skargę i uchylił decyzję Szefa UdSC. W ocenie sądu, materiał dowodowy umożliwiał ustalenie stanu faktycznego, i nie potrzeba dodatkowego postępowania wyjaśniającego pod kątem odmowy udzielenia zezwolenia ze względu na interes RP. Za bezsporne sąd uznał, że skarżący spełnia ustawowe warunki do uzyskania zezwolenia na pobyt stały. Przepisy ustawy o cudzoziemcach nie uzależniają odmowy udzielenia zezwolenia na stały pobyt od tego, czy małżonkowie pozostają we wspólnym pożyciu i gospodarstwie domowym.

Szef UdsC zaskarżył ten wyrok do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Jego zdaniem, udzielenie zezwolenia na pobyt stały może być sprzeczne z interesem RP, jeżeli małżeństwo cudzoziemca z obywatelem polskim istnieje jedynie formalnie. NSA uznał skargę za uzasadnioną. Uchylił zaskarżony wyrok i korzystając ze swoich uprawnień, oddalił skargę cudzoziemca. NSA stwierdził, że wbrew stanowisku sądu pierwszej instancji, wojewoda powinien przeprowadzić dalsze postępowanie wyjaśniające. W interesie RP jest bowiem ochrona tylko takich związków małżeńskich, które faktycznie prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, a małżonkowie tworzą rodzinę. Natomiast nie leży w takim interesie przyznawanie zezwolenia na stały pobyt cudzoziemcowi, który pozostaje jedynie w formalnym związku małżeńskim, i przyznawanie mu tak dalekiej ochrony i uprawnień, jakie wynikają z zawarcia małżeństwa.

W dodatkowym postępowaniu wyjaśniającym, wojewoda musi ustalić, z jaką sytuacją mamy tu do czynienia.

Sygn.II OSK 509/127

Cudzoziemiec musi udowodnić, że nie jest to związek fikcyjny, zawarty dla uzyskania korzystniejszego statusu prawnego w Polsce.

Zezwolenie na stały pobyt w Polsce jest zezwoleniem bezterminowym. Uprawnia do podejmowania prac bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę, do prowadzenia działalności gospodarczej na takich samych prawach jak obywatele polscy, do świadczeń z pomocy społecznej, i do uzyskania w przyszłości polskiego obywatelstwa.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów