Dochody będą niższe

Analitycy resortu finansów obniżyli już swoje prognozy wzrostu gospodarczego na 2009 r. z 4,8 proc. przyjętych w projekcie budżetu do 4,6 proc. i nie wykluczają dalszych korekt – wynika z informacji „Rz”.

Już w ubiegłym tygodniu minister finansów Jacek Rostowski nie wykluczył weryfikacji założeń makroekonomicznych do przyszłorocznego budżetu, a co za tym idzie – zakładanych wpływów podatkowych. Jednak nie widzi przesłanek, aby to zrobić już w tej chwili. – Prace w Sejmie nad ustawą budżetową na 2009 r. dopiero się rozpoczęły – wyjaśnia wiceminister finansów Elżbieta Suchocka-Roguska.

– Mamy trzy miesiące, aby reagować i ewentualnie wnieść autopoprawkę rządu do założeń oraz planu dochodów i wydatków – dodaje wiceminister. Zaznacza, że z reguły założone w projekcie ustawy wskaźniki potem wyglądają inaczej. – Jeśli warunki gospodarcze zmienią się dramatycznie, istnieją instrumenty pozwalające natychmiast reagować. Ostatnio taka sytuacja miała miejsce w 2001 r. i wtedy weryfikowaliśmy budżet – podkreśla Suchocka-Roguska. Według niej na razie jednak nic nie wskazuje na to, aby sytuacja była podobna.

Na to, co się dzieje w Polsce z konsumpcją, produkcją czy eksportem, wskażą najbliższe dane. Na razie niezbyt optymistyczne informacje docierają do nas od zagranicznych partnerów handlowych, bo to na ich rynkach słabnie popyt, a analitycy mówią o recesji. Na tej podstawie międzynarodowe instytucje finansowe obniżają prognozy dotyczące wzrostu PKB w Polsce. Ekonomiści JP Morgan uważają, że dynamika wzrostu gospodarczego spadnie w 2009 r. do 3 proc., a Merrill Lynch wskazuje na 3,3 proc.

Polscy ekonomiści jeszcze czekają z rewizją prognoz, ale większość z nich już mówi o korekcie wzrostu PKB do około 4 proc. Jeżeli dodatkowo – co zaznaczył Rostowski – inflacja miałaby zacząć ostro spadać i jej poziom byłby w 2009 r. niższy niż założone w budżecie 2,9 proc., trudno będzie uzyskać takie dochody, na jakie liczył rząd.– Jeśli wzrost sięgnie 3,8 proc. (jak prognozuje MFW), czyli będzie o 1 pkt proc. niższy, niż przyjął rząd, a inflacja sięgnie 2,5 proc., to dochody podatkowe będą niższe od tych zapisanych w budżecie o 3,5 proc., czyli o 9 – 10 mld zł – wylicza były minister finansów Mirosław Gronicki.

Jego zdaniem różnica może być jeszcze większa, bo resort finansów oparł swe wyliczenia na tegorocznych wpływach, a te, jak pokazują wyniki za kolejne miesiące, są przeszacowane.

Gronicki dodaje, że w tej sytuacji on już dziś przygotowałby autopoprawkę do budżetu.

– Zmieniłbym radykalnie założenia, co gwarantowałoby bezpieczeństwo realizacji planu dochodów – mówi. W takiej sytuacji, jeśli okazałoby się, że wpływy do budżetu są wyższe, niższy byłby deficyt.

– Nawet jeśli mówiło się wcześniej, że wzrost może być niższy niż rządowe 4,8 proc., to powszechnie sądzono, iż ewentualne niedobory we wpływach podatkowych pokryją dzięki wyższej inflacji dochody z podatków pośrednich – przypomina z kolei prof. Jerzy Osiatyński z INE PAN. – Jeśli jednak globalne spowolnienie spowoduje, iż także u nas inflacja znacznie się obniży, to nie ma co liczyć, że zrealizujemy zakładane dochody.

Do spadku inflacji mogą się przyczynić gwałtownie spadające ceny ropy (nawet do 60 dol. za baryłkę) i taniejąca żywność. Dodatkowo – jak podkreśla Janusz Jankowiak, główny ekonomista Polskiej Rady Biznesu – przestał podbijać inflację złoty, który zyskał przed weekendem ponad 4 proc., i kurs euro wynosi już 3,6 zł. – Należy się liczyć z kursem 3,5 – 3,55 zł za euro, a to oznacza odjęcie od skali inflacji około 0,4 pkt proc. – wyjaśnia ekonomista. – W tej sytuacji od zaplanowanego poziomu wpływów podatkowych ja odjąłbym już dziś 3 – 5 mld zł.

Jankowiak dodaje, że należałoby także zweryfikować założenia na lata 2010 – 2011, bo wzrost w granicach 5 proc. PKB jest mało realny. – To oznacza, że rząd będzie miał dużo gorszą sytuację przy przygotowywaniu budżetów na te lata – podkreśla.