Orlen największym inwestorem za granicą

Według opublikowanego wczoraj raportu Instytutu Badania Rynku, Konsumpcji i Koniunktur (IBRKiK) przygotowanego we współpracy z nowojorskim Uniwersytetem Columbia, 19 polskich spółek posiadało na koniec 2009 roku zagraniczne aktywa warte 10,4 mld dol. Z tego na Orlen przypadało 6,6 mld dol. To efekt inwestycji w litewskie Możejki, czeski Unipetrol i niemieckie stacje Star.

Wszystkie pozostałe firmy miały poza krajem aktywa warte poniżej miliarda: Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo 917 mln dol., Asseco 624 mln dol., Synthos 517 mln dol. i Lotos 367 mln. W sumie wartość zagranicznych inwestycji lidera listy stanowiła blisko 2/3 wszystkich aktywów pozostałych spółek. Okazuje się, że nie jest to wyjątek. – Podobna sytuacja jest na Węgrzech, gdzie zagraniczne aktywa koncernu paliwowego MOL stanowią ponad 90 proc. inwestycji tamtejszych firm. Jeszcze wyraźniej przewaga jednej firmy – Technit Group – widoczna jest na innym dużym rynku wschodzącym – Argentynie – mówi Agata Wancio z IBRKIK, współautor polskiej części raportu. Ranking jest bowiem częścią międzynarodowego badania obejmującego rynki wschodzące. Bierze w nim udział 15 państw, w tym Brazylia, Chiny oraz Indie. Z naszego regionu, prócz Polski i Węgier, uczestniczyły w badaniu jeszcze Rosja, Słowenia oraz Turcja. Funkcje międzynarodowego koordynatora sprawuje Vale Columbia Center Columbia University.

Trzy z sześciu spółek w czołówce rankingu działają w przemyśle wydobywczym, jedna – w branży chemicznej. 18 firm notowanych jest na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, a dwie dodatkowo na giełdach zagranicznych. W czołowej dziewiętnastce zwraca uwagę ważna pozycja inwestycji przedsiębiorstw z sektora IT. Potwierdza to nie tylko trzecie miejsce w rankingu, jakie zajęło Asseco, ale także dziewiąta lokata spółki AB SA oraz 11. miejsce Comarchu. Wyprzedziły one branżę materiałów budowlanych reprezentowaną m.in. przez Mercor, Decorę i Śnieżkę.

Na liście nie ma jednak wszystkich najważniejszych inwestorów. Z braku danych o wartości aktywów zagranicznych nie pojawiła się w nim żadna spółka z branży spożywczej, według IBRKiK odznaczającej się ostatnio dynamiczną ekspansją. Przykładowo: Maspex z Wadowic rok temu posiadał za granicą 12 przedstawicielstw. Inwestycje zagraniczne prowadzą także firmy z branży drzewnej i meblarskiej.

6,6 mld dol. co najmniej tyle za granicą zainwestował PKN Orlen

Z raportu wynika, że polskie firmy nie należą do graczy globalnych. Z 275 zagranicznych filii należących do 19 firm z listy rankingowej aż 242 przedstawicielstwa znajdują się w Europie, z tego 207 w Europie Zachodniej, Południowej i Środkowej. Najbardziej popularną lokalizacją zagranicznych filii są Niemcy (33 przedstawicielstwa), następnie Czechy (30), Słowacja (21), Ukraina (17) oraz Litwa (16). Największą liczbę oddziałów miało natomiast informatyczne Asseco – 62.

Co z efektami kryzysu? Okazuje się, że wpłynął na polskie inwestycje zagraniczne raczej umiarkowanie: ich wartość zmniejszyła się z 5,5 mld dol. w 2007 r. do około 4,5 mld w 2008 r., ale w 2009 r. wzrosła ponownie do poziomu ponad 5 mld dol. Inwestycje byłyby pewnie większe, gdyby firmy mogły liczyć na wsparcie polskiego rządu. W ocenie IBRKiK jest ono zbyt małe, gdyż rząd jest nastawiony przede wszystkim na przyciąganie inwestorów z zagranicy. I choć polskie firmy inwestują znacznie więcej niż przedsiębiorstwa z innych krajów będących nowymi członkami Unii Europejskiej, to łączna wartość polskich aktywów jest za granicą nieporównywalna do innych krajów z rynków wschodzących. Przykładowo: wartość aktywów firm tureckich przekraczała w 2009 roku 15,7 mld dol., a węgierskich 21,7 mld dol.

W kolejnym rankingu łączna wartość inwestycji polskich spółek powinna wzrosnąć. – W ubiegłym roku było kilka znaczących transakcji, jak w przypadku Asseco, które kupiło spółkę izraelską, czy Boryszewa, który przejął Maflow – mówi Wancio. Do przetasowań może także dojść za sprawą KGHM, który chce zainwestować w Kanadzie ok. 500 mln dol.

—łuw

19 największych inwestorów za granicą (nie finansowych)

miejsce / firma / zagraniczne aktywa w mln dol. (2009 rok)

1. PKN Orlen 6599

2. PGNiG  917

3. Asseco  624

4. Synthos  517

5. Ciech  486

6. Lotos  367

7. Bioton  296

8. Złomrex  181

9. AB SA  109

10. Selena  98

11. Comarch  51

12. Mercor  47

13. Boryszew  34

14. Grupa Kęty  23

15. Decora  19

16. FFiL Śnieżka  12

17. KGHM  8

18. Relpol  4

19. Aplisens  1

Dla wielu polskich firm nasz rynek robi się za mały, za granicą można też często liczyć na wyższe marże

W tym roku zagranicznych akwizycji polskich firm będzie sporo. Azoty Tarnów złożyły Anwilowi ofertę odkupienia akcji lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa czeskiej spółki Spolana.

Unipetrol, czeska spółka zależna Orlenu, może odkupić zaś od włoskiego koncernu Eni pakiet 32,4 proc. akcji firmy Ceska Rafinerska (obecnie Unipetrol ma w niej ponad 51 proc. akcji). Z szacunków wynika, że budżet transakcji może przekroczyć 0,5 mld euro.