Bankructwo Lehman Brothers

W nowojorskim oddziale Rezerwy Federalnej czas uciekał, a wciąż nie było odpowiedzi na pytanie, które miało zmienić Wall Street na zawsze.

Publikacja: 30.09.2014 13:57

Foto: Bloomberg

Marcin Fabjański, Donat Szyller, Wojciech Zieliński, Bloomberg Bloomberg

We wrześniu sześć lat temu zastanawiano się, czy Fed może uratować duży bank inwestycyjny, którego bankructwo mogło zagrozić całej gospodarce.

Tą firmą był Lehman Brothers, a odpowiedź, według niektórych ludzi w Fed, brzmiała „tak", rząd może uratować Lehmana, ujawniają teraz oficjele Fedu, którzy byli tam w owym czasie.

Ale, jak wiemy, nikt nie uratował Lehmana. Zamiast tego w ciągu jednej nocy firmie pozwolono upaść, a decyzja ta sprawiła, że problemy jednego banku wywołały panikę w pełnym tego słowa znaczeniu. Zanim to się skończyło trzeba było ratować prawie każdy duży bank.

Dlaczego, zważywszy to co się stało, Lehman stał się jedynym bankiem, który nie okazał się zbyt duży by pozwolić mu upaść? Po raz pierwszy przedstawiciele Fedu zaprezentowali stanowisko, znacząco różniące się od znanych wcześniej wersji.

Ben S. Bernanke, ówczesny prezes Fedu, Henry M. Paulson Jr., były sekretarz skarbu i Timothy F. Geithner, szef nowojorskiego Fedu przekonywali, że Lehman Brothers z powodu ryzykownych inwestycji na rynku nieruchomości był w tak głębokim dołku, że Fed nie miał prawnych możliwości ratowania go.

Ale, jak wynika z rozmów z obecnymi i byłymi przedstawicielami banku centralnego, w nowojorskim Fed była grupa ekspertów skłaniających się ku konkluzji, że Lehman Brothers był prawie wypłacalny i mógłby kwalifikować się do tego aby pomocy udzielił mu Fed. Jednak w gorączce wydarzeń zwanych weekendem Lehmana te wstępne analizy nie dotarły do wyższej rangi przedstawicieli Fed, zanim ci pozwolili upaść Lehmanowi.

Zrozumienie dlaczego Lehmanowi pozwolono umrzeć wykracza poza przypisywanie odpowiedzialności za kryzys finansowy i recesję w rezultacie której miliony zwykłych Amerykanów straciły pracę i oszczędności. Dzisiaj długo po akcjach ratunkowych toczy się debata na temat upoważnienia Fedu do udzielenia wsparcia upadającym firmom. Niektórzy przedstawiciele amerykańskiego banku centralnego obawiają się, że kiedy wybuchnie kolejny kryzys finansowy Fed będzie miał jeszcze mniej uprawnień by uchronić system finansowy przed skutkami bankructwa dużego banku. Po krachu Lehmana Kongres ograniczył możliwości Fedu ratowania banku, który ma problemy.

Kwestia ratowania Lehmana sprowadzała się do jednego problemu: czy ma on wystarczająco dużo solidnych aktywów by uzyskać pożyczkę od Fedu. Odpowiedź miały znaleźć dwa zespoły finansowych ekspertów w nowojorskim Fedzie. Te grupy wstępnie doszły do wniosku, iż Lehman mógłby być kandydatem do uratowania, ale członkowie tych zespołów twierdzą teraz, że nie mieli okazji poinformować o tym Geithnera, który zapewnia, że nie znał rezultatów tych analiz. Podobnie miało być z Bernankem i Paulsonem.