Reklama
Rozwiń

Nasz wujek neandertalczyk

Człowiek krzyżował się z neandertalczykiem nie tylko na Bliskim Wschodzie, ale i w Europie, dowodzą genetycy.

Aktualizacja: 22.06.2015 18:49 Publikacja: 22.06.2015 18:13

Do badań genetycznych naukowcy potrzebowali 10 mg sproszkowanej kości

Do badań genetycznych naukowcy potrzebowali 10 mg sproszkowanej kości

Foto: Svante Pääbo, Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology

Wcześniejsze testy genetyczne dowiodły, że wszyscy ludzie – oprócz mieszkańców Czarnej Afryki – żyjący dziś mają ok. 3 proc. genów neandertalczyka. Oznacza to, że spotkanie Homo sapiens z neandertalczykiem musiało zaowocować wspólnym potomstwem. Ale gdzie, jak często dochodziło do kontaktów i kiedy miało to miejsce, nie jest dotychczas jasne.

Do tej pory naukowcy sądzili, że najbardziej prawdopodobne jest, iż pierwsi ludzie pochodzący z Afryki spotkali się z neandertalczykami na Bliskim Wschodzie około 60–50 tys. lat temu, przed wyruszeniem na wędrówkę do Azji, Europy i reszty świata. Ale datowanie radiowęglowe szczątków z naszego kontynentu wskazuje, że współcześni ludzie i neandertalczycy żyli w Europie przez ok. 5 tys. lat.

W 2002 r. w jaskini Pestera cu Oase w południowo-zachodniej Rumunii speleolodzy odkryli szczękę kopalnego Homo sapiens. Badacze z Instytutu Speleologii im. Emila Racovita prowadzili wstępne badania znaleziska. Ustalili, że człowiek Oase 1 żył między 42 a 37 tys. lat temu. Zaprosili do współpracy kolegów z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej Maxa Plancka w Dreźnie, Harvard Medical School z Bostonu i Laboratorium Ewolucji Kręgowców i Pochodzenia Człowieka w Pekinie. Sprawozdanie z badań zespół przedstawił na łamach internetowego wydania magazynu „Nature".

– Wykazaliśmy, że Oase 1 jest rzeczywiście najstarszym nowoczesnym człowiekiem w Europie znanym do tej pory – powiedział rumuński speleolog dr Silviu Constantin, który brał udział w badaniach w jaskini.

Naukowcy przeanalizowali kopalne DNA tego jednego z pierwszych przedstawicieli Homo sapiens w Europie. Oszacowali, że od 5 do 11 proc. genomu zachowanego w kości pochodzi od neandertalskiego przodka. Znaleźli wyjątkowo duże segmenty niektórych chromosomów. Dzięki obserwacjom, jak DNA odziedziczone po przodkach skraca się z każdym pokoleniem, naukowcy oszacowali, że człowiek miał neandertalskich przodków cztery do sześciu pokoleń wcześniej.

– Dane z kości szczęki oznaczają, że ludzie mieszali się z neandertalczykami nie tylko na Bliskim Wschodzie, ale także w Europie – powiedziała dr Qiaomei Fu z Harvard Medical School.

Badacze odkryli, że człowiek z jaskini był bardziej genetycznie podobny do dzisiejszych ludzi z Azji Wschodniej i rdzennych Amerykanów niż współczesnych Europejczyków.

– Co ciekawe, Oase 1 wydaje się nie mieć żadnych bezpośrednich potomków w dzisiejszej Europie – powiedział dr David Reich, też z Harvard Medical School, który koordynował badania genetyczne. – Być może był częścią wczesnej populacji ludzi współczesnych, która przywędrowała do Europy, weszła w bliskie interakcje z neandertalczykami, ale ostatecznie wyginęła.

– To niezwykłe szczęście i niespodzianka, że uzyskaliśmy DNA z człowieka, który był tak blisko związany z neandertalczykiem – powiedział prof. Svante Pääbo z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej Maxa Plancka w Dreźnie. – Nie mogłem uwierzyć, kiedy pierwszy raz zobaczyłem wyniki.

– Mamy nadzieję, że DNA pochodzące od innych przedstawicieli Homo sapiens, którzy żyli przed wyginięciem neandertalczyków, pomoże nam odtworzyć interakcje pomiędzy nimi a ludźmi współczesnymi bardziej szczegółowo niż dotychczas – powiedziała Mateja Hajdinjak z Instytutu Maxa Plancka.

Archeologia
Naukowcy rozwiązali zagadkę czaszki „Smoczego Człowieka”. „Wyjaśniliśmy część tajemnic"
Archeologia
Zaskakujące znalezisko na budowie S17. Archeolodzy odkryli szczątki mamuta
Archeologia
Dlaczego upadła cywilizacja Majów? Naukowcy mają nowe dowody
Archeologia
Przełomowe odkrycie archeologów. Nowe ustalenia na temat ewolucji człowieka
Archeologia
Najnowsze odkrycie archeologów w Egipcie. Odsłonięto trzy starożytne grobowce