Dlaczego cukrzyca utrudnia gojenie się ran. I co można z tym zrobić?

Diabetolodzy jak mantrę powtarzają, że w cukrzycy istotą problemu nie jest podwyższony poziom glukozy we krwi, ale kaskada niepożądanych skutków, do jakich dochodzi z tego powodu w organizmie. Nadmiar cukru we krwi prowadzi między innymi do zmian zwyrodnieniowych we włośniczkach, tętniczkach i żyłach, czego rezultatem jest upośledzenie układu naczyniowego i niedożywienie skóry. Niedożywiona skóra staje się cieńsza, sucha i bardziej wrażliwa. Pęknięcia, zranienia i owrzodzenia pojawiają się na niej łatwiej.

Dlaczego cukrzyca wpływa na gojenie się ran?

Gdy poziom glukozy we krwi utrzymuje się na wysokim poziomie, upośledza funkcję białych krwinek, które nie są w stanie podjąć skutecznej walki z bakteriami. Niekontrolowana cukrzyca wiąże się również ze słabym krążeniem, czerwone krwinki poruszają się wolniej, a to utrudnia organizmowi dostarczanie substancji odżywczych do rany i spowalnia lub wręcz uniemożliw jej gojenie się.

Kolejnym czynnikiem wpływającym na gojenie się ran jest uszkodzenie nerwów. Zdarza się, że osoby chore na cukrzycę doznają urazu i nie są tego świadome.  To opóźnia podjęcie leczenia i zwiększa ryzyko zakażenia rany.

Gdy rany się nie goją

Owrzodzenia cukrzycowe dotykają ok. 15 procent osób z cukrzycą . Są to bolesne rany, które mogą ostatecznie doprowadzić do amputacji stopy. Nawet gdy rana nie zostanie zainfekowana, negatywnie wpływa na zdrowie i jakość życia danej osoby, ponieważ jest źródłem ciągłego bólu i utrudnia poruszanie się.

Wiele osób chorych na cukrzycę ma rany, które goją się powoli  lub nigdy nie zagoją się całkowicie. Takie zranienia stanowią otwarte wrota do zakażenia bakteryjnego lub grzybiczego. Infekcja może rozprzestrzenić się lokalnie na mięśnie i kości, prowadząc do zapalenia kości i szpiku. Jeśli infekcja rozprzestrzenia się do krwioobiegu, może dojść do rozwoju zagrażającej życiu sepsy.

Cukrzyca: Jak zmniejszyć ryzyko zranień i owrzodzeń

Problem z trudno gojącymi się uszkodzeniami skóry jest powikłaniem cukrzycy, dlatego kluczowe jest prawidłowe leczenie choroby i stała kontrola poziomu glukozy we krwi. Przede wszystkim należy wyrównać zaburzenia metabolizmu i zadbać o stan naczyń, które odpowiadają za ukrwienie skóry.  

Osoby z cukrzycą typu 1 muszą przyjmować przez całe życie insulinę. W przypadku cukrzycy typu 2 możliwości kontrolowania choroby jest więcej. Zmiana stylu życia, tzn. unikanie węglowodanów prostych w diecie, większa aktywność fizyczna, utrata masy ciała, mogą znacznie obniżyć poziom cukru we krwi, a nawet umożliwić chorym leczenie cukrzycy bez przyjmowania leków.

Pielęgnacja skóry ma znaczenie

Stan suchej skóry diabetyka polepszy regularne stosowanie kosmetyków nawilżających i uelastyczniających naskórek, tzw. emolientów. Pozostawiają one na skórze ochronny film, który chroni ją przed utratą wody,  zmniejsza świąd i ryzyko pęknięć i otarć. Warto szukać specjalnych kremów pielęgnacyjnych dla diabetyków – coraz więcej firm ma je w swojej ofercie.

Sprawdzają się też preparaty z allantoiną, która ma działanie zmiękczające skórę, ułatwia usuwanie spękań i zgrubień, przyspiesza gojenie, zmniejsza zaczerwienienie i podrażnienia skóry. Szczególnie ważna jest pielęgnacja stóp – ich codzienne mycie, nawilżanie i natłuszczanie, a także kontrolowanie, czy na ich skórze nie pojawiły się niepokojące uszkodzenia.

Cukrzyca: Co robić, gdy rana nie chce się zgoić?

Osoby chore na cukrzycę powinny dokładnie monitorować stan wszelkich uszkodzeń skóry. Podczas gdy normalne jest, że rany cukrzycowe goją się powoli, nie jest normalne, aby pozostawały otwarte przez kilka tygodni, aby się rozprzestrzeniały, wydzielały nieprzyjemny zapach lub były bardzo bolesne.

Gdy pojawią się pierwsze objawy zakażenia, tzn. obrzęk wokół rany, temperatura, ropa – należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.