Jak uzyskać zezwolenie na założenie szkoły

Obowiązki podmiotu ubiegającego się o zezwolenie określono w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z 18 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych zasad i warunków udzielania i cofania zezwolenia na założenie przez osobę prawną lub osobę fizyczną szkoły lub placówki publicznej (dalej nowe rozporządzenie), które weszło w życie 1 września. Rozporządzenie to stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 88 ust. 6 ustawy – Prawo oświatowe (dalej p.o.).

Zgodnie z art. 88 ust. 4 p.o. założenie szkoły lub placówki publicznej przez osobę prawną inną niż jednostka samorządu terytorialnego (dalej j.s.t.) lub osobę fizyczną wymaga zezwolenia właściwego organu j.s.t., której zadaniem jest prowadzenie szkół lub placówek publicznych danego typu (np. prowadzenie szkół podstawowych jest zadaniem własnym gminy), wydanego po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty. Odmienne zasady mają zastosowanie tylko w przypadku szkół artystycznych. W sytuacji, gdy szkoła artystyczna ma realizować wyłącznie kształcenie artystyczne, zezwolenie wydaje minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, a jeżeli taka szkoła ma realizować także kształcenie ogólne - zezwolenie jest wydawane przez ministra po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty.

Informacje podawane we wniosku

Założyciel powinien złożyć wniosek o udzielenie zezwolenia na założenie szkoły lub placówki do j.s.t., której zadaniem jest prowadzenie szkół lub placówek danego rodzaju. Przez szkołę należy rozumieć przedszkole publiczne i szkołę publiczną, z wyjątkiem publicznej szkoły artystycznej.

Wniosek powinien zawierać m.in. określenie typu szkoły lub rodzaju placówki, daty rozpoczęcia jej działalności, przewidywanej liczby uczniów (słuchaczy) oraz:

- wskazanie, czy szkoła jest przeznaczona dla dzieci i młodzieży czy dla dorosłych,

- w przypadku szkoły podstawowej – wskazanie, czy w szkole będą zorganizowane oddziały przedszkolne oraz czy szkoła będzie posiadać podporządkowane jej organizacyjnie szkoły filialne,

- w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe – wskazanie zawodu lub zawodów, w jakich szkoła będzie kształcić, a

- w przypadku szkoły specjalnej – wskazanie rodzaju niepełnosprawności uczniów, dla których tworzy się szkołę.

We wniosku należy wskazać adres siedziby szkoły lub placówki oraz zawrzeć informację o jej warunkach lokalowych oraz wyposażeniu w pomoce dydaktyczne i sprzęt niezbędny do realizacji zadań statutowych. Podaje się także dane niezbędne do wpisania szkoły lub placówki do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (art. 88 ust. 5 p.o.).

Ważne!

Wniosek o udzielenie zezwolenia składa się nie później niż do 30 września roku poprzedzającego rok, w którym ma nastąpić uruchomienie szkoły lub placówki. Termin ten może zostać przedłużony za zgodą organu j.s.t., której zadaniem jest prowadzenie szkół lub placówek danego typu (art. 88 ust. 5 p.o.).

Skompletowanie załączników

Do wniosku należy dołączyć m.in.:

- projekt aktu założycielskiego (por. art. 88 ust. 1-3 p.o.) oraz projekt statutu (por. m.in. art. 98-99 i art. 102 p.o.) szkoły lub placówki,

- opinie właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej i państwowego powiatowego inspektora sanitarnego o warunkach bezpieczeństwa i higieny w budynku, w którym będzie się mieścić szkoła lub placówka, i jego najbliższym otoczeniu,

- wykaz nauczycieli przewidzianych do zatrudnienia w szkole lub placówce, zawierający imiona i nazwiska nauczycieli oraz informację o ich kwalifikacjach, a także

- zobowiązanie do zapewnienia warunków działania szkoły lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki, oraz zobowiązanie do przestrzegania przepisów dotyczących szkół i placówek publicznych.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. g ustawy o opłacie skarbowej dokonanie czynności urzędowej, wydanie zaświadczenia i zezwolenia albo złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii w sprawach nauki, szkolnictwa i oświaty pozaszkolnej nie podlega opłacie skarbowej.

Udzielenie i cofnięcie zezwolenia

Warunki udzielenia zezwolenia określono w § 4 nowego rozporządzenia. Zezwolenie na założenie szkoły zostanie udzielone, jeżeli utworzenie szkoły w miejscowości wskazanej przez założyciela będzie sprzyjać poprawie warunków kształcenia, a także korzystnie uzupełniać sieć szkół publicznych w odpowiednio tej miejscowości, gminie, powiecie, województwie lub regionie. Zezwolenia na założenie szkoły lub placówki publicznej udziela się po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty, ale o opinię kuratora występuje już nie wnioskodawca, lecz organ j.s.t. właściwej do udzielenia zezwolenia. Zezwolenie na założenie szkoły lub placówki wydaje się na czas nieokreślony. Udzielenie i odmowa udzielenia zezwolenia następuje w drodze decyzji administracyjnej.

Jak zwrócono uwagę w uzasadnieniu nowego rozporządzenia, w akcie tym nie ma regulacji dotyczącej prowadzenia rejestru wydanych zezwoleń na założenie szkoły lub placówki, w związku z czym taki rejestr ma tylko charakter wewnętrzny i porządkujący dla j.s.t., ale nie rodzi skutków prawnych dla innych podmiotów.

W § 7 nowego rozporządzenia wskazano sytuacje, w których następuje albo może nastąpić cofnięcie zezwolenia. Zezwolenie cofa się m.in. w razie udzielenia zgody na likwidację szkoły lub placówki (art. 89 ust. 3 p.o.). Zezwolenie może zostać cofnięte m.in. w przypadku:

- nierozpoczęcia działalności przez szkołę lub placówkę w ciągu 2 tygodni od upływu terminu określonego w zezwoleniu bądź

- przerwania działalności szkoły lub placówki na okres dłuższy niż 2 miesiące, niewynikający z przepisów w sprawie organizacji roku szkolnego.

Również cofnięcie zezwolenia następuje w drodze decyzji administracyjnej.

Stosowanie nowych regulacji

Przepisy nowego rozporządzenia stosuje się także:

- do wniosków o udzielenie zezwolenia na założenie szkoły lub placówki złożonych zgodnie z dotychczasowymi przepisami i nierozpatrzonych przed 1 września 2017 r. (założyciele mają obowiązek uzupełnić te wnioski, uwzględniając zakres spraw uregulowany w nowym rozporządzeniu, do 30 września 2017 r.) oraz

- w przypadku cofania zezwoleń na założenie szkół lub placówek udzielonych na podstawie dotychczasowych przepisów.

Nie dotyczy to tylko wniosków o udzielenie zezwolenia na założenie dotychczasowego 3-letniego liceum ogólnokształcącego lub 4-letniego technikum złożonych zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 366 ustawy – Przepisy wprowadzające p.o. oraz cofania tych zezwoleń (§ 8-9 nowego rozporządzenia).

W art. 366 ustawy – Przepisy wprowadzające p.o. przewidziano, że minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i warunki udzielania i cofania zezwolenia na założenie odpowiednio z dniem 1 września 2017 r. lub 1 września 2018 r. dotychczasowego 3-letniego liceum ogólnokształcącego i 4-letniego technikum. Na podstawie tego upoważnienia wydano rozporządzenie ministra edukacji narodowej z 14 kwietnia 2017 r. Przepisów nowego rozporządzenia nie stosuje się do wniosków o udzielenie zezwolenia na założenie dotychczasowego 3-letniego liceum lub 4-letniego technikum złożonych zgodnie z rozporządzeniem z 14 kwietnia 2017 r. Natomiast w razie złożenia wniosku o założenie szkoły należącej do ustroju szkolnego przewidzianego p.o. (w tym 4-letniego liceum ogólnokształcącego lub 5-letniego technikum) zastosowanie ma nowe rozporządzenie.

podstawa prawna: rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 18 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych zasad i warunków udzielania i cofania zezwolenia na założenie przez osobę prawną lub osobę fizyczną szkoły lub placówki publicznej (DzU z 2017 r. poz. 1625)

Odmienna struktura organizacyjna

Zasadą jest, że struktura organizacyjna szkoły podstawowej obejmuje klasy I-VIII, a w przypadku szkoły podstawowej dla dorosłych – klasy VII i VIII. W sytuacjach uzasadnionych miejscowymi warunkami, mogą być jednak tworzone szkoły podstawowe (bądź szkoły podstawowe filialne) obejmujące strukturą organizacyjną klasy I-III albo klasy I-IV. Szkoła filialna musi być podporządkowana organizacyjnie szkole podstawowej obejmującej strukturą organizacyjną klasy I-VIII, przy czym szkole podstawowej obejmującej strukturą organizacyjną klasy I-VIII mogą być podporządkowane organizacyjnie nie więcej niż 2 szkoły filialne. Także w przypadku szkół podstawowych specjalnych funkcjonujących w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych i młodzieżowych ośrodkach socjoterapii oraz szkół w zakładach poprawczych mogą być tworzone szkoły obejmujące część klas szkoły podstawowej (art. 95 p.o.).

Jeżeli dany podmiot chce założyć szkołę podstawową, której struktura organizacyjna będzie obejmować tylko część klas, we wniosku o zezwolenie powinien wskazać te klasy. Opinie właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej i państwowego powiatowego inspektora sanitarnego o warunkach bezpieczeństwa i higieny są potrzebne także w odniesieniu do wskazanych we wniosku budynków, w których będą mieścić się szkoły filialne i ich najbliższym otoczeniu.

Dodatkowe wymogi dotyczące wniosku

Wniosek o zezwolenie na założenie szkoły lub placówki musi zawierać m.in. dane założyciela. W przypadku założyciela będącego osobą prawną jest to jego nazwa, adres siedziby oraz wskazanie organu uprawnionego do prowadzenia w imieniu założyciela spraw szkoły lub placówki, a jeżeli założyciel jest osobą fizyczną - imię i nazwisko, PESEL, adres miejsca zamieszkania i adres do korespondencji. Jeżeli założyciel jest osobą prawną, do wniosku trzeba dołączyć kopię statutu (lub innego dokumentu stanowiącego podstawę funkcjonowania osoby prawnej), a także - jeżeli osoba prawna podlega obowiązkowi wpisu do rejestru lub ewidencji - aktualny odpis z właściwego rejestru lub ewidencji. Natomiast, jeżeli założyciel jest osobą fizyczną, do wniosku trzeba dołączyć wyciąg z dowodu osobistego zawierający imię, nazwisko oraz PESEL. Wyciąg ten musi być poświadczony notarialnie lub przez przyjmującego wniosek pracownika urzędu obsługującego organ j.s.t. właściwej do udzielenia zezwolenia.

Zezwolenie zostanie udzielone tylko wtedy, gdy statut lub inny dokument stanowiący podstawę funkcjonowania osoby prawnej będącej założycielem przewiduje prowadzenie przez nią działalności oświatowej. W zezwoleniu zostanie określony m.in. założyciel. W razie: