Administracja: Prokurator może żądać wszczęcia postępowania i wziąć w nim udział

Prokurator ma prawo wnieść odwołanie od decyzji organu I instancji. Służy mu także sprzeciw od ostatecznej decyzji, jeżeli przepisy przewidują wznowienie postępowania, stwierdzenie nieważności decyzji albo jej uchylenie lub zmianę.

Publikacja: 06.08.2019 06:00

Administracja: Prokurator może żądać wszczęcia postępowania i wziąć w nim udział

Foto: Fotorzepa, Marian Zubrzycki

Prokurator zwrócił się do organu z żądaniem wszczęcia postępowania administracyjnego. Prokurator chce także wziąć udział w tym postępowaniu. Czy organ, do którego skierowano te żądania, może uznać je za nieuzasadnione? – pyta czytelnik

Nie.

Czytaj także: Postępowanie administracyjne: wniesienie odwołania wstrzymuje wykonanie decyzji

Zgodnie z art. 182 kodeksu postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.) prokuratorowi służy prawo zwrócenia się do właściwego organu administracji publicznej o wszczęcie postępowania w celu usunięcia stanu niezgodnego z prawem. Ocena, czy taki stan niezgodny z prawem istnieje, należy do prokuratora i nie podlega weryfikacji przez organ, do którego wpłynął wniosek prokuratora o wszczęcie postępowania. Organ jest związany takim wnioskiem (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 6 listopada 2012 r., sygn. II SA/Kr 1597/11, LEX nr 1240974). W wyroku WSA w Poznaniu z 21 stycznia 2016 r. (sygn. III SA/Po 743/15, LEX nr 1991740) stwierdzono, że prokurator ma procesową legitymację do żądania wszczęcia postępowania w każdej sprawie podlegającej załatwieniu w drodze decyzji. W sytuacji, gdy przepis prawa wymaga wniosku strony, a organ podjął postępowanie na żądanie prokuratora, warunkiem prowadzenia postępowania jest jednak uzyskanie zgody strony. Jeżeli strona nie wyrazi zgody, organ ma obowiązek umorzyć postępowanie (por. art. 61 § 2 k.p.a.).

W myśl art. 183 § 1 k.p.a. prokuratorowi służy także prawo udziału w każdym stadium postępowania w celu zapewnienia, aby postępowanie i rozstrzygnięcie sprawy było zgodne z prawem. Organ prowadzący postępowanie nie ma kompetencji do dokonania we własnym zakresie oceny zasadności udziału prokuratora w postępowaniu. Jest on tylko informowany przez prokuratora o przystąpieniu do postępowania (por. np. wyrok NSA z 22 kwietnia 2009 r., sygn. II OSK 838/07, LEX nr 562852). W wyroku NSA z 3 lutego 2009 r. (sygn. I OSK 272/08, LEX nr 544899) zwrócono uwagę, że słowo „każdy" oznacza, że nie ma takiego stadium postępowania, z którego można wyłączyć prokuratora. Prokuratorowi, który bierze udział w postępowaniu, służą prawa strony (art. 188 k.p.a.). Mając prawa strony, prokurator nie jest związany z żadną ze stron, ale samodzielnie dokonuje wszystkich czynności procesowych, realizując własne zadania związane ze strzeżeniem praworządności (wyrok WSA w Łodzi z 26 października 2011 r., sygn. III SA/Łd 952/11, LEX nr 1154738).

W orzecznictwie wyrażany jest pogląd, że prokurator może wnieść odwołanie od decyzji organu I instancji bez względu na to, czy brał udział w postępowaniu przed tym organem, czy nie (por. np. wyrok NSA z 6 lutego 2009 r., sygn. I OSK 324/08, LEX nr 521975). Zgodnie z art. 184 § 1 k.p.a. prokurator ma także prawo wnieść sprzeciw od decyzji ostatecznej, jeżeli przepisy k.p.a. lub przepisy szczególne przewidują wznowienie postępowania, stwierdzenie nieważności decyzji albo jej uchylenie lub zmianę. Sprzeciw od decyzji wydanej przez ministra wnosi Prokurator Generalny (art. 184 § 3 k.p.a.). W przypadku, gdy podstawą sprzeciwu jest twierdzenie, że strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu (art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a.), wniesienie sprzeciwu wymaga zgody strony (art. 184 § 4 k.p.a.). W wyroku NSA z 23 maja 2017 r. (sygn. I OSK 2133/15, LEX nr 2314908) stwierdzono jednak, że prokurator nie jest uprawniony do wniesienia sprzeciwu od postanowienia. Sprzeciw prokuratora może dotyczyć tylko decyzji.

Autorka jest radcą prawnym

Podstawa prawna:art. 182-189 ustawy z 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 2096 ze zm.)

Prokurator zwrócił się do organu z żądaniem wszczęcia postępowania administracyjnego. Prokurator chce także wziąć udział w tym postępowaniu. Czy organ, do którego skierowano te żądania, może uznać je za nieuzasadnione? – pyta czytelnik

Nie.

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami