Wymiar sprawiedliwości - nadal nie widać przyspieszenia

W wymiarze sprawiedliwości nie widać przyspieszenia. To widać w najnowszych statystykach. Szybkich procedur jak nie było tak i nie ma.

Aktualizacja: 28.12.2018 06:02 Publikacja: 27.12.2018 16:15

Wymiar sprawiedliwości - nadal nie widać przyspieszenia

Foto: Fotolia

Rok 2018 był dla dla wymiaru sprawiedliwości bardzo gorący. Wymiana prezesów sądów, powołanie nowej KRS, uaktywnienie się rzeczników dyscyplinarnych, wyłanianie sędziów do konkretnych spraw w drodze losowania - to tylko niektóre wydarzenia ważne dla sądownictwa. Do tego sporo nie najlepszej statystyki. Zanim wejdziemy w 2019 r. warto podsumować 12 miesięcy, które mijają.

Stracony czas

- To kolejny stracony rok bez prawdziwej reformy wymiaru sprawiedliwości - tak mijający właśnie 2018 r. ocenia Krystian Markiewicz, prezes Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia. Jego zdaniem praca sądów wyraźnie spowolniła. Powód? - Na jednego sędziego przypada prawie tysiąc spraw w referacie, czyli blisko dwa razy więcej niż przed wprowadzeniem polityki do sądów. Obywatele z kolei na wyrok muszą czekać dwa razy dłużej niż przed 2015 r - podaje sędzia Markiewicz. W podobnym tonie o mijających 12 miesiącach wypowiada się Beata Morawiec, prezes Stowarzyszenia Sędziów Themis.

Czytaj także: Coraz dłuższe postępowania sądowe - przyczyny

- Najwyższy czas przedstawić założenia prawdziwych reform wymiaru sprawiedliwości - uważa sędzia. Tymczasem wstępne projektu zmian w procedurze karnej upubliczniono dopiero w grudniu.

Co na to resort? Jest dużo bardziej optymistyczny od sędziów ze stowarzyszeń.

Widać poprawę - uważa MS. Jako przykład szybszego procedowania podaje niektóre wyniki sprawności za lata 2017 i 2018 (niepełny rok).

Przykład ? W trzecim kwartale 2018 r. aż siedem miesięcy mniej wyniósł średni czas rozpatrywania spraw wnoszonych przez inspektorów pracy. Z kolei postępowania z zakresu ubezpieczeń i prawa pracy z kolei trwają w sądach rejonowych przeciętnie pół roku, a więc o trzy miesiące krócej niż rok wcześniej.

Lekkie drgnięcie

Wyraźna poprawa, zdaniem resortu, nastąpiła również w rozpatrywaniu spraw karnych. Tymczasem statystyki mówią co innego. Otóż średnio sprawa karna w 2017 r trwała 8, 7 m, w 2018 r (I kwartał) - 9 m. W mijającym roku wolniej też było w sprawach gospodarczych: rok temu średni czas procesu wynosił - 15, 7 m a w tym roku- 15, 9 m.

Jak w dłuższej perspektywie pracowały sądy?

Widać to zwłaszcza wtedy, gdy zestawimy dane za pierwsze kwartały 2017 r. i 2018 r . W 2017 r. do sądów wpłynęło 3,8 mln spraw, w 2018 r. o 100 tys. więcej. W zeszłym roku sądy załatwiły 4 mln spraw, w 2018 r. 3,9 mln. Przybyło też spraw niezałatwionych – w pierwszym kwartale 2017 r. było ich 2,7 mln, w tym roku już 3 mln. Gorzej było też generalnie z czasem trwania postępowania. Rok temu wskaźnik wynosił 81 dni, w tym 94 dni. Wydłużenie widać niemal we wszystkich kategoriach spraw.

Sytuację w sądach odzwierciedla też liczba skarg na przewlekłość postępowań. W ciągu czterech lat – od 2012 r. do 2015 r. – liczba skarg zarejestrowanych w sądach wzrosła o ponad 200 proc. – z 8,7 tys. do 18,1 tys. Rok 2016 też nie był dobry – do sądów wpłynęło ponad 14,9 tys. skarg. Źle było i w 2017 r. – odnotowano 15,1 tys. skarg. Danych za 2018 r. jeszcze nie ma.

I jeszcze jedno: stabilność orzecznictwa. Polskie sądy myliły się częściej niż w latach poprzednich. Dowód? Wskaźnik stabilności wyniósł w 2017 r. - 61,5 proc. W 2018 r. – 62,3 proc.Tyle statystyki. Rok 2018 r owocował też w spore zmiany organizacyjne w sądach. Przykłady? Otóż, pojawiło się w nich prawie 130 nowych prezesów i wiceprezesów. Powołał ich przez pół roku (od sierpnia 2017 r do lutego 2018 r) Zbigniew Ziobro w nadzwyczajnym, ekspresowym trybie .

Sądowy lotek

Od stycznia 2018 r. wszedł też w życie losowy przydział spraw w sądach. Nadzór nad losowaniem pełnią wszyscy przewodniczący wydziałów. System działa w Ministerstwie Sprawiedliwości.

I na koniec uchwała Krajowej Rady Sądownictwa, która bardzo poruszyła środowisko sędziowskie. Sędziowie nazwali ja uchwałą koszulkową.

Rada przyjęła ją 12 grudnia. Dokonując wykładni przepisów etyki zawodowej sędziów Rada stwierdziła, że "zachowaniem mogącym podważyć zaufanie do niezawisłości i bezstronności sędziego jest publiczne używanie przez sędziego infografik i symboli, które w sposób jednoznaczny są lub mogą być identyfikowane z partiami politycznymi, związkami zawodowymi, a także z ruchami społecznymi, tworzonymi przez związki zawodowe, partie polityczne lub inne organizacje prowadzące działalność polityczną".

Sędziowie nie mają wątpliwości, że ten zawiły zapis zmierza do dyscyplinarnego karania ich za publiczne noszenie koszulek z napisem "KonsTYtucJA", czyli infografiki zaprojektowanej w 2017 r.

- Niech się KRS nie boi słowa Konstytucja - zaleca Iustitia. BdTXT - W - 8.15 J: W 2018 r. uaktywnili się rzecznicy dyscyplinarni sędziów sądów powszechnych. W efekcie już 11 sędziom grożą dyscyplinarki ze strony rzeczników dyscyplinarnych. Na ich "liście" oprócz znanych nazwisk jak Igor Tuleya, Waldemar Żurek czy Bartłomiej Przymusiński są też sędziowie z sądów z mniejszych miast. Na przesłuchanie do rzeczników wzywani są także sędziowie, którzy w prowadzonych przez siebie sprawach zdecydowali się zadać pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości UE.

5,3 m: tyle średnio trwał proces w sądzie

130 nowych prezesów i wiceprezesów wymienił bez powodu w ciągu pół roku Zbigniew Ziobro, minister sprawiedliwości

Rok 2018 był dla dla wymiaru sprawiedliwości bardzo gorący. Wymiana prezesów sądów, powołanie nowej KRS, uaktywnienie się rzeczników dyscyplinarnych, wyłanianie sędziów do konkretnych spraw w drodze losowania - to tylko niektóre wydarzenia ważne dla sądownictwa. Do tego sporo nie najlepszej statystyki. Zanim wejdziemy w 2019 r. warto podsumować 12 miesięcy, które mijają.

Stracony czas

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Zawody prawnicze
Korneluk uchyla polecenie Święczkowskiego ws. owoców zatrutego drzewa
Konsumenci
UOKiK ukarał dwie znane polskie firmy odzieżowe. "Wełna jedynie na etykiecie"
Zdrowie
Mec. Daniłowicz: Zły stan zdrowia myśliwych nie jest przyczyną wypadków na polowaniach
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego