Prof. Ewa Łętowska o podpisaniu ustawy kagańcowej przez prezydenta: Prawo jest bezsilne, demokracja umiera

– Brakuje mi po prostu słów. Sytuacji prawnej, która się w związku z tym wytworzyła, nie da się zrozumieć za pomocą znanego mi aparatu pojęciowego. Pamiętajmy: w demokratycznym państwie prawo jest po to, by poskramiało nagą siłę polityczną. Gdy naga siła polityczna odmawia respektowania prawa i używa go do wywierania presji, to prawo jest bezsilne, a demokracja umiera. Jest to wszystko głęboko upokarzające dla prawnika, obywatela i człowieka - mówiła była Rzecznik Praw Obywatelskich i sędzia Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku.

Czytaj też:

Prezydent Duda przesądził o losie ustawy kagańcowej

Co zawiera ustawa kagańcowa

Jak dodała, takiego sformułowania każe jej użyć "stężenie szyderstwa, które wpisane jest w różnego rodzaju decyzje, jakie mają zapadać na podstawie tego nowego prawa".

Na pytanie, czy czeka nas teraz dalsze zaostrzenie relacji pomiędzy rządem i sądami, władzą wykonawczą i sądowniczą, prof. Łętowska odpowiedziała: – Nie wiem. To jest pytanie już nie tylko o prawo, tylko o grę sił politycznych. A ja jestem profesorem od prawa, nie od polityki. Moja wiedza tu na nic. Wygląda to wszystko, jakby naprzeciwko siebie jechały dwa samochody. I powstaje pytanie, który kierowca pierwszy ustąpi...

Zdaniem prof.  Ewy Łętowskiej najbardziej niebezpieczne dla sędziów są przepisy zaostrzające odpowiedzialność dyscyplinarną za „utrudnianie lub uniemożliwianie funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości", gdyż o tym co się pod tym kryje decydować ma  arbitralnie rzecznik dyscyplinarny.

Dalej, jako niebezpieczne, prawniczka wymienia  wzmocnienie uzależnienia sądów od władzy politycznej poprzez różne ograniczenia i zakazy dla samych sędziów i ich samorządu oraz zakaz samodzielnego stosowania prawa UE przez sądy (co jest zasadą obowiązującą w UE).

Jej zdaniem celem tych zabiegów jest doprowadzenie do niezastosowania się sądów do wyroku TSUE z 19 listopada 2010 r., który określił kryteria niezawisłości i niezależności sędziowskiej oraz  wyroków i uchwał SN, które wdrażały ten wyrok.

Według prof.  Łętowskiej sytuacja sędziów staje się tragiczna.

- W tej chwili zostali postawieni wobec jednej z największych prób w ich życiu. Część doskonale zdaje sobie z tego sprawę. Inni są zakłopotani, poirytowani, że wmieszano ich w to wszystko wbrew ich woli. Reakcje będą różne, ale na pewno możemy mówić o dramacie tej grupy zawodowej.