Advance Pharma Sp. z o.o. to dystrybutor suplementu diety dla mężczyzn, który został wycofany z obrotu decyzją Głównego Inspektora Farmaceutycznego. Spółka pozwała Skarb Państwa o odszkodowanie, ale jej pozew został prawomocnie oddalony, podobnie jak skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego. Advance Pharma zdecydowała się zaskarżyć Polskę do ETPCz. Zarzuciła, że w rozpatrującym skargę kasacyjną trzyosobowym składzie orzekającym SN zasiadały osoby powołane do Izby Cywilnej SN w 2018 r., w procesie nominacyjnym z udziałem tzw. neo-KRS. Z tego powodu, zdaniem spółki, skład SN nie odpowiadał wymogom niezawisłego i bezstronnego sądu ustanowionego na mocy ustawy.
Spór trafił do Strasburga. Sprawa Advance Pharma Sp. z o.o. przeciwko Polsce została zakomunikowana rządowi polskiemu w grudniu 2020 r., a w styczniu 2021 r. Trybunał Praw Człowieka uwzględnił wniosek RPO o dopuszczenie do udziału w niej.
To kolejna sprawa w Trybunale Strasburskim dotycząca statusu nowych sędziów Sądu Najwyższego. Poprzednia sprawa, Reczkowicz i inni przeciwko Polsce, dotyczyła osób powołanych do Izby Dyscyplinarnej oraz Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN. Obie te sprawy, a także ewentualne inne skargi dotyczące wadliwości powołań sędziowskich, będą oceniane w świetle fundamentalnego orzeczenia Wielkiej Izby ETPC z 1 grudnia 2020 r. w sprawie Ástrá?sson przeciwko Islandii. Trybunał uznał w nim, że oczywiste naruszenia prawa krajowego dotyczące podstawowych zasad procedury powoływania sędziów, które nie mogły być skutecznie zbadane i naprawione przez sądy krajowe – dyskwalifikują sędziego i sąd oraz stanowią naruszenie art. 6 ust. 1 EKPC.
Czytaj też: Właściwe postawy sędziów
W wystąpieniu do ETPC Rzecznik przedstawił następujące główne wnioski:
