Procesy karne bedą krótsze przez nagrywanie rozpraw

Od 1 stycznia procesy karne będą nagrywane. Wszystko to za sprawą noweli procedury karnej, która wchodzi w życie. Dzięki przejściu od pisemnego protokołowania do nagrywania rozpraw postępowanie ma trwać krócej, a same protokoły będą dokładniejsze.

Docelowo protokołem rozprawy karnej ma być nagranie, ale planuje się to dopiero gdy gotowe na to będą też prokuratury i policja. Na razie nowela przewiduje utrzymanie pisemnej formy ogólnego protokołu, z jego uzupełnieniem w formie zapisu dźwięku i obrazu z rozprawy.

Pisemny, skrócony protokół będzie zawierał jedynie najważniejsze informacje ze sprawy. Zapis dźwięku albo obrazu i dźwięku staną się załącznikami do protokołu.

Strona, obrońca, pełnomocnik i przedstawiciel ustawowy występujący w konkretnej sprawie ma prawo otrzymać odpłatnie jedną kopię zapisu dźwięku albo obrazu i dźwięku.

Rodzaje urządzeń i środków utrwalania dźwięku i obrazu do celów procesowych poda w rozporządzeniu minister sprawiedliwości. On też ustali cenę kopii zapisu z akt sprawy, tak by wysokość opłaty odpowiadała rzeczywistym kosztom sporządzenia i przekazania kopii.

Z nagrywania rozprawy będzie można zrezygnować w dwóch przypadkach:

– gdy stanie się to niemożliwe ze względów technicznych, np. ze względu na brak odpowiedniego sprzętu lub awarię systemu,

- gdy jawność rozprawy zostanie wyłączona z obawy ujawnienia informacji niejawnych o klauzuli tajności „tajne" lub „ściśle tajne" i nie będzie możliwości zapewnienia ochrony nagrania przed nieuprawnionym ujawnieniem.

Nagrywanie rozpraw ma swoich zagorzałych przeciwników. Straszą oni, że wraz z nagrywaniem spraw karnych spadnie liczba przypadków dobrowolnego poddania się karze. Nieformalne rozmowy z sędzią mogą bowiem zostać zaburzone poprzez nagrywanie, ograniczą też otwartość sędziów.

– Uruchamianie sprzętu i świadomość rejestrowania każdego słowa sprawia, że strona zamyka się w sobie, odpowiada na pytania zdawkowo albo w ogóle – mówią przeciwnicy nagrywania.

Część prawników postuluje, by zamiast wydatków na sprzęt nagrywający zainwestować w stenotypię, do dziś obecną np. w sądach amerykańskich. Stenotypia to metoda zapisu używająca graficznych symboli zamiast liter i wyrazów. W amerykańskim sądownictwie się sprawdziła, bo w porównaniu z tradycyjnym protokołowaniem zwiększyła szybkość i zwięzłość zapisu. Sprawny stenograf za pomocą maszyny do stenotypii potrafi notować szybciej niż ktokolwiek zdolny jest mówić.