Wnoszenie pism przez portal coraz bliżej. Sejm zajmie się projektem

Jutro Sejm rozpocznie prace nad zmianami w procedurze karnej umożliwiającymi wnoszenie pism do sądów drogą elektroniczną, na razie w ograniczonym zakresie. W kolejce czeka już analogiczny projekt zmian w postępowaniu cywilnym.

Publikacja: 03.06.2025 05:00

Wnoszenie pism przez portal coraz bliżej. Sejm zajmie się projektem

Foto: Adobe Stock

Od roku w sprawach karnych i wykroczeniowych doręczenia do profesjonalnych pełnomocników i prokuratury oraz Prokuratorii RP odbywają się elektronicznie – za pośrednictwem portali informacyjnych sądów. Jednak ten rodzaj doręczeń działa tylko w jedną stronę – wniesienie pisma do sądu nadal odbywa się w sposób tradycyjny. Zmienić ma to przygotowana przez Ministerstwo Sprawiedliwości nowelizacja kodeksu postępowania karnego i kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, której pierwsze czytanie odbędzie się w środę w Sejmie. Przewiduje ona, że także wnoszenie pism do sądu będzie możliwe w formie elektronicznej.

Ta nowa funkcjonalność zostanie jednak ograniczona do postępowania odwoławczego. Adwokat, radca prawny czy prokurator będzie mógł więc wnieść w ten sposób apelacje czy zażalenia, a także odpowiedź na nie (czy też dalsze pisma w toku postępowania odwoławczego).

Zażalenie i apelacja cyfrowo, ale kasacja na papierze

– Natomiast nie będzie można korzystać z tej opcji przy składaniu pism w toku postępowania przed sądem pierwszej instancji (z wyjątkiem zażaleń). A zatem odpowiedź na akt oskarżenia, wszelkie wnioski dowodowe czy inne pisma będzie nadal trzeba wnosić drogą tradycyjną – mówi Marta Hermanowicz, adwokat z kancelarii Filipiak Babicz. Jak dodaje, niemożliwe będzie także wnoszenie kasacji do Sądu Najwyższego poprzez portal.

 – Zarówno infrastruktura, jak i regulacje prawne dotyczące portali informacyjnych zostały intencjonalnie stworzone tylko na potrzeby sądów powszechnych. Sąd Najwyższy musiałby na własną rękę i z własnego budżetu stworzyć taki portal, co wymaga zarówno środków finansowych, jak i kadry, a żaden budżet przygotowywany w ostatnich latach na potrzeby SN nie uwzględniał możliwości podjęcia takich działań zarówno w zakresie zakupu sprzętu, oprogramowania, jak i kadry obsługującej tworzenie portalu – tłumaczy Aleksander Stępkowski, rzecznik prasowy SN, który dodaje, że po roku 2020 SN podejmował starania, by „podłączyć” go do infrastruktury sądów powszechnych, lecz „do tanga trzeba dwojga”.

Czytaj więcej

Będą zmiany w e-Doręczeniach. Urzędowe wiadomości odbierzemy na telefonie

O ile z projektowanych zmian zadowoleni są pełnomocnicy, o tyle niektóre sądy zwracają uwagę, że proponowana zmiana ma charakter fragmentaryczny, jest nieprzemyślana i miałaby sens, gdyby całość akt była zdigitalizowana. Tymczasem, jak zwraca uwagę Mariusz Wicki, wiceprezes Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, akta sprawy nadal są dokumentem papierowym, zatem będzie istniała konieczność wydrukowania złożonych dokumentów.

467 mln zł

– tyle wyniosły koszty doręczeń wezwań i innych pism w 2023 r., co stanowi ponad 35 proc. wydatków sądów

1,3 miesiąca

– o tyle od 2014 r. wydłużył się czas postępowania karnego od dnia rejestracji sprawy do uprawomocnienia się wyroku I instancji

45 062

– tyle wniesiono apelacji, sprzeciwów i zażaleń w 2024 r. (łącznie)

– Biorąc pod uwagę obecne regulacje, wszelkie czynności związane z przyjęciem środka odwoławczego spoczywać będą na sądach I instancji. Co za tym idzie, to sąd ponosił będzie wszelkie koszty związane z ich wydrukowaniem, tj. kwestią użycia papieru, serwisowania sprzętu itp. Wymagana będzie też dodatkowa praca i tak już nadmiernie obciążonych pracowników sekretariatów, którzy w istocie przejmą w tym zakresie obowiązki pracowników kancelarii adwokackich i radcowskich oraz sekretariatu prokuratury – zwracał uwagę sędzia.

MS przyznaje, że rzeczywiście będzie istniała potrzeba wydrukowania i dołączenia do akt pism wniesionych za pośrednictwem portalu, jednak zdaniem resortu koszty druku są dużo niższe niż koszty generowane w związku z koniecznością wysyłki tradycyjnej.

Sądy i tak będą drukować elektroniczne dokumenty

– Czynność wydrukowania jest nieskomplikowana technicznie, nie wymaga nowych umiejętności. Nadto w przypadku doręczenia odpisu środka odwoławczego obrońcy, profesjonalnemu pełnomocnikowi czy prokuratorowi lub stronie, która wniesie o przekazywanie jej pism za pośrednictwem portalu, nastąpi to bezpośrednio przez portal (nie będzie już istnieć konieczność doręczania pism w formie papierowych odpisów). To z pewnością odciąży pracowników sekretariatów – odpowiada ministerstwo, dodając, że obecnie niedołączenie wystarczającej liczby odpisów środka odwoławczego oznacza kserowanie pism.

Poza tym, jak zauważa MS, na bazie dokumentów złożonych elektroniczne poprzez portal będzie budowany zalążek akt elektronicznych, co ułatwi również pracę (np. proces pisania uzasadnień, co odciąży sędziów i asystentów).

– Dobrze prowadzony portal informacyjny pozwala na o wiele sprawniejsze procedowanie, oczywiście pod warunkiem, że poszczególne informacje są w nim odnotowywane – ocenia Marta Hermanowicz.

– Dobrą, choć jeszcze rzadko spotykaną praktyką jest skanowanie pism stron i ich reprezentantów i publikowanie ich na portalu w zakładce „Dokumenty”. Skoro póki co tylko pewne kategorie pism będą mogły być wnoszone za pośrednictwem portalu, to może warto rozważyć wprowadzenie zasady skanowania innych dokumentów. Samo odnotowywanie ich wpływu w zakładce „Czynności” zazwyczaj jest niewystarczające i powoduje konieczność zapoznawania się z nimi w czytelni akt, co wiąże się z czasochłonną procedurą zamawiania i wypożyczania akt, a czego można by łatwo uniknąć – dodaje ekspertka.

Projekt przewiduje sześciomiesięczne vacatio legis. Analogiczne rozwiązania, z tym że w procedurze cywilnej, zostały przyjęte przez rząd 20 maja. Projekt wpłynął już do Sejmu, lecz czeka na nadanie mu druku.

Czytaj więcej

Sąd Najwyższy o e-doręczeniach: zawinił prawnik, a nie portal sądu

Od roku w sprawach karnych i wykroczeniowych doręczenia do profesjonalnych pełnomocników i prokuratury oraz Prokuratorii RP odbywają się elektronicznie – za pośrednictwem portali informacyjnych sądów. Jednak ten rodzaj doręczeń działa tylko w jedną stronę – wniesienie pisma do sądu nadal odbywa się w sposób tradycyjny. Zmienić ma to przygotowana przez Ministerstwo Sprawiedliwości nowelizacja kodeksu postępowania karnego i kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, której pierwsze czytanie odbędzie się w środę w Sejmie. Przewiduje ona, że także wnoszenie pism do sądu będzie możliwe w formie elektronicznej.

Pozostało jeszcze 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Ubezpieczenia i odszkodowania
Rząd chce walczyć z nowym oszustwem. Chodzi o fikcyjne umowy OC
Zawody prawnicze
Hurtownie komornicze do likwidacji? Plany resortu sprawiedliwości budzą kontrowersje
Prawo w Polsce
Czarny scenariusz po wyborach. Kryzys konstytucyjny się pogłębi. Co jeszcze nas czeka?
Praca, Emerytury i renty
Zmiany w terminach wypłat emerytur w czerwcu 2025. Nowy harmonogram
Prawo karne
Zginął, bo bronił zaczepianych kobiet. Jest akt oskarżenia
Prawo karne
Jest wniosek o uchylenie immunitetu Grzegorza Brauna. Chodzi o sześć przestępstw
Prawo karne
Unieważnianie paszportów przez prokuraturę. Czy to zgodne z konstytucją?