Chińczyk z obywatelstwem Szwecji ma być wydany Chinom. Kasacja RPO

Czy Polska może wydać Chinom obywatela Szwecji chińskiego pochodzenia, jeśli w ChRL grozi mu dożywocie? Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł do Sądu Najwyższego kasację w sprawie takiej ekstradycji.

Publikacja: 28.09.2020 15:32

Chińczyk z obywatelstwem Szwecji ma być wydany Chinom. Kasacja RPO

Foto: Adobe Stock

Obywatel Szwecji Z. L. został zatrzymany i aresztowany w Polsce na podstawie chińskiego wpisu do bazy danych Międzynarodowej Organizacji Policji Kryminalnej. W Szwecji mężczyzna działał we wspólnocie Falun Gong, zwalczanej w Chińskiej Republice Ludowej. Chiny ścigają go za czyn będący odpowiednikiem polskiego występku z art. 286 § 1 Kk (oszustwo) w zbiegu z art. 270 § 1 Kk (fałszerstwo dokumentu) w związku z art. 294 § 1 Kk.

W kwietniu 2019 r. Prokuratura Okręgowa przedstawiła wniosek Chińskiej Republiki Ludowej o ekstradycję zatrzymanego. W maju 2020 r. Sąd Okręgowy stwierdził prawną dopuszczalność przekazania go Chinom.

Adwokat mężczyzny odwołał się. Zarzucił sądowi przyjęcie, że Z. L. jedynie sympatyzował z Falun Gong, podczas gdy dowody wskazują na jego aktywny udział w tej wspólnocie w Szwecji. W przypadku wydania go Chinom, grozi mu kara dożywocia, jest też ryzyko stosowania wobec niego tortur i innego nieludzkiego traktowania.

Sąd uznał, że „nawet przy założeniu, że ścigany miałby jakiekolwiek kłopoty za powiązanie z ruchem Falun Gong, brak jest jakichkolwiek podstaw do uznania, że zostałby za to ukarany". Tymczasem stanowisko władz chińskich przedłożone do akt sprawy definiuje Falun Gong jako „organizację nielegalną tworzącą niszczące ugrupowanie buntownicze", za której przynależność grozi nawet dożywocie – argumentował adwokat.

Wskazywał, że raporty organizacji obrony praw człowieka zaświadczają jednoznacznie, iż członek Falun Gong narażony jest na stosowanie przez władze ChRL tortur, bezprawne pozbawienie wolności w warunkach realnie zagrażających życiu czy bezprawne pobranie narządów do transplantacji, a nadto pozbawienie prawa do rzetelnego procesu. A przepisy EKPC dają wtedy podstawę uznania niedopuszczalności wydania ściganego.

W sierpniu 2020 r. Sąd Apelacyjny utrzymał orzeczenie I instancji.

Rzecznik zarzucił Sądowi Apelacyjnemu, że utrzymał rażąco niesprawiedliwe orzeczenie I instancji. Dlaczego?

Zgodnie z polskim Kodeksem postępowania karnego ekstradycja jest niemożliwa m.in. wobec uzasadnionej obawy, że w państwie żądającym wydania danej osoby może dojść do naruszenia jej wolności i praw. Zdaniem RPO, Sąd Okręgowy nie zbadał należycie, czy Z.L. miałby możliwość ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie, gdyby skazano go na dożywocie. Brak takiej możliwości naruszałby art. 3 europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Zgodnie z nim nikt nie może być poddany torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu. Według Europejskiego Trybunału Praw Człowieka takim traktowaniem jest m.in. pozbawienie wszelkich nadziei na wyjście na wolność skazanych na dożywocie.

Tymczasem z informacji strony chińskiej wynika, że wobec skazanych na surowe kary, w tym dożywocie, w szerokim zakresie istnieje ustawowe wyłączenie możliwości uzyskania warunkowego zwolnienia.

- Złagodzenie dożywocia ma charakter zupełnie nadzwyczajny i nie może skorzystać z tego każdy skazany. Nie może być to zatem postrzegane jako gwarancja redukowalności kary każdemu skazanemu na dożywocie - uważa RPO.

Obywatel Szwecji Z. L. został zatrzymany i aresztowany w Polsce na podstawie chińskiego wpisu do bazy danych Międzynarodowej Organizacji Policji Kryminalnej. W Szwecji mężczyzna działał we wspólnocie Falun Gong, zwalczanej w Chińskiej Republice Ludowej. Chiny ścigają go za czyn będący odpowiednikiem polskiego występku z art. 286 § 1 Kk (oszustwo) w zbiegu z art. 270 § 1 Kk (fałszerstwo dokumentu) w związku z art. 294 § 1 Kk.

W kwietniu 2019 r. Prokuratura Okręgowa przedstawiła wniosek Chińskiej Republiki Ludowej o ekstradycję zatrzymanego. W maju 2020 r. Sąd Okręgowy stwierdził prawną dopuszczalność przekazania go Chinom.

Pozostało 81% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
ZUS
ZUS przekazał ważne informacje na temat rozliczenia składki zdrowotnej
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Prawo karne
NIK zawiadamia prokuraturę o próbie usunięcia przemocą Mariana Banasia
Aplikacje i egzaminy
Znów mniej chętnych na prawnicze egzaminy zawodowe
Prawnicy
Prokurator Ewa Wrzosek: Nie popełniłam żadnego przestępstwa
Prawnicy
Rzecznik dyscyplinarny adwokatów przegrał w sprawie zgubionego pendrive'a