SN: komorniczy spis inwentarza może być podważany nie tylko przy podziale spadku

Komorniczy spis inwentarza może być podważany nie tylko przy podziale spadku – orzekł Sąd Najwyższy.

Aktualizacja: 23.10.2020 07:39 Publikacja: 23.10.2020 07:37

SN: komorniczy spis inwentarza może być podważany nie tylko przy podziale spadku

Foto: Adobe Stock

Spis inwentarza nabiera znaczenia od zmiany prawa spadkowego przed kilku laty.Jako zasadę ustanowiła dziedziczenie z tzw. dobrodziejstwem inwentarza. Oznacza to, że spadkobierca odpowiada za długi tylko do wysokości czynnej spadku.

Spis inwentarza miewa znaczenie także gdy badany jest majątek dorobkowy, a nawet w sprawie o odszkodowanie ubezpieczeniowe.

Tak było w sprawie Beaty M. przeciwko zakładowi ubezpieczeń o odszkodowanie na podstawie art. 463 § 3 kodeksu cywilnego. Stanowi on, że sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego – tu na skutek wypadku – od sprawcy stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci znacznie się pogorszyła ich sytuacja życiowa. Dla ustalenia skali pogorszenia miała znaczenie wysokość spadku, jaki po tej śmierci odziedziczyła.

Czytaj także:

Dziedziczenie długów – czyli wszystko co musisz wiedzieć o spadku z dobrodziejstwem inwentarza

Sąd pierwszej instancji zasądził jej 564 tys. zł, a Sąd Apelacyjny w Szczecinie obniżył tę kwotę o 115 tys. zł. Sądy ustaliły, że żona mogła liczyć na uzyskanie od męża, gdyby nie doszło do śmiertelnego wypadku, 670 tys. zł. Kwota ta została pomniejszona o przysporzenie w spadkobraniu po małżonku, ale wartość tego majątku SA ustalił na podstawie protokołu ze spisu inwentarza sporządzonego przez komornika na 462 tys. zł. Z tego wdowa dziedziczyła połowę (231 tys. zł), którą odjął od ustalonego odszkodowania.

Kobieta odwołała się do Sądu Najwyższego, wskazując, że SA do rozliczenia błędnie wziął cały majątek wspólny małżonków, a powinien pomniejszyć odszkodowanie tylko o przysługującą jej połowę. Wskazywała na to w apelacji, ale SA odmówił jej przesłuchania na tę okoliczność. Dopiero SN uwzględnił jej zarzut i nakazał SA ponowne rozpatrzenie sprawy.

– Spis inwentarza to dokument urzędowy sporządzany przez komornika, a nie przez osoby uczestniczące w tej czynności, i sprowadza się do przedstawienia składu majątku spadkowego wedle poczynionych przez komornika ustaleń. Nie ma jednak przeszkód prawnych do zaprzeczania prawdziwości dokumentu urzędowego. A jest ważny dla rozstrzygnięcia sprawy o należne powódce odszkodowanie – wskazał w uzasadnieniu wyroku sędzia SN Krzysztof Strzelczyk. – Tej oceny nie zmienia fakt, że spis inwentarza powstał także na podstawie zeznań powódki, które potwierdziła na piśmie.

– Zgadzam się ze stanowiskiem SN – mówi adwokat Stefan Zientek. – Sprawa jest ciekawa. Dotychczas nie było realnej możliwości podważania dokumentu urzędowego, a jest nim spis inwentarza. Ten przypadek wiele wniesie do praktyki, bez względu na to, jak sąd apelacyjny ostatecznie spór rozstrzygnie.

Sygnatura akt: II CSK 709/18

Spis inwentarza nabiera znaczenia od zmiany prawa spadkowego przed kilku laty.Jako zasadę ustanowiła dziedziczenie z tzw. dobrodziejstwem inwentarza. Oznacza to, że spadkobierca odpowiada za długi tylko do wysokości czynnej spadku.

Spis inwentarza miewa znaczenie także gdy badany jest majątek dorobkowy, a nawet w sprawie o odszkodowanie ubezpieczeniowe.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Prawo w Firmie
Trudny państwowy egzamin zakończony. Zdało tylko 6 osób
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Reforma TK w Sejmie. Możliwe zmiany w planie Bodnara