Najnowsze badanie preferencji partyjnych przeprowadzone przez IBRiS na zlecenie „Rzeczpospolitej" przynosi dobrą wiadomość dla Nowoczesnej i powody do niepokoju dla PiS.

Poparcie dla partii rządzącej stoi w miejscu, z widoczną jednak tendencją spadkową. PiS osiąga w grudniu 36,4 proc.: jest to nieznaczny spadek w porównaniu z wynikami z listopada, ale znacznie wyraźniejszy na tle sondażu październikowego, w którym PiS osiągało rekordowe poparcie 39,8 proc.

Szef IBRiS Marcin Duma łączy tę tendencję z umacnianiem się PSL. – Ludowcy, jeszcze latem spadający pod próg wyborczy, po raz kolejny otrzymują poparcie powyżej 6 proc. – mówi. – To może być oznaka trwałej tendencji i biorąc pod uwagę różne dane, nie tylko te publicznie ogłaszane, można powiedzieć, że wzrost poparcia dla PSL nie jest przypadkowy; jest czymś bardziej stabilnym niż margines błędu w pomiarach.

Duma podkreśla, że partii rządzącej szkodzi błyskawiczny rozwój choroby ASF (afrykański pomór świń) i niewyjaśniona kwestia dopłat bezpośrednich. – Mam wrażenie, że twierdza PiS, jaką jest polska wieś, może zrobić partii rządzącej psikusa – analizuje Duma. – Szczególnie że w wyborach samorządowych można to zrobić „bezkosztowo": beneficjenci 500+ niczego nie stracą, głosując na opozycję. A większość samorządów to jednak są wsie, gdzie mieszka 40 proc. ludności. Być może to właśnie poparcie na wsiach w roku 2014 zostało już przez PiS przeanalizowane i przełożyło się na forsowane propozycje zmian w prawie wyborczym.

Komisja na całe zło

W poniedziałek kolejny raz spotka się nadzwyczajna sejmowa komisja powołana, jak podkreśla PiS, w celu „zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych". Czy jednak proponowane zmiany w kodeksie wyborczym będą działać na rzecz PiS?

Tu wiele zależy od opozycji – jeśli pójdzie do wyborów samorządowych rozbita, PiS będzie mogło liczyć, że zmniejszenie okręgów wyborczych do trzymandatowych przyniesie mu dwa mandaty na trzy możliwe. Ale tak być nie musi.

Zgodnie z grudniowym badaniem preferencji poparcie dla PO niezmiennie oscyluje wokół 20 proc., za to Nowoczesna notuje zwyżkę o 3,6 proc., co może być odzwierciedleniem nadziei elektoratu po zmianie przywództwa i objęciu funkcji przewodniczącej przez Katarzynę Lubnauer. To, czy ten efekt okaże się trwały, jest kwestią otwartą. Daje jednak Nowoczesnej mocniejszą pozycję przetargową przy ewentualnym tworzeniu wspólnych list. A wtedy w okręgu trzymandatowym PiS mogłoby się znaleźć w defensywie.

– Gdyby ugrupowania opozycyjne poszły razem, to nawet jeden głos więcej w małym okręgu przyniesie im zwycięstwo nad PiS – uważa Marcin Duma. – Obecna sytuacja powinna więc zachęcać PiS, by nie gmerać przy ordynacji.

Szef IBRiS zwraca też uwagę, że wyniki poprzednich głosowań – samorządowych w roku 2014 czy parlamentarnych z 2015, na podstawie których PiS formułowało propozycje zmian w kodeksie wyborczym, nie są już miarodajne.

Czas najważniejszy

– Budując okręgi na podstawie danych z 2015 roku, PiS może się opierać na rzeczywistości, której już nie ma – konkluduje Duma.

W dodatku są to budowle o niesprawdzonej przydatności i awaryjne pod względem harmonogramu. – Jest jedną z wątpliwości zasadniczych, czy wszystko uda się na czas zrobić, bo [zmiany] dotyczą zmian w funkcjonowaniu PKW czy okręgów, a jest mniej niż rok czasu do wyborów – mówił w niedzielę rzecznik prezydenta Krzysztof Łapiński w Radiu Zet.

Może dlatego PiS stara się przekonać do swoich propozycji, m.in. zapowiadając poprawkę do własnego pomysłu, by na fotelach komisarzy wyborczych sędziów zastąpili kandydaci wskazywani przez polityków. Teraz miałby się także pojawić przepis, że „komisarze wyborczy mają być bezpartyjni i apolityczni".

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki: zuzanna.dabrowska@rp.pl