Trzecia rewolucja nad Dnieprem

Miliardy nie pomogły

Klimat tegorocznych wyborów parlamentarnych chyba najlepiej obrazuje sytuacja, która wydarzyła się w 77. jednomandatowym okręgu wyborczym w obwodzie zaporoskim. Cztery kadencje z rzędu wygrywał tam jeden z najbogatszych Ukraińców Wiaczesław Bogusłajew, wieloletni prezes mieszczącej się w Zaporożu korporacji Motor Sicz, przedsiębiorstwa produkującego m.in. silniki do samolotów i śmigłowców. Spółka, która w 2013 roku zatrudniała ponad 27 tys. pracowników, zaczęła odnotowywać straty po wybuchu wojny na wschodzie kraju, głównie z powodu zerwanej współpracy z rosyjskim sektorem zbrojeniowym.

Od miesięcy wobec kierownictwa firmy SBU prowadzi kilka spraw karnych, a kilka dni temu Motor Sicz oskarżono o współpracę z kontrolowanymi przez Rosjan separatystami w Donbasie. Spółka zaprzecza, ale 80-letni milioner Bogusłajew odznaczony tytułem Bohatera Ukrainy przegrał z fotografem weselnym Serhijem Sztepą z partii Sługa Narodu.

Podobna sytuacja miała miejsce w obwodzie połtawskim, gdzie dolarowy miliarder Konstantin Żewago przegrał z 25-letnim Ołeksijem Mowczanem, informatykiem i menedżerem elektronicznego systemu przetargów publicznych Prozorro. Żewago był deputowanym Rady Najwyższej od 1998 roku i wydawało się, że dzięki wpływom w regionie jest jednym z najmocniejszych kandydatów. Tymczasem partia Zełenskiego wygrała we wszystkich jednomandatowych okręgach wyborczych Kijowa. Z listy partyjnej do parlamentu wprowadziła bardzo mieszane środowisko. Chodzi m.in. o aktorów kabaretowych, dziennikarzy, blogerów, prawników, ekonomistów, wykładowców akademickich, a nawet mistrza zapasów w stylu klasycznym.

– Chyba po raz pierwszy będziemy mieli parlament w większości niezależny od ukraińskich oligarchów. Na liście Sługi Narodu znaleźli się natomiast ludzie związani z międzynarodowymi korporacjami i organizacjami finansowymi – mówi „Rzeczpospolitej" Konstantin Bondarenko, ukraiński politolog, który wcześniej był związany z prorosyjskim Blokiem Opozycyjnym. – To czy i ewentualnie kto stoi za Sługą Narodu poznamy po pierwszych krokach w parlamencie – dodaje.

Wielkie wyzwanie

Ukraińscy analitycy tłumaczą sukces Sługi Narodu tragiczną sytuacją gospodarczą kraju i tlącą się od ponad pięciu lat wojną w Donbasie.

Zełenski i jego partia od początku nie obiecali żadnych konkretów, mówiono jedynie, że zakończenie wojny i uwolnienie ukraińskich jeńców jest celem priorytetowym. Jeżeli chodzi o gospodarkę, z programu wyborczego dowiadujemy się jedynie, że dopiero po wygranej Sługa Narodu ma zająć się wypracowaniem „Narodowej strategii gospodarczej". – Będziemy mieli parlament skłądający się w większości z niekompetentnych ludzi, jeżeli chodzi o zarządzanie państwem. Takie są nastroje w społeczeństwie, które chciało całkowitej wymiany elit politycznych – mówi Zamiatin. – Czy to sukces Ukrainy? To poważne wyzwanie i jedna wielka niewiadoma – dodaje.