Wyjaśnienie pojęć „rezydent" i „nierezydent" znajduje się w ustawie z 27 lipca 2002 r. – Prawo dewizowe (tekst jedn. DzU z 2012 r., poz. 826 ze zm.). Rezydentami są m.in. osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania w Polsce, natomiast nierezydentami są osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania za granicą. Dla określenia miejsca zamieszkania można posiłkować się art. 25 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.
Centrum interesów życiowych...
Według art. 3 ust. 1a ustawy o PIT za osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce uważa się osobę fizyczną, która ma w Polsce tzw. centrum interesów życiowych lub przebywa w Polsce dłużej niż sześć miesięcy w roku podatkowym (183 dni).
Te dwa warunki nie muszą zostać spełnione łącznie. Aby uznać, że polski obywatel nie mieszka w Polsce, wystarczy, że jego pobyt za granicą jest dłuższy niż 183 dni w roku podatkowym lub że posiada on ośrodek interesów życiowych za granicą. Warto dodać, że okres 183 dni pobytu liczy się tylko w jednym roku kalendarzowym. Przerwa w pobycie za granicą i powrót do kraju w tym samym roku kalendarzowym nie wpływają na obliczanie długości pobytu podatnika za granicą. Do dni pobytu wlicza się każdy dzień fizycznej obecności podatnika za granicą i każdą część dnia spędzoną w danym państwie.
Jeżeli okaże się, że osoba nie mieszka w Polsce, to płaci podatek wyłącznie od dochodów osiągniętych w Polsce. A więc Polak, który wyprowadził się do innego kraju i tam uzyskuje dochody, rozlicza się z nich w tym kraju.
... wyznacza kilka czynników
Określając ośrodek interesów życiowych osoby fizycznej dla celów ustalenia jej miejsca zamieszkania, organy podatkowe weryfikują, gdzie osoba ta posiada m.in. nieruchomości, dom, gdzie zamieszkuje jej rodzina, w którym kraju ma do ciągłej dyspozycji rachunek bankowy. Decydujące może być także miejsce pracy, które jest głównym źródłem utrzymania, a także kilkakrotne przedłużanie pobytu za granicą.
