Samorząd – praca, nie rewolucje

Zbliżające się wybory samorządowe są doskonała okazją do stawiania ważnych pytań o przyszłość samorządu terytorialnego o obywatelską kondycję małych ojczyzn.

Publikacja: 26.09.2018 14:46

Samorząd – praca, nie rewolucje

Foto: materiały prasowe

Dziś, w sytuacji dwubiegunowego konfliktu politycznego o niespotykanej w historii III Rzeczpospolitej skali, lokalne gremia nie pozostają na nią obojętne. Oczywiście, inny wymiar tego zjawiska można obserwować w niewielkich gminach, inny zaś w dużych aglomeracjach miejskich.

To właśnie w tych drugich można dostrzec silne przełożenie krajowego konfliktu na poziom samorządu terytorialnego. Powstaje zatem pytanie: czy sytuacja ta nie wpłynie na poziom społecznego zaufania do samorządu?

Większość instytucji publicznych w Polsce nie cieszy się wielkim zaufaniem obywateli, co pokazują badania opinii publicznej. Sejm i Senat tradycyjnie zbierają więcej ocen negatywnych niż pozytywnych. W ostatnim czasie pogorszyło się postrzeganie także Trybunału Konstytucyjnego – w dużej mierze dzięki kampanii demolowania niezależnego sądownictwa, prowadzonej przez PiS.

Na tym tle niezwykle znamienny pozostaje wysoki poziom zaufania do samorządu; deklaruje je, w zależności od sondażu, 70-80 procent Polaków. Jest to pokłosie dobrych reform początku lat dziewięćdziesiątych, dobrze opisanej roli samorządu w Konstytucji 1997 roku a nade wszystko poczucia związku obywateli i ich małych ojczyzn. Tu rodzi się zjawisko społecznej partycypacji obywateli – czyli uczestnictwa w życiu wspólnoty, która jest im najbliższa. Państwo bywa odległe, posługując się modnym ostatnio stwierdzeniem, wyimaginowane. To gmina jest „przy obywatelu".

Tu ciekawym zabiegiem wydaje się intelektualny chociażby powrót do dawnego hasła Platformy Obywatelskiej, by zamiast polityki robić drogi.

Wiem, że nie uda się uciec od „wielkiej polityki" w Warszawie, Krakowie czy Poznaniu. Tu spór bowiem nakręcany jest poprzez prezydenckie, personalne wybory. Wielkie osobowości (przynajmniej w części...), znane nazwiska, rodzą wielkie nadzieje na sukces. A ten ma przecież wymiar ogólnokrajowy. Stąd tak agresywna kampania Patryka Jakiego w stolicy, którą na co dzień obserwuję.

W takiej sytuacji kwestie budowy dróg, szkolnictwa, służby zdrowia schodzą na plan dalszy w świadomości społecznej. Nie twierdzę, że są one nieistotne. Wręcz odwrotnie -są najbardziej istotne. Jednak w temperaturze silnego politycznego sporu, ich racjonalizm ustępuje emocjom. I tak będzie w dużych miastach aż do końca października (lub początków listopada, gdy w II turze poznamy ostateczne nazwiska zwycięzców „wagi ciężkiej'). By nie być gołosłownym wystarczy zerknąć na społecznościowe profile polityków i zobaczyć, które z treści mają najwięcej „lajków".

Zgoła odmienna sytuacja ma miejsce w mniejszych gminach. Miejscach, które tradycyjnie opierają się politycznym pokusą przenoszenia ogólnokrajowej agresji (w większości). Tam bowiem samorządowcy pracują przez „płot" z wyborcami. Tam rozmawia się o drodze, szkole, posiłkach dla dzieci, bezpieczeństwie, chodnikach. Tak, to jest właśnie emanacja samorządności.

Gdy opadnie elekcyjny kurz, podobnie jednak dzieje się w wielkomiejskich gminach. Choć nigdy nie skrócimy dystansu z wyborcami – stoi tu na drodze prosty efekt skali, ale także poziom zaangażowania obywatelskiego. W dużych miastach jest on w dalszym ciągu nikły. I nie wynika ze złej woli czy też konfliktu, ale z modelu partycypacji społecznej, który w dalszym ciągu jest nikły. Uczestników debaty o budżecie partycypacyjnym liczymy w setkach na dziesiątki tysięcy mieszkańców. Pomysły są ciekawe, mądre, ale w dalszym ciągu mam wrażenie, że zjawisko to jest elitarne a winno stać się przecież egalitarne. To jest w mojej ocenie najważniejsze wyzwanie, które stoi przez samorządowcami. Włączenie obywateli w działalność, planowanie przyszłości, praktyczne zarządzanie ich małymi ojczyznami.

- Grzegorz Kuca
- Autor jest samorządowcem, zastępcą burmistrza warszawskiej dzielnicy Bemowo.

Dziś, w sytuacji dwubiegunowego konfliktu politycznego o niespotykanej w historii III Rzeczpospolitej skali, lokalne gremia nie pozostają na nią obojętne. Oczywiście, inny wymiar tego zjawiska można obserwować w niewielkich gminach, inny zaś w dużych aglomeracjach miejskich.

To właśnie w tych drugich można dostrzec silne przełożenie krajowego konfliktu na poziom samorządu terytorialnego. Powstaje zatem pytanie: czy sytuacja ta nie wpłynie na poziom społecznego zaufania do samorządu?

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Opinie Ekonomiczne
Witold M. Orłowski: Gospodarka wciąż w strefie cienia
Opinie Ekonomiczne
Piotr Skwirowski: Nie czarne, ale już ciemne chmury nad kredytobiorcami
Ekonomia
Marek Ratajczak: Czy trzeba umoralnić człowieka ekonomicznego
Opinie Ekonomiczne
Krzysztof Adam Kowalczyk: Klęska władz monetarnych
Opinie Ekonomiczne
Andrzej Sławiński: Przepis na stagnację