Nadal nawet 70 proc. osób żyjących z wirusem HIV może nie wiedzieć, że są zakażone – alarmują eksperci w przeddzień przypadającego 1 grudnia Światowego Dnia AIDS. To inicjatywa Międzynarodowej Organizacji Zdrowia prowadzona od 1988 roku. Jest odpowiedzą na rosnący problem zakażeń HIV. WHO chciałaby, aby epidemia AIDS została pokonana do 2030 roku.
Na razie jednak wirusem zakaża się na świecie jedna osoba co 6 sekund. Każdego dnia umiera z powodu AIDS ok. 4,5 tys. osób. Szacuje się, że z wirusem HIV żyje ponad 36 mln osób.
W Polsce zakażenie potwierdzono u nieco ponad 20 tys. pacjentów. Większość z nich jako źródło zakażenia wskazuje używanie narkotyków i brudnych igieł (ponad 6 tys. przypadków) oraz kontakty homoseksualne (blisko 3 tys.). Największym problemem, zdaniem ekspertów, jest jednak lekceważenie wirusa oraz niestosowanie się do zasad leczenia.
– W Polsce wykryto zakażenie HIV u blisko 21 tys. osób, ale tylko około 9,5 tys. przyjmuje leki. By terapia była skuteczna, leki należy przyjmować regularnie zgodnie z zaleceniami – podkreśla Mateusz Liwski z Polskiej Fundacji Pomocy Humanitarnej „Res Humanae". Jest on pomysłodawcą Algorytmu+, czyli przepisu – prowadzącego pacjenta i lekarza krok po kroku za rękę – ułatwiającego stosowanie się do zaleceń opiekunów oraz lepsze zadbanie o zdrowie.
Opracowany przez osiem organizacji pozarządowych oraz samych pacjentów dokument trafi do osób zakażonych oraz środowiska medycznego i instytucji zajmujących się opieką nad pacjentami z HIV/AIDS w ramach grantu konkursu „Pozytywnie Otwarci", któremu patronuje „Rzeczpospolita".
Eksperci wskazują na niedoceniany dotąd problem chorób współistniejących. Pacjenci z HIV/AIDS dzięki nowym metodom terapii żyją coraz dłużej. Swój stan niektórzy z pacjentów traktują wręcz jako chorobę przewlekłą. Wydłużający się czas życia i lekceważenie wirusa sprawiają, że u zakażonych wykształcają się inne choroby.
– HIV uchodzi coraz częściej za zwykłą chorobę przewlekłą. I tak może być pod warunkiem, że wykryje się zakażenie, a potem je kompleksowo leczy – podkreśla Irena Przepiórka ze Stowarzyszenia Wolontariuszy wobec AIDS „Bądź z nami". Podkreśla ona, że osoby w wieku dojrzałym mogą potrzebować zmiany leków antyretrowirusowych na bezpieczniejsze. A młodych zakażonych należałoby leczyć tak, aby uniknąć problemów w przyszłości.
O jakie problemy chodzi? Niemal trzy czwarte zakażonych cierpi na co najmniej jedną chorobę współistniejącą z HIV/AIDS. Podobnie jak w większości populacji najczęstsze jest nadciśnienie krwi. Jednak u osób z HIV częściej niż u niezakażonych występują cukrzyca, choroby, nerek, nowotwory i złamania. To efekt m.in. stosowania niektórych metod terapii – mogą uszkadzać nerki, prowadząc do zwiększenia ryzyka chorób tego organu o ponad 60 razy i zaburzać mineralizację kości (do nawet 15 razy częstsze złamania w grupie powyżej 40. roku życia). Są też naturalnymi efektami upośledzenia działania układu odpornościowego. Niektóre nowotwory – jak np. mięsaki Kaposiego – traktuje się wręcz jako sygnał wskazujący na możliwość zakażenia.
– Choroby współistniejące i zaburzenia związane z HIV są poważnym obciążeniem dla zakażonych i całego systemu zdrowia. Pytanie o to, jak żyć zdrowo z HIV, staje się coraz bardziej palące – podkreśla Liwski.
Konkurs dla pozytywnie otwartych
Granty o wartości blisko 200 tys. złotych przyznała dziesięciu organizacjom pozarządowym kapituła konkursu Pozytywnie Otwarci. „Rzeczpospolita" jest patronem konkursu.
Tegoroczni laureaci to: Fundacja Edukacji Społecznej za projekt „Infolinia informacyjno-pomocowa dla osób zakażonych HIV i ich bliskich", Stowarzyszenie Wolontariuszy Wobec AIDS „Bądź z Nami" za projekt „Budowanie kompetencji zdrowotnych osób HIV+ 'Czas na zdrowie – patrząc w przyszłość'", Fundacja Pomorski Dom Nadziei za projekt „Konkurs wiedzy o HIV i AIDS", Grupa Edukatorów Seksualnych Ponton przy Federacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny za projekt „Twój pierwszy raz... przygotuj się do Walentynek!", Międzynarodowe Stowarzyszenie Studentów Medycyny IFMSA Poland za projekt „Tramwaj zwany pożądaniem", Parafia Ewangelicko-Augsburska w Katowicach za projekt „Interaktywny warsztat dotyczący profilaktyki HIV/AIDS z wykorzystaniem elementów psychologicznej pracy z filmem", Polskie Towarzystwo Higieniczne – Oddział Śląski za projekt „HIV/AIDS – wiem, nie boję się, toleruję", Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej – Oddział Terenowy w Słupsku za projekt „II Pomorski Przegląd Małych Form Teatralnych 'Pomyślmy o HIV'", Towarzystwo Rozwoju Rodziny w Zielonej Górze za projekt „Działania edukacyjno-profilaktyczne 'Przystanek Woodstock – Przystanek Zdrowie'" i Zjednoczenie na Rzecz Żyjących z HIV/AIDS „Pozytywni w Tęczy" za projekt „Muzyka kontra HIV".