Nie żyje Tomasz Sarnecki

11 stycznia odbędzie pogrzeb grafika Tomasza Sarneckiego, twórcy pamiętnego plakatu Solidarności „W samo południe” z wyborów 4 czerwca 1989.

Aktualizacja: 11.01.2018 06:32 Publikacja: 10.01.2018 23:21

Nie żyje Tomasz Sarnecki

Foto: Fotorzepa/Jacek Domiński

Ten plakat stał się symbolem upadku komunizmu. Przedstawiał Szeryfa jak z westernu; Gary Coopera ze znaczkiem Solidarności, ruszającego śmiało naprzód z kartką wyborczą w dłoni.

W rozmowie dla „Rzeczpospolitej”  Tomasz Sarnecki mówił mi: „Byłem wtedy studentem warszawskiej ASP i na specjalizację wybrałem plakat w pracowni prof. Macieja Urbańca. Bardzo chciałem projektować ideowe plakaty, wyrażające tamten czas. Gdy zrobiłem kilka oryginałów projektu „W samo południe” usiłowałem nawet tym plakatem kogoś zainteresować, ale wszędzie powtarzano mi, że to zbyt „konfrontacyjne”. W końcu pomógł mi przypadek. Poprzez dziennikarkę Polskiego Radia Janinę Jankowską trafiłem do Henryka Wujca. I to on zdecydował, że będzie plakatem wyborczym. Wysłał projekt do drukarni związkowej we Francji. Dziesięciotysięczny nakład wylądował w Warszawie w nocy z 3/4 czerwca, a rano go rozklejono – tylko w Warszawie. Zwłaszcza na Nowym Świecie widok był piorunujący. Armia Gary Cooperów maszerowała na Dom Partii (dzisiejszą giełdę).

I dodawał, że wybrał Coopera, bohatera z hollywoodzkiej bajki, bo „walczący o wolność i sprawiedliwość, był postacią idealną. Działał na wyobraźnię ponad podziałami i granicami”.

Opowiadał, że podświadomie nawiązywał w tym plakacie także do zdjęcia swego dziadka (co uzmysłowił sobie później) -  porucznika Janusza Sarneckiego , który walczył w obronie ojczyzny podczas kampanii wrześniowej 1939 i poległ w niemieckiej zasadzce w Śladowie nad Bzurą.

Grafik nie zgadzał się natomiast z często powtarzaną opinią, że inspirował go również plakat Mariana Stachurskiego do filmu „W samo południe” z lat 50. „... nie wiem kto to wymyślił. – twierdził. Wystarczy porównać projekty. Nic nie mają wspólnego z sobą. Tyle, że kino także było moją pasją, działałem w DKF-ie i robiłem afisze filmowe.”

W 1999 roku plakat „W samo południe” był prezentowany na wystawie stu najważniejszych plakatów XX wieku w londyńskim Victoria&Albert Museum.

Tomasz Sarnecki był absolwentem wydziału grafiki warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Współpracował m.in. z Wojskowym Centrum Edukacji Obywatelskiej; kierował Stowarzyszeniem Artystycznym „Cytadela”, zajmującym się rekonstrukcjami historycznymi. Artysta zmarł 2 stycznia w wieku 51 lat.

Ten plakat stał się symbolem upadku komunizmu. Przedstawiał Szeryfa jak z westernu; Gary Coopera ze znaczkiem Solidarności, ruszającego śmiało naprzód z kartką wyborczą w dłoni.

W rozmowie dla „Rzeczpospolitej”  Tomasz Sarnecki mówił mi: „Byłem wtedy studentem warszawskiej ASP i na specjalizację wybrałem plakat w pracowni prof. Macieja Urbańca. Bardzo chciałem projektować ideowe plakaty, wyrażające tamten czas. Gdy zrobiłem kilka oryginałów projektu „W samo południe” usiłowałem nawet tym plakatem kogoś zainteresować, ale wszędzie powtarzano mi, że to zbyt „konfrontacyjne”. W końcu pomógł mi przypadek. Poprzez dziennikarkę Polskiego Radia Janinę Jankowską trafiłem do Henryka Wujca. I to on zdecydował, że będzie plakatem wyborczym. Wysłał projekt do drukarni związkowej we Francji. Dziesięciotysięczny nakład wylądował w Warszawie w nocy z 3/4 czerwca, a rano go rozklejono – tylko w Warszawie. Zwłaszcza na Nowym Świecie widok był piorunujący. Armia Gary Cooperów maszerowała na Dom Partii (dzisiejszą giełdę).

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Kraj
Śląskie samorządy poważnie wzięły się do walki ze smogiem
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Kraj
Afera GetBack. Co wiemy po sześciu latach śledztwa?
śledztwo
Ofiar Pegasusa na razie nie ma. Prokuratura Krajowa dopiero ustala, czy i kto był inwigilowany
Kraj
Posłowie napiszą nową definicję drzewa. Wskazują na jeden brak w dotychczasowym znaczeniu
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Kraj
Zagramy z Walią w koszulkach z nieprawidłowym godłem. Orła wzięto z Wikipedii