Lekarze bezradni wobec reklam z pseudolekarzami

Przepisy nie dają samorządowi lekarskiemu możliwości działania w sprawie reklamowania suplementów diety, leków i wyrobów medycznych przez osoby, które nie są lekarzami lub lekarzami dentystami.

Publikacja: 20.02.2016 09:30

Lekarze bezradni wobec reklam z pseudolekarzami

Foto: 123RF

Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich zwrócił się obywatel ze skargą dotyczącą reklam suplementów diety, w których występują aktorzy nazywający siebie lekarzami. Skarżący wskazał, że dopuszcza się obecnie „pozamedyczne" osoby do okłamywania ludzi prezentowaniem często wątpliwie skutecznych „leków" przez pseudolekarzy. Rzecznik skierował tej sprawie pismo do Naczelnej Rady Lekarskiej.

W odpowiedzi prezes NRL Maciej Hamankiewicz wskazał, że samorząd lekarski, dbając o należyte wykonywanie zawodu lekarza i lekarza dentysty reaguje na wszelkie naruszenia przepisów oraz norm etycznych w zakresie reklamowania leków. Zaznaczył jednocześnie, że ustawa o izbach lekarskich nie daje izbom lekarskim możliwości działania w sprawie reklamowania suplementów diety przez osoby, które nie są lekarzami, bądź lekarzami dentystami. Kwestię reklamowania produktów leczniczych reguluje bowiem ustawa Prawo farmaceutyczne, natomiast kwestie związane z suplementami diety są regulowane przez ustawę o bezpieczeństwie żywności i żywienia, co zdecydowanie wyklucza możliwość jakiejkolwiek ingerencji ze strony izb lekarskich.

- Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia nie przewiduje generalnego zakazu reklamy suplementów diety – zaznaczył prezes NRL.

Poinformował też, że zgodnie z art. 62 Prawa farmaceutycznego nadzór nad przestrzeganiem przepisów w zakresie reklamy sprawuje Główny Inspektor Farmaceutyczny. Jego nadzorem nie są jednak objęte reklamy suplementów diety.

Lekarz z dala od reklamy

Problem udziału prawdziwych lekarzy w reklamach jednak istnieje skoro w styczniu br. naczelny rzecznik odpowiedzialności zawodowej lekarzy dr. med. Grzegorz Wrona przypomniał lekarzom obowiązujące ich zasady etyki związane z reklamą.

- Zgodnie z przepisami Kodeksu Etyki Lekarskiej (art. 63) lekarz nie powinien wyrażać zgody na używanie swojego nazwiska i wizerunku dla celów komercyjnych. Oznacza to, że lekarze i lekarze dentyści nie mogą brać udziału w reklamach – dotyczy to nie tylko reklamy leków (produktów leczniczych), co do których jest to zabronione na mocy przepisów Prawa farmaceutycznego, ale także wszelkich innych produktów, włącznie z produktami będącymi wyrobami medycznymi czy suplementami diety – napisała rzecznik. Podkreślił, że naruszenie Kodeksu Etyki Lekarskiej wiąże się z odpowiedzialnością zawodową – postępowania dyscyplinarne w takich przypadkach są wszczynane przez rzeczników odpowiedzialności zawodowej, którzy następnie kierują wnioski o ukaranie do sądów lekarskich. Pinformował też, że postępowania, które już zostały przeprowadzone, zakończyły się orzeczeniem winy, a najczęściej orzeczoną karą były kary upomnienia i kary pieniężne.

Pan od lizaków to nie lekarz

Rzecznik odpowiedzialności zawodowej lekarzy poinformował też, że Jacek Caba, występujący jako lekarz laryngolog w reklamie telewizyjnej wyrobu medycznego Natursept (Aflofarm Farmacja Polska), nie jest lekarzem wykonującym zawód i nie posiada specjalizacji w żadnej dziedzinie medycyny. Jego dane znajdują się w ewidencji Okręgowej Izby Lekarzy w Gdańsku, ale nie jest on członkiem ani tej, ani żadnej innej okręgowej izby lekarskiej.

- W związku z tym, nie jest prowadzone w stosunku do niego postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy. Odpowiedzialności takiej podlegają bowiem lekarze, którzy są członkami izb lekarskich – informuje rzecznik.

Przypomnijmy, że rok temu skargę na spot lizaków Natursept  odrzuciła Komisja Etyki Reklamy. Uznała bowiem m.in., że reklamowanym produktem jest wyrób medyczny, a ustawa o wyrobach medycznych nie wprowadza żadnych zakazów dotyczących reklamy wyrobów medycznych przez lekarzy. KER zwróciła też uwagę, że przedmiotem dokonywanej przez nią oceny jest wyłącznie przekaz reklamowy pod kątem zgodności z kodeksem etyki reklamy, a nie działalność konkretnego lekarza w zgodności z zasadami etyki lekarskiej.

Kto nie może reklamować produktu leczniczego

Zakaz reklamowania produktów leczniczych m.in. przez lekarzy i farmaceutów zawiera art. 55 ust. 1 ustawy - Prawo farmaceutyczne: „reklama produktu leczniczego kierowana do publicznej wiadomości nie może polegać na prezentowaniu produktu leczniczego przez osoby znane publicznie, naukowców, osoby posiadające wykształcenie medyczne lub farmaceutyczne lub sugerujące posiadanie takiego wykształcenia. " Taka reklama nie może odwoływać się również do zaleceń osób znanych publicznie, naukowców, osób posiadających wykształcenie medyczne lub farmaceutyczne lub sugerujących posiadanie takiego wykształcenia.

Nieruchomości
Odszkodowanie dla Agnes Trawny za ziemię na Mazurach. Będzie apelacja
Materiał Promocyjny
Tajniki oszczędnościowych obligacji skarbowych. Możliwości na różne potrzeby
Sądy i trybunały
Wierzyciel powinien sprawdzić, czy dłużnik jeszcze żyje
Za granicą
Polacy niewpuszczeni na obchody wyzwolenia obozu w Ravensbrück
Sfera Budżetowa
Setki milionów dla TVP po cichu. Posłowie w Komisji Finansów Publicznych zdecydowali
Zawody prawnicze
Prokuratura Krajowa podjęła kolejne działania ws. Ewy Wrzosek