Kalesnikowa z nagrodą Spirit of Jan Karski Award 2021

Nagroda Spirit of Jan Karski Award 2021 została przyznana uwięzionej białoruskiej opozycjonistce Marii Kalesnikowej.

Publikacja: 15.06.2021 16:36

Maria Kolesnikowa

Maria Kolesnikowa

Foto: AFP

Nagrodę odbierze siostra laureatki Tatiana Chomicz, bowiem Kalesnikowa przebywa w więzieniu na Białorusi.

Międzynarodowa nagroda Spirit of Jan Karski Award ustanowiona w Nowym Jorku przez siostrzane Fundacje - Fundację Edukacyjną Jana Karskiego w Warszawie i Jan Karski Educational Foundation w USA, wręczana będzie po raz drugi w Polsce. Uroczystość odbędzie się w przyszłym tygodniu w Muzeum Żydów Polskich POLIN w Warszawie.

Decyzję o przyznaniu nagrody białoruskiej bojowniczce o wolność za obronę godności oraz praw społeczeństwa białoruskiego do życia w kraju wolnym i suwerennym podjęła kapituła w skład której wchodzą: prof. Adam D. Rotfeld, prof. Włodzimierz Borodziej, red. Maciej Wierzyński, prof. Aleksander Skotnicki, mec. Paweł Rymarz, Monika Korowajczyk-Sujkowska, Ewa Junczyk -Ziomecka, Agata Tuszyńska, Joanna Podolska, Andrzej Rojek, Michał Mrożek i Wojciech Pawłowski.

Maria Kalesnikowa (ur. 24 kwietnia 1982 r. w Mińsku) ukończyła Białoruską Akademię Muzyczną na kierunkach dyrygentura oraz gra na flecie. Od siedemnastego roku życia grała w mińskiej operze, a po ukończeniu studiów uczyła w szkołach muzyki. W 2007 r. podjęła naukę w Wyższej Szkole Muzycznej w Stuttgarcie i zamieszkała w Niemczech, gdzie rozwijała swoją karierę artystyczną, zyskując uznanie jako utalentowana dyrygentka i flecistka. Od 2016 r. występowała również na Białorusi – organizowała tam m.in. koncerty i inne niezależne wydarzenia kulturalne, w tym popularne „Lekcje muzyki dla dorosłych". Po powrocie na Białoruś została dyrektorką artystyczną mińskiego hubu kulturalnego OK16.

W r. 2018 poznała Wiktara Babarykę, mecenasa sztuki a zarazem prezesa Biełgazprombanku. Zainicjowana wówczas współpraca w obszarze kultury przerodziła się w przyjaźń i zaufanie, a przekonanie o konieczności zmian miało skłonić Kalesnikową do wsparcia jego kampanii prezydenckiej w wyborach w 2020 r. Po aresztowaniu Babaryki i jego syna Eduarda w czerwcu 2020 r. Kalesnikowa de facto została szefową sztabu kandydata. Po odmowie jego rejestracji przez Centralną Komisję Wyborczą była jedną z kluczowych osób, które doprowadziły do połączenia trzech sztabów cieszących się największą popularnością kontrkandydatów Alaksandra Łukaszenki: Wiktora Babaryki, Waleryja Capkały (żaden z nich nie został zarejestrowany) oraz uczestniczącej w wyborach Swiatłany Cichanouskiej. Mimo braku doświadczenia politycznego Kalesnikowa stała się główną organizatorką kampanii wyborczej Cichanouskiej.

Po sfałszowanych i dramatycznych w skutkach wyborach prezydenckich 9 sierpnia 2020 r. została jedyną liderką opozycji, która nie opuściła Białorusi (Cichanouska opuściła kraj dzień po wyborach). Kalesnikowa brała udział w masowych demonstracjach ulicznych przeciwko rządom Łukaszenki. Szczególne uznanie wzbudziła w białoruskim środowisku feministycznym, postrzegającym jej działalność jako przykład aktywnej postawy niezależnej kobiety, osiągającej sukces pomimo patriarchalnej mentalności większości społeczeństwa. Kalesnikowa weszła również w skład prezydium utworzonej w sierpniu Rady Koordynacyjnej ds. Pokojowego Przekazania Władzy, która podejmowała próby nawiązania dialogu z białoruskim reżimem. 31 sierpnia, wobec postępującego paraliżu tego gremium, w opublikowanym w sieci materiale wideo (nagranym wraz z Babaryką jeszcze przed jego aresztowaniem) ogłosiła zamiar utworzenia nowej partii politycznej Razem, opartej na środowisku skupionym wokół tego kandydata. Była to inicjatywa zmierzająca do podjęcie samodzielnej próby zagospodarowania bezprecedensowego oporu społecznego wobec dalszych rządów Łukaszenki.

Aktywność polityczną Kalesnikowej przerwało jej zatrzymanie 7 września przez funkcjonariuszy KGB, którzy w ramach szerokich represji wobec liderów ruchu protestu usiłowali wymusić na niej wyjazd na Ukrainę. Kalesnikowa udaremniła jednak ten plan, niszcząc demonstracyjnie na przejściu granicznym swój paszport, co wzmocniło jej wizerunek bezkompromisowej przeciwniczki reżimu. W rezultacie znalazła się w areszcie pod zarzutem publicznego wzywania do przejęcia władzy i siłowego obalenia ładu konstytucyjnego Republiki Białorusi, co jest zagrożone karą do trzech lat pozbawienia wolności.

Kalesnikowa została uznana przez białoruskich obrońców praw człowieka za kolejnego więźnia politycznego (obecnie jest ich 169) i – podobnie jak pozostali aresztowani – wciąż czeka na rozprawę sądową, a wszystkie wnioski jej adwokatów o zwolnienie za kaucją są odrzucane. Wynika to w dużej mierze z niezłomnej postawy Kalesnikowej, która jako jedyna z osadzonych liderów opozycji odmówiła udziału w spotkaniu z Łukaszenką 10 października 2020 r. zorganizowanym w areszcie KGB w Mińsku w celu stwarzania pozorów dialogu z opozycją.

Laureatami nagrody Karski 2020 zostali: lekarz dr Tomasz Giżyński, działaczka społeczna Aleksandra Wiśniewska i studentka Urszula Woźniak.

Patronat nad nagrodą ma „Rzeczpospolita".

Nagrodę odbierze siostra laureatki Tatiana Chomicz, bowiem Kalesnikowa przebywa w więzieniu na Białorusi.

Międzynarodowa nagroda Spirit of Jan Karski Award ustanowiona w Nowym Jorku przez siostrzane Fundacje - Fundację Edukacyjną Jana Karskiego w Warszawie i Jan Karski Educational Foundation w USA, wręczana będzie po raz drugi w Polsce. Uroczystość odbędzie się w przyszłym tygodniu w Muzeum Żydów Polskich POLIN w Warszawie.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia
Pomogliśmy im odejść z honorem. Powstanie w getcie warszawskim
Historia
Jan Karski: nietypowy polski bohater
Historia
Yasukuni: świątynia sprawców i ofiar
Historia
„Paszporty życia”. Dyplomatyczna szansa na przetrwanie Holokaustu
Historia
Naruszony spokój faraonów. Jak plądrowano grobowce w Egipcie