Są odsetki od nadpłaty w VAT wynikającej z centralizacji rozliczeń VAT w gminie - wyrok NSA

Od nadpłaty powstałej w wyniku przeprowadzenia przez gminę centralizacji rozliczeń VAT, w związku z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości, należą się pełne odsetki.

Publikacja: 22.11.2017 01:00

Są odsetki od nadpłaty w VAT wynikającej z centralizacji rozliczeń VAT w gminie - wyrok NSA

Foto: 123RF

Ostatniego dnia 2015 r. gmina wystąpiła o zwrot nadpłaty w VAT oraz zwrot nadwyżki podatku naliczonego za okres od stycznia 2010 r. do grudnia 2011 r. Jednocześnie zawnioskowała o pełne oprocentowanie od dnia powstania nadpłaty (tj. zapłaty podatku) do trzydziestego dnia od publikacji sentencji orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE. Konkretnie chodziło o wyrok z 29 września 2015 r. w sprawie Gmina Wrocław (C-276/14). Gmina wyjaśniła bowiem, że nadpłata powstała w wyniku wyroku TSUE i jako podstawę wniosku wskazała art. 74 pkt 1 oraz art. 78 § 5 pkt 2 w zw. z art. 72 § 1 pkt 1 ordynacji podatkowej.

Na tym tle powstał spór o oprocentowanie nadpłat. W ocenie fiskusa, w wyroku w sprawie Gminy Wrocław Trybunał nie orzekł o niezgodności polskiej ustawy o VAT z przepisami prawa wspólnotowego. Nie stwierdził też, że obowiązujące przepisy krajowe pozbawiały jednostki samorządu terytorialnego prawa do odliczania podatku naliczonego, bo były implementowane prawidłowo. Skoro zatem podstawą powstania nadpłaty nie był wyrok TSUE, to – zdaniem organu – nie było też podstaw do oprocentowania nadpłaty zgodnie z art. 78 § 5 pkt 2 ordynacji podatkowej.

Fiskus był przekonany, że już uchwała NSA z 24 czerwca 2013 r. (I FSP 1/13), uznająca gminy za jedynego podatnika VAT, umożliwiła im centralizację rozliczeń VAT z jednostkami organizacyjnymi. Wyrok TSUE jest więc jedynie potwierdzeniem tego stanowiska NSA. W konsekwencji urzędnicy uznali, że gminie przysługuje oprocentowanie nadpłat od dnia złożenia wniosku, tj. od 31 grudnia 2015 r.

Gmina zaskarżyła to rozstrzygnięcie. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie oddalił jej skargę. Rację przyznał jej dopiero Naczelny Sąd Administracyjny.

NSA nie miał wątpliwości, że dopiero wydanie wyroku przez TSUE – a nie uchwały NSA - w sposób wiążący ukonstytuowało prawo gminy do centralizacji rozliczeń VAT, w wyniku której za poszczególne okresy rozliczeniowe 2011 r. powstały nadpłaty w VAT i kwoty zwrotu nadwyżek. Dlatego, w ocenie NSA, w sprawie ma zastosowanie art. 74 pkt 1 ordynacji podatkowej.

Jak podkreślił sąd, ustawodawca nie zareagował na stanowiska zawarte w uchwałach NSA. Nie wprowadził żadnych zmian w krajowym prawodawstwie. Nastąpiły one dopiero w następstwie wyroku TSUE. NSA dodał, że 1 października 2016 r. weszła w życie ustawa regulująca zasady centralizacji rozliczeń w zakresie VAT w samorządach. Zarówno w jej treści, jak i w uzasadnieniu projektu, odwołano się bezpośrednio do wyroku TSUE, jako podstawy poczynionej regulacji. Również do tego orzeczenia odwołano się przy nowelizacji rozporządzenia dotyczącego zwolnień od VAT oraz warunków ich stosowania, wskazując na odrębną podmiotowość podatkową w zakresie VAT samorządowych zakładów budżetowych oraz jednostek budżetowych.

W ocenie NSA, skoro sam prawodawca, wprowadzając rozwiązania prawne dla centralizacji rozliczeń VAT przez gminy wskazał, że są one następstwem orzeczenia TSUE, to fakt ten należy uwzględnić przy wykładni przepisów w spornej sprawie.

W konsekwencji, kwota powstała w wyniku dokonania przez jednostkę samorządu terytorialnego – z powołaniem się na wyrok TSUE – korekty rozliczeń za okresy upływające przed dniem centralizacji, jest nadpłatą w rozumieniu art. 74 pkt 1 ordynacji podatkowej, powstałą w wyniku tego orzeczenia Trybunału.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 12 września 2017 r. (I FSK 668/17).

Komentarz eksperta

Marek Sporny, senior tax manager w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO, biuro w Poznaniu

Spór w komentowanej sprawie sprowadza się do rozstrzygnięcia, czy nadpłata w podatku od towarów i usług oraz nadwyżka podatku naliczonego, stwierdzone w wyniku centralizacji rozliczeń zakładów oraz jednostek budżetowych gminy powstały w wyniku orzeczenia TSUE z 29 września 2015 r. w sprawie Gmina Wrocław (C-276/14), czy odpowiednio wcześniej – w wyniku wydania dwóch uchwał NSA: – z 24 czerwca 2013 r. dotyczącej jednostek budżetowych i

– z 26 października 2015 r. w sprawie statusu zakładów budżetowych.

W konsekwencji powyższego rozstrzygnięcia skład orzekający NSA miał ustalić, czy skarżącej gminie przysługuje zwrot nadpłaty wraz z oprocentowaniem na zasadach określonych w art. 78 § 5 pkt 2 ordynacji podatkowej, tj. wraz z odsetkami w pełnej wysokości i tym samym rozstrzygnąć, czy nieprawidłowa implementacja dyrektywy 2006/112/WE obciąża ekonomicznie Skarb Państwa.

Skład orzekający NSA nie miał wątpliwości, że dopiero wyrok TSUE z 29 września 2015 r. w sprawie Gmina Wrocław (C-276/14) przesądził, że nie ma podstaw, aby jednostkom organizacyjnym gminy przydawać przymiot odrębnej od gminy podmiotowości podatkowej w zakresie VAT i tym samym, że sporne nadpłaty powstały w związku z powołanym wyrokiem TSUE.

Komentowane orzeczenie należy ocenić pozytywnie. W przypadku uznania, że brak jest podstaw oprocentowania nadpłat wykazanych przez gminy, Skarb Państwa miałby możliwość nieodpłatnego dysponowania środkami finansowymi podatnika, który w konsekwencji poniósłby koszty ekonomiczne nieprawidłowej implementacji Dyrektywy 2006/112/WE.

NSA odniósł się również do wcześniejszych uchwał sądu, słusznie podkreślając, że uchwała z 24 czerwca 2013 r. (I FSP 1/13) dotyczyła jedynie jednostek budżetowych, pomijając zakłady budżetowe, a zarazem nie usunęła wszelkich wątpliwości w tym zakresie, co doprowadziło do wystąpienia z pytaniem prejudycjalnym do TSUE. Prawidłowo zatem należy ocenić rozstrzygnięcie NSA i wskazanie, że ostatecznie wszelkie wątpliwości usunęło dopiero orzeczenie TSUE i tym samym nadpłaty w podatku od towarów i usług powstały w bezpośrednim związku z przedmiotowym orzeczeniem TSUE.

Ostatniego dnia 2015 r. gmina wystąpiła o zwrot nadpłaty w VAT oraz zwrot nadwyżki podatku naliczonego za okres od stycznia 2010 r. do grudnia 2011 r. Jednocześnie zawnioskowała o pełne oprocentowanie od dnia powstania nadpłaty (tj. zapłaty podatku) do trzydziestego dnia od publikacji sentencji orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE. Konkretnie chodziło o wyrok z 29 września 2015 r. w sprawie Gmina Wrocław (C-276/14). Gmina wyjaśniła bowiem, że nadpłata powstała w wyniku wyroku TSUE i jako podstawę wniosku wskazała art. 74 pkt 1 oraz art. 78 § 5 pkt 2 w zw. z art. 72 § 1 pkt 1 ordynacji podatkowej.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów