Nadzwyczajne skargi w sprawach frankowych

Rzecznik Finansowy złożył skargi nadzwyczajne. Dotyczą m.in. średniego kursu NBP i ustawy antyspreadowej oraz sposobu wykonywania umowy frankowej.

Aktualizacja: 25.06.2021 15:04 Publikacja: 25.06.2021 13:35

Nadzwyczajne skargi w sprawach frankowych

Foto: Adobe Stock

W pierwszej sprawie Sąd Okręgowy we Wrocławiu po uznaniu klauzul indeksacyjnych za niedozwolone i bezskuteczne, przyjął, że po ich eliminacji, powstałą lukę należy uzupełnić przepisem art. 41 prawa wekslowego oraz przepisem art. 358 § 2 kodeksu cywilnego, czyli średnim kursem Narodowego Banku Polskiego (to bardzo rzadko stosowane teraz rozwiązanie budzące duże niezadowolenie frankowiczów). Ponadto uznał, że ustawa antyspreadowa potwierdziła dopuszczalność zawierania przez banki umów o kredyt indeksowany do waluty innej niż polska, wyeliminowała nieuczciwość postanowień umownych i pozbawiła konsumenta prawa do ich kwestionowania.

W opinii sądu umowa została skonstruowana w sposób jednoznaczny, jasny i zrozumiały dla konsumenta. Dlatego w wyroku uwzględnił roszczenie banku i nie podzielił argumentacji pozwanych w zakresie dotyczącym nieważności umowy. Bank w tej sprawie złożył już wniosek o nadanie klauzuli wykonalności prawomocnemu wyrokowi. Jednak Rzecznik Finansowy wnioskował o wstrzymanie wykonania wyroku do czasu rozpatrzenia skargi nadzwyczajnej. Sąd przychylił się do wniosku Rzecznika i ewentualna egzekucja komornicza została wstrzymana.

W drugiej sprawie Sąd Okręgowy w Gdańsku oddalił żądanie kredytobiorcy w zakresie uznania umowy za nieważną uznając, że ustawa antyspreadowa wyeliminowała nieuczciwość postanowień umownych i pozbawiła konsumenta prawa do ich kwestionowania oraz że sposób wykonywania umowy ma znaczenie dla oceny nieuczciwości postanowień umownych. Zdaniem Rzecznika Finansowego jest to sprzeczne ze stanowiskiem Sądu Najwyższego zawartym w uchwale o sygn. akt III CZP 29/17, zgodnie z którym ocena czy postanowienie umowne jest niedozwolone (art. 385(1) § 1 k.c.), dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy. Ponadto sąd wskazał, że konsument nie może powoływać się na nieuczciwość postanowień umownych, jeżeli na etapie zawierania umowy nie dochował należytej staranności w zrozumieniu umowy oraz jeżeli kwestionuje postanowienia pod wpływem przekazów medialnych.

Rzecznik Finansowy po zapoznaniu się z aktami spraw podjął decyzję o wniesieniu w obu sprawach skarg nadzwyczajnych. Jego zdaniem oba wyroki pozostają w sprzeczności z aktualną linią orzeczniczą, tak krajową, jak i prezentowaną przez TSUE, dlatego zarzucono im naruszenie art. 7 Konstytucji, tj. zasady legalizmu. Ta norma nakazuje organom władzy działanie na podstawie i w granicach prawa. Powoduje to, że po stronie obywatela powstaje słuszne oczekiwanie, że organ władzy publicznej, w tym sąd wydając wyrok, prawidłowo zastosuje prawo. Rzecznik ocenia również, że oba wyroki są niezgodne z wykładnią art. 76 w zw. z art. 9 Konstytucji, której należy dokonywać w zgodzie z Dyrektywą nr 93/13/EWG. Dodatkowo zarzucono wyrokom rażące naruszenie przepisów prawa materialnego.

Rzecznik w obu sprawach wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. W jednej z nich wniósł o wstrzymanie wykonania zaskarżonego orzeczenia do czasu ukończenia postępowania wywołanego wniesieniem skargi nadzwyczajnej oraz na podstawie art. 93 § 1 ustawy o SN wniósł o powołanie uczestnika postępowania występującego w charakterze rzecznika interesu społecznego, celem urzeczywistnienia się zasad praworządności i sprawiedliwości społecznej.

– Zasada demokratycznego państwa prawa oznacza obowiązek działania organów władzy publicznej na podstawie i w granicach prawa. Jeśli ustawa nie jest stosowana albo jest stosowana w błędny sposób, to trudno mówić o realizacji tej powinności. W chwili wydawania zaskarżonych orzeczeń sądy dokonały nieprawidłowo wykładni przepisów Dyrektywy 93/13/EWG i art. 3851 k.c., co stoi w sprzeczności z wiążącymi Polskę normami prawa unijnego i nie spełnia postulatów państwa prawnego oraz nie chroni obywateli przed arbitralnością władzy publicznej – ocenia Mariusz Jerzy Golecki, Rzecznik Finansowy. Dodaje, że orzeczenia zapadłe w opisywanych sprawach są „niezgodne z zasadami demokratycznego państwa prawnego oraz rażąco naruszają przepisy prawa materialnego”.

W pierwszej sprawie Sąd Okręgowy we Wrocławiu po uznaniu klauzul indeksacyjnych za niedozwolone i bezskuteczne, przyjął, że po ich eliminacji, powstałą lukę należy uzupełnić przepisem art. 41 prawa wekslowego oraz przepisem art. 358 § 2 kodeksu cywilnego, czyli średnim kursem Narodowego Banku Polskiego (to bardzo rzadko stosowane teraz rozwiązanie budzące duże niezadowolenie frankowiczów). Ponadto uznał, że ustawa antyspreadowa potwierdziła dopuszczalność zawierania przez banki umów o kredyt indeksowany do waluty innej niż polska, wyeliminowała nieuczciwość postanowień umownych i pozbawiła konsumenta prawa do ich kwestionowania.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Finanse
Ugoda Visa i Mastercard. Mniejsze prowizje od sklepów
Finanse
NIK: rząd PiS ręcznie sterował finansami JST
Finanse
Minister finansów rozwiewa wątpliwości. Podwyżka kwoty wolnej w 2025 r. niemożliwa
Finanse
Byki i Niedźwiedzie oraz Złote Portfele „Parkietu”. Kto otrzymał nagrody?
Finanse
Byki i Niedźwiedzie oraz Złote Portfele „Parkietu”. Kto otrzyma nagrody?