„Rzeczpospolita" ujawniła przypadek koronawirusa na planie serialu. Na jaw wychodzą nowe fakty. Już po ogłoszeniu pandemii jeden z reżyserów kontynuował realizację filmu, zgadzając się na kręcenie scen seksu w realiach agencji towarzyskiej.

– Moje przerażenie, o którym mówiłem ostatnio, gdy dowiedziałem się o zakażonej aktorce naszego serialu „Przyjaciółki", przerodziło się w złość – stwierdza Grzegorz Kuczeriszka, reżyser serialu. – Złość na to, że liczyliśmy, że jakoś się uda, że wielu z nas zachowywało się nieodpowiedzialnie, że znowu nie zrobiliśmy czegoś jak należy, tylko jak zwykle: jako tako. Stało się. Ale żebyśmy mogli dalej w miarę normalnie pracować, konieczne jest wspólne, systemowe współdziałanie wszystkich producentów.

Jakoś to będzie

Reżyser podkreśla, że szczególna odpowiedzialność spoczywa na nadawcach, ponieważ to oni decydują o obsadzie, wybierają realizatorów i zatwierdzają scenariusze, przesądzając w nich, kto komu daje pierścionek zaręczynowy albo z kim idzie do łóżka.

– Moim zdaniem trzeba zacząć do usuwania ze scenariuszy scen, które tworzą największe zagrożenie, czyli zbiorowych, ze statystami, w szpitalach, szkołach, przedszkolach. A jeżeli takie sceny są wymagane dramaturgicznie, trzeba zainwestować w budowę scenografii w hali zdjęciowej – mówi reżyser i dodaje, że jeśli nie dojdzie do szybkich ustaleń nadawców i producentów wykonawczych, to można przypuszczać, że przy nieszczęśliwym układzie zdarzeń już w tym sezonie części seriali nie uda się ukończyć w terminie. A to oznacza też, że nie zmieszczą się w ustalonych budżetach.

– A naprawdę źle zacznie być jesienią, kiedy wybuchnie panika związana z każdym kichnięciem na planie, co sprawi, że nadawcy nie będą mieli nowych produkcji i będą skazani na powtórki – tłumaczy Grzegorz Kuczeriszke. – Nie chodzi zresztą tylko o pieniądze, które powinni wydać nadawcy na wprowadzenie rzetelnych rozwiązań zapobiegawczych, ale również o spójność działań. Jak się właśnie przekonaliśmy, największym zagrożeniem są aktorzy i członkowie ekipy, którzy pracują dla kilku nadawców i kursują między planami filmowymi, a grają bez maseczek, będąc w bliskim kontakcie z innymi aktorami i ekipą.

– Stuosobowa ekipa „Leśniczówki" jako ostatnia zeszła z planu i jako pierwsza powróciła – mówi Piotr Mikołajczak, producent. – Najważniejsze jest poważne traktowanie wirusa. Użyję może przesadnego porównania, ale dobrze ilustrującego istotę sprawy: po wybuchu wojny wszyscy byli przerażeni skalą ofiar, a potem, chcąc nie chcąc, do wojny się przyzwyczaili, mimo że wokoło wciąż mordowano. Wobec koronawirusa nie można zobojętnieć. Dlatego dostosowaliśmy system pracy do nowych warunków. Cała ekipa przeszła testy, przechodzi je każdy nowy aktor i statysta.

Piotr Mikołajczak mówi, że pochodzi z małej miejscowości Szamotuły, której pandemia nie dotknęła, dlatego wraz ze scenarzystami uznał, że wprowadzanie do telenoweli gry w maseczkach nie ma sensu.

– Ale zaczęliśmy myśleć kategoriami minimalizacji zagrożenia na poziomie scenariusza: zrezygnowaliśmy ze scen pocałunków, przytulania, kiedy można, bohaterowie rozmawiają przez telefon – mówi Piotr Mikołajczak. – Minimalizacja ryzyka polega na tym, że podzieliliśmy stuosobową ekipę na grupę A i B, które się nie stykają. To jest wyzwanie dla scenarzystów, ale oni też pracują w dwóch grupach.

Bezpośrednio na planie wyznaczone są strefy gwarantujące dystans między aktorami. Poza grą używają przyłbic, by nie niszczyć makijażu.

– Wiadomo już, że newralgiczny jest kontakt z makijażystkami oraz czas przemieszczania się samochodami lub busami – mówi Piotr Mikołajczak. – Dlatego strefy są też w garderobach-kamperach i busach, w zależności od ich wielkości. Chcę podkreślić jeszcze jedno: od początku przyjęliśmy zasadę, że członkowie ekipy nie pracują na planach innych produkcji. Wydaje mi się, że to stanie się zasadą. „Leśniczówka" to telenowela, pracujemy 5–6 dni w tygodniu, więc pracy nam nie brakuje. A po tym, co się stało, wszyscy uważamy, że najważniejsza jest praca, mniejsze wpływy każdy może znieść. Jednocześnie zawsze były w budżetach wydatki na BHP, zawsze też można było przesuwać wydatki pomiędzy różnymi działami o 10 proc.

Hojny producent

W czasie epidemii pracowała ekipa Leszka Bodzaka, współproducenta (z Anetą Hickinbotham) nominowanego do Oscara „Bożego ciała".

– Dokończyliśmy zdjęcia do produkcji dla Netflixa – mówi Bodzak. – Na razie jest objęta tajemnicą. Zdjęcia robiliśmy w hali, więc łatwiej było zachować procedury bezpieczeństwa. A poza tym Netflix te procedury finansował i pomagał je zrealizować. To znakomita sytuacja, bo jeśli podmiot finansujący jest gotów ponosić te koszty, to łatwiej do pracy wrócić. Na planie były maseczki, środki dezynfekcyjne. Robiliśmy testy, najpierw serologiczne, a w razie wyników pozytywnych – wymazowe. Mieliśmy jeden przypadek pozytywny i to nie wśród członków ekipy, lecz wśród osób dochodzących. Kilka innych przypadków pozytywnych w badaniach serologicznych nie potwierdziło się w badaniach wymazowych. Ekipa liczyła kilkadziesiąt osób, ale na planie była ograniczona liczba pracowników, mieliśmy dużo pomieszczeń, spotykali się codziennie ci sami ludzie.

Teraz Leszek Bodzak przygotowuje „Żeby nie było śladów", który Jan Matuszyński („Ostatnia rodzina") realizuje na podstawie książki Cezarego Łazarewicza o morderstwie Grzegorza Przemyka w czasie stanu wojennego, w 1983 roku.

– Przygotowujemy się do zdjęć pod koniec lipca. Mamy wdrożone procedury bezpieczeństwa. Trwają prace dokumentacyjne, wybór obiektów, próby aktorskie. Odbyliśmy właśnie szkolenie sanitarne na temat procedur bezpieczeństwa. W okresie zdjęciowym będziemy testowali ekipę przynajmniej trzy razy. A czy wszystko pójdzie zgodnie z planem? Mamy nadzieję, że tak. Koszt zabezpieczeń sanitarnych dla tak dużej produkcji jak nasza sięga kilkuset tysięcy złotych. My znów jesteśmy w dobrej sytuacji, bo dołączył do nas poważny francuski partner, więc wytrzymamy finansowo. Ale to naprawdę problem dla ekip, bo takich środków nikt przedtem nie przewidywał.

Ludzie boją się powrotu do pracy. – Czuję, że tak – potwierdza Bodzak. – Ale chyba najbardziej tego, żeby nie trzeba było przerwać zdjęć. Że znajdzie się jednak osoba nieodpowiedzialna, która nie będzie przestrzegała reguł, i cała produkcja stanie. Ale też że nie nie mamy na wszystko pełnego wpływu. Wszyscy są świadomi, że my ryzyko minimalizujemy, ale nie eliminujemy go. To powoduje pewien dyskomfort. Jednak chęć powrotu do pracy jest ogromna.

O tym, jak gigantyczne straty wywołuje choroba jednego aktora, przekonali się producenci hollywoodzkiego filmu „Elvis" o Presley'u, gdy wirusem zaraził się Tom Hanks. Powrót na plan filmowy jest zapowiedziany dopiero na październik.