– Konstytucja dla nauki to zmiany o charakterze ewolucyjnym, a nie rewolucyjnym – lubi podkreślać minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin. Jego zdaniem świadczy o tym chociażby to, że jej wdrażanie rozłożone jest aż do 2021 r.

Najpoważniejszą zmianą jest dostosowanie statutów uczelni do wymogów stawianych przez ustawę 2.0. Określą one m.in. strukturę uczelni i zasady łączenia wydziałów. Uczelnie na przygotowanie statutów mają rok. – Na przykład na Uniwersytecie Warszawskim w ramach poszczególnych wydziałów zostały powołane specjalne zespoły, które mają wskazywać kierunki zmian w statucie – mówi jeden z dyrektorów instytutu na warszawskiej uczelni.

Czytaj także: Zmiany w szkolnictwie wyższym: Reforma wielkiej wagi

– Proces tworzenia statutu jest niepokojący – mówi Aleksander Temkin z Komitetu Kryzysowego Humanistyki Polskiej. Wspólnie z humanistami z Uniwersytetów: Warszawskiego, Śląskiego i im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie zaapelowali do rektorów, by cały proces tworzenia statutu był jawny, a po jego przygotowaniu został przyjęty lub odrzucony w drodze referendum. Domagają się także, by w nowo powstałej radzie uczelni była część miejsc zagwarantowanych dla młodszych pracowników naukowych, których pozycja jest słabsza niż wieloletnich pracowników naukowych.

Nowe rady uczelni muszą być powołane do końca czerwca 2019 r. Obecne rady, prorektorzy oraz kierownicy jednostek będą działać do końca września 2019 r. Kadencja rektorów skończy się 31 sierpnia 2020 r.

Naukowcy mają także wątpliwości związane z nowymi dyscyplinami. Rozporządzenie do ustawy 2.0 zmniejsza ich liczbę ze 102 do 47. A naukowcy mają czas do 30 listopada na określenie dyscyplin, w których są reprezentantami i w których będą oceniani. Z  kolei do końca roku muszą złożyć oświadczenie w sprawie prowadzenia działalności naukowej w danym podmiocie i danej dyscyplinie.

– Jesteśmy sceptycznie nastawieni do tej zmiany. Ich kryteria zostały zmieszane mechanicznie i nie zawsze odpowiadają rzeczywistości – mówi Aleksander Temkin. Dodaje też, że naukowcy obawiają się tego, że będą oceniani przez osoby nie do końca znające się na tym, co jest przedmiotem badań, np. prace socjologiczne ocenią eksperci od nauk o rodzinie (te dyscypliny zostały połączone).

Ocena pracy naukowców według nowych zasad została zaplanowana na 2021 r.

1 stycznia 2019 r. rusza podwyżka minimalnego wynagrodzenia na uczelniach oraz związane z nimi dostosowywanie do tych przepisów umów o pracę.

Z kolei do 30 kwietnia mają czas ci, którzy chcą wszcząć przewód doktorski, postępowanie w sprawie nadania stopnia doktora habilitowanego i tytułu profesora na dotychczasowych zasadach. Natomiast do końca maja uczelnie muszą ogłosić zasady rekrutacji do szkół doktorskich.