RPO: Polska nadal nie ratyfikowała konwencji ws. bezpaństwowców

Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się po raz kolejny do MSWiA w tej sprawie. Wcześniej RPO wskazywał, że uregulowanie statusu osób bezpaństwowych ma istotne znaczenie w kontekście kryzysu migracyjnego w Europie.

W 2017 r. Rzecznik pytał MSWiA o informację o postępie prac nad ratyfikacją przez Polskę Konwencji o statusie bezpaństwowców z 1954 r. oraz Konwencji o ograniczaniu bezpaństwowości z 1961 r. dotyczących praw bezpaństwowców. Polska pozostaje bowiem jednym z czterech państw członkowskich UE (obok Malty, Cypru i Estonii), które nie ratyfikowały tych konwencji.

Czytaj także: RPO pyta Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o sytuację bezpaństwowców

Resort odpowiedział, że prace wstrzymano w związku z uchyleniem przez rząd 18 października 2016 r. dokumentów „Polityka migracyjna Polski – stan obecny i postulowane działania" oraz „Plan wdrażania dla dokumentu Polityka migracyjna Polski – stan obecny i postulowane działania".

Teraz Adam Bodnar pyta ministra Mariusza Kamińskiego, czy w toku trwających prac nad nowym projektem polityki migracyjnej lub w toku osobnych prac ministerialnych zostaną uwzględnione te kwestie, w szczególności dotyczące uregulowania statusu osób bezpaństwowych oraz ratyfikacji konwencji dotyczących ich praw.

Zdaniem rzecznika dla zagwarantowania bezpaństwowcom możliwości korzystania z podstawowych praw człowieka i wypełnienia wiążących Polskę regulacji międzynarodowych, niezbędne są odpowiednie zmiany w polskim prawie.

- Osoby bezpaństwowe są kwalifikowane w Polsce jako cudzoziemcy niezależnie od faktu, że ich sytuacja może być diametralnie różna - pisze RPO.

konsekwencją braku legalnej definicji bezpaństwowca w polskim porządku prawnym prowadzi także do uznawania za osoby bezpaństwowe w pierwszej kolejności osób o nieustalonej tożsamości, w tym np. bezdomnych. - Bezpaństwowcy często mają też trudności z uzyskaniem zgody na pobyt czasowy lub stały w Polsce z uwagi na niemożność wykazania legalności pobytu - alarmuje RPO.

W ocenie Rzecznika bezpaństwowość sama w sobie mogłaby stanowić przesłankę udzielenia ochrony międzynarodowej z uwagi na fakt, że osoby bezpaństwowe są narażone często na dyskryminację i naruszenie podstawowych praw i wolności.

Problem dotyczy także dzieci. Zgodnie z ustawą o obywatelstwie dziecko nabywa obywatelstwo, jeśli urodziło się na terytorium Rzeczypospolitej nawet jeśli rodzice nie mają żadnego obywatelstwa lub ich obywatelstwo jest nieokreślone. Ale jeśli dziecko ma rodziców, którzy nie mogą przekazać mu obywatelstwa (np. z powodu wewnętrznych przepisów swojego kraju), to i tak zostaje ono bezpaństwowcem – i np. nie może wyjechać za granicę.

RPO podzielił stanowisko Rzecznika Praw Dziecka, który zwrócił uwagę na zasadność przesunięcia na organ administracji ciężaru wykazania, że w danym przypadku interes państwa nie pozwala na wydanie cudzoziemcowi polskiego dokumentu tożsamości cudzoziemca.