Dobrze zachowane szczątki neandertalczyka - m.in. czaszkę i dłonie - odnaleziono w jaskini Szanidar w Kurdystanie w północnej części Iraku.

Nazwany "Szanidar Z" szkielet znaleziono wśród osadu zawierającego pradawne pyłki i inne zmineralizowane fragmenty roślin, które zostaną poddane badaniom.

Płeć odnalezionego neandertalczyka nie została dotąd ustalona. Uzębienie wskazuje, że był to przedstawiciel rodzaju Homo w średnim lub starszym wieku.

Neandertalczyk spoczywał na plecach z lewym przedramieniem pod głową, z prawą ręką zgiętą w łokciu. Naukowcy liczą, że z zębów lub kości Szanidara Z uda się pozyskać DNA.

Kilkadziesiąt lat temu w jaskini Szanidar odkryto szczątki dziesięciu neandertalczyków, w tym trójki dzieci. Pojawiły się wówczas teorie, że neandertalczycy mieli rytuały pogrzebowe. Część środowiska naukowego odrzucała te twierdzenia argumentując, że odnalezione wśród szczątków pyłki roślin nie muszą oznaczać, że neandertalczycy kładli kwiaty przy ciałach zmarłych.

Odkrycie Szanidara Z rozbudza dawne teorie tym bardziej, że ciało wygląda na celowo umieszczone w wygrzebanym w ziemi zagłębieniu.

Autorka opublikowanych w "Antiquity" badań Emma Pomeroy, paleoantropolog z Uniwersytetu Cambridge powiedziała, że choć początkowo sceptycznie podchodziła do teorii o neandertalskich pogrzebach z kwiatami, teraz dopuszcza możliwość, że teoria ta jest prawdziwa. - Z niecierpliwością czekam na wyniki naszych badań - dodała.

Jej zdaniem, w przypadku Szanidara Z kluczowe jest celowe przeprowadzenie pogrzebu. Pomeroy zwróciła uwagę, że choć ciało można było pochować ze względów praktycznych, np. by nie przyciągało drapieżników, to jednak gdy pochówek wykracza poza sferę praktyczną, wskazuje na kompleksowe i abstrakcyjne myślenie, jest także dowodem współczucia i emocji związanych ze śmiercią, być może żałoby.