Taki wniosek znalazł się w opinii do poselskiego projektu nowelizacji ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury (w skrócie KSSiP) przygotowanej przez ekspertów Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych.
Przypomnijmy, iż głównym założeniem nowelizacji jest przedłużenie trwania stanu prawnego z dwuetapowym szkoleniem prowadzonym przez KSSiP, tj. aplikacji ogólnej oraz aplikacji specjalistycznych (sędziowskiej i prokuratorskiej). Stanowi to swoisty powrót do rozwiązań istniejących przed wejściem w życie nowelizacji z 9 kwietnia 2015 roku.
Projekt zakłada również wyposażenie aplikantów aplikacji prokuratorskiej w uprawnienia do dokonywania czynności asystenta prokuratora oraz występowania przed sądem rejonowym w charakterze oskarżyciela publicznego. Zoptymalizowane mają zostać relacje między Ministrem Sprawiedliwości a organami KSSiP (określenie zasad powoływania i odwoływania Dyrektora i Rady Programowej). Co więcej, nowe przepisy mają usprawnić proces obsadzania zwolnionych stanowisk sędziowskich oraz przesunąć do 31 października 2017 roku powrotu do sądów stanowiska asesora.
Krajowa Rada Radców Prawnych pozytywnie oceniła propozycję zmierzającą do skrócenia czasu obsadzania zwolnionego stanowiska sędziowskiego, plan przywrócenia instytucji asesora oraz zwiększenie uprawnień asystenta prokuratura.
Z kolei eksperci KRRP krytycznie odnieśli się do przedłużenia funkcjonowania aplikacji ogólnej oraz zwiększenia uprawnień Ministra Sprawiedliwości w stosunku do organów KSSiP poprzez nadanie im charakteru władczego.
Jeśli chodzi o przedłużenie funkcjonowania aplikacji ogólnej to zdaniem KRRP, ta forma szkolenia aplikantów została w chwili obecnej wyczerpana. Jak czytamy, „praktyka funkcjonowania dwustopniowego modelu aplikacji pokazała, iż stosunkowo niewielu absolwentów aplikacji ogólnej, którzy nie kontynuują nauki w ramach jednej z aplikacji specjalistycznych (...) jest zainteresowanych, również ze względów ekonomicznych, zajmowaniem stanowiska asystenta sędziego lub asystenta prokuratora".
Eksperci KRRP zauważają jednocześnie, iż obowiązujące przepisy nie wymagają od kandydata na stanowisko asystenta sędziego oraz asystenta prokuratora odbycia aplikacji ogólnej jako miało to miejsce w latach wcześniejszych. – W związku z powyższym dalsze funkcjonowanie aplikacji ogólnej w ramach dwustopniowego szkolenia (...) nie znajduje praktycznego oraz racjonalnego uzasadnienia – piszą w opinii eksperci, przekonując, iż możliwość wykonywania zawodu sędziego lub prokuratora należy wiązać z koniecznością odbycia aplikacji specjalistycznej.
W opinii nawiązano też do pomysłu funkcjonowania zawodu sędziego jako swoistego ukoronowania wykonywania zawodów prawniczych ewentualnie pracy dydaktycznej lub dydaktyczno-naukowej. Zdaniem KRRP jest to kierunek słuszny, aby do zawodu sędziego trafiały osoby posiadające przynajmniej kilkuletnie doświadczenie zawodowe w zakresie prawa, a nie tylko odbytą odpowiednią aplikacją. – Być może model taki byłby lepszy od obowiązującej specjalistycznej aplikacji sędziowskiej z uwagi przede wszystkim na wyższe kwalifikacje kandydatów na sędziów mających kilkuletnie prawnicze doświadczenie praktyczne – podkreślają eksperci.
