Sposób obliczania terminów określa art. 57 kodeksu postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.). Zgodnie z jego treścią terminy mogą być oznaczone w dniach, tygodniach, miesiącach lub latach. Niedopuszczalne byłoby więc wyznaczenie stronie, np. na usunięcie braków w podaniu (por. art. 64 k.p.a.), terminu 7 dni i 8 godzin.
Jeżeli początkiem terminu określonego w dniach jest pewne zdarzenie, to przy obliczaniu tego terminu nie uwzględnia się dnia, w którym nastąpiło to zdarzenie. Upływ ostatniego z wyznaczonej liczby dni uważa się za koniec terminu. Przykładowo, odwołanie wnosi się w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie (por. art. 129 § 2 k.p.a.).
Gdyby więc doręczenie decyzji nastąpiło 15 maja 2019 r. (środa), to przy obliczaniu terminu na wniesienie odwołania nie uwzględnia się dnia doręczenia i te 14 dni należy liczyć od 16 maja. Termin na wniesienie odwołania upłynie 29 maja (środa) o godzinie 24:00. Zgodnie z omawianymi regulacjami trzeba liczyć np. terminy odnoszące się do doręczeń zastępczych (por. m.in. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 31 sierpnia 2010 r., sygn. I OSK 1371/10, LEX nr 737484).
Przykład:
Załóżmy, że w toku postępowania administracyjnego nastąpiło doręczenie zastępcze pisma skierowanego do strony (por. art. 44 k.p.a.). Pismo to zostało przesłane stronie pocztą. Ponieważ strony nie było w domu, pismo pozostawiono na 14 dni w placówce pocztowej. W takim przypadku strona musi być zawiadomiona o pozostawieniu pisma na poczcie wraz z informacją o możliwości jego odbioru w terminie 7 dni, licząc od dnia pozostawienia zawiadomienia. W razie niepodjęcia przesyłki w tym 7-dniowym terminie, pozostawia się powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru przesyłki, w terminie nie dłuższym niż 14 dni od daty pierwszego zawiadomienia. Doręczenie uważa się za dokonane z upływem tych 14 dni. W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 13 grudnia 2010 r. (sygn. II SA/Wa 1067/10, LEX nr 755040) stwierdzono, że pisma nie można uznać za doręczone, gdy powtórne zawiadomienie pozostawiono adresatowi przed upływem 7 dni, licząc od dnia pozostawienia pierwszego zawiadomienia. Przeważa jednak pogląd, że - jeżeli od daty pierwszego awiza do dnia zwrotu przesyłki do nadawcy upłynęło pełnych 14 dni - bez znaczenia jest fakt, że drugie awizowanie zostało dokonane przedwcześnie (por. np. postanowienie NSA z 29 czerwca 2018 r., sygn. I OSK 2017/18, LEX nr 2524700).
Tygodnie, miesiące, lata
Terminy określone w tygodniach (termin tygodniowy nie jest 7-dniowym) kończą się z upływem tego dnia w ostatnim tygodniu, który nazwą odpowiada początkowemu dniowi terminu. Przykładowo, 2-tygodniowy termin od 8 maja 2019 r. (środa) upływa 22 maja (środa). Terminy określone w miesiącach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim miesiącu, który odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca. Przykładowo, 3-miesięczny termin od 30 maja 2019 r. upływa 30 sierpnia.
Natomiast terminy określone w latach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim roku, który odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim roku nie było – w dniu poprzedzającym bezpośrednio ten dzień. Przykładowo, roczny termin od 28 lutego 2019 r. upłynie 28 lutego 2020 r. W wyroku WSA w Lublinie z 28 września 2017 r. (sygn. II SA/Lu 508/17, LEX nr 2397110) zwrócono uwagę, że sposoby liczenia terminów wyrażonych w dniach, miesiącach bądź latach są uregulowane odrębnie od sposobu liczenia terminów ustalonych w dniach. Zasada, że jeżeli początkiem terminu jest pewne zdarzenie, to przy obliczaniu tego terminu nie uwzględnia się dnia, w którym nastąpiło to zdarzenie, ma zastosowanie tylko do terminów wyrażonych w dniach.
Przykład:
Załóżmy, że strona, bez własnej winy, nie brała udziału w postępowaniu, w związku z czym domaga się jego wznowienia (por. art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a.). W takim przypadku podanie o wznowienie powinno być wniesione w terminie miesiąca od dnia, w
w którym strona dowiedziała się o decyzji (art. 148 § 2 k.p.a.). Istotne jest tu to, kiedy do strony dotarła wiadomość o wydaniu decyzji i o zawartym w niej rozstrzygnięciu, niezależnie od źródła, z którego pochodzi informacja (por. wyrok NSA z 19 lutego 2019 r., sygn. I OSK 4/17, LEX nr 2631995). Jeżeli strona uzyskała taką wiadomość 30 kwietnia 2019 r., to miesięczny termin na wniesienie podania upłynie 30 maja.
Skutki nadania pisma na poczcie
Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało:
? wysłane w formie dokumentu elektronicznego do organu, a nadawca otrzymał urzędowe poświadczenie odbioru,
? nadane w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego do świadczenia usług powszechnych (do końca 2025 roku jest nim Poczta Polska S.A.) bądź
? złożone: w polskim urzędzie konsularnym, przez żołnierza - w dowództwie jednostki wojskowej, przez członka załogi statku morskiego - kapitanowi statku, a przez osobę pozbawioną wolności – w administracji zakładu karnego.
W razie nadania pisma za pośrednictwem operatora innego niż wyznaczony (czyli innego niż Poczta Polska), zachowanie terminu do wniesienia tego pisma należy oceniać według daty wpływu do organu, a nie według daty nadania przesyłki u operatora (por. np. wyrok NSA z 21 września 2017 r., sygn. II OSK 2388/16, LEX nr 2404493). W sytuacji, gdy pismo zostało nadane w zagranicznym urzędzie pocztowym, termin do jego wniesienia uznaje za zachowany, jeżeli przed upływem tego terminu pismo zostało przekazane polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego (por. np. wyrok WSA we Wrocławiu z 27 lutego 2019 r., sygn. IV SA/Wr 309/18, LEX nr 2639576). W wyroku WSA w Kielcach z 22 marca 2018 r. (sygn. I SA/Ke 670/17, LEX nr 2475384) zwrócono uwagę, że do zachowania terminu nie jest wystarczające nadanie pisma na dowolny adres. Pismo powinno być nadane na prawidłowy adres organu. Jeżeli - na skutek pomyłki autora pisma - pismo zostanie mu zwrócone, to data nadania pisma na poczcie nie może być brana pod uwagę przy ocenie zachowania terminu do wniesienia tego pisma.
Autorka jest radcą prawnym
Podstawa prawna: art. 57 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 2096 ze zm.)
Dni wolne od pracy
W przypadku, gdy koniec terminu do wykonania czynności (np. wniesienia odwołania) przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy lub na sobotę, to ten termin upływa następnego dnia, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą. Dni wolne od pracy, o których mowa w tej regulacji, określa ustawa z 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (tekst jedn. DzU z 2015 r. poz. 90). Są to: 1 stycznia – Nowy Rok, 6 stycznia – Święto Trzech Króli, pierwszy i drugi dzień Wielkiej Nocy, 1 maja – Święto Państwowe, 3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja, pierwszy dzień Zielonych Świątek, dzień Bożego Ciała, 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, 1 listopada – Wszystkich Świętych, 11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości, 25 i 26 grudnia - pierwszy i drugi dzień Bożego Narodzenia oraz niedziele. Za dzień wolny od pracy nie można uznać dnia wyznaczonego jako niepracujący przez jakiś urząd, na podstawie zarządzenia kierownika tego urzędu (por. wyrok NSA z 4 października 2006 r., sygn. II GSK 153/06, LEX nr 276715). Przykładowo, gdyby koniec 7-dniowego terminu na wniesienie zażalenia na postanowienie (por. art. 141 k.p.a.) przypadał 20 czerwca 2019 r. (Boże Ciało), to można wnieść to zażalenie jeszcze następnego dnia (21 czerwca – piątek). W wyroku WSA w Warszawie z 5 stycznia 2009 r. (sygn. V SA/Wa 1424/08, LEX nr 538346) zwrócono uwagę, że dla rozpoczęcia biegu terminu bez znaczenia jest fakt, że pierwszy dzień upływu terminu był dniem ustawowo wolnym od pracy (np. niedzielą). Nie powoduje to „przesunięcia" początku biegu terminu na następny dzień roboczy.
