Zmiana stylu życia pozwoli uciec przed rakiem

Nawet połowy zachorowań na nowotwory można uniknąć dzięki zdrowemu trybowi życia. Taka zmiana nic nie kosztuje – przekonują eksperci Światowej Organizacji Zdrowia.

Publikacja: 30.12.2014 01:00

Zmiana stylu życia pozwoli uciec przed rakiem

Foto: Bloomberg

Palenie tytoniu, niezdrowa dieta, alkohol i brak aktywności fizycznej – to najważniejsze czynniki podnoszące ryzyko zachorowania na raka. Co najważniejsze – są to również czynniki, na które mamy wpływ my sami. Naukowcy zachęcają, aby włączyć odpowiednie zmiany do listy noworocznych postanowień – i nie dać się rakowi.

Według badaczy Cancer Research UK czterech na dziesięć przypadków dałoby się uniknąć, gdyby ludzie wprowadzili nieznaczne zmiany w stylu życia. Eksperci WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) w dokumencie „World Cancer Report 2014" idą jeszcze dalej – alkohol, cukier i otyłość odpowiadają nawet za połowę wszystkich zachorowań.

– Oczywiście wszyscy trochę podjedliśmy podczas świąt. Nie mamy zamiaru odwodzić was od jedzenia pasztecików i picia do nich wina, ale może teraz jest czas, żeby pomyśleć o wprowadzeniu zdrowych nawyków w 2015 roku – mówi prof. Max Parkin z Queen Mary University w Londynie, który przygotowywał statystyki dla Cancer Research UK. – Prowadzenie zdrowego trybu życia nie gwarantuje, że ktoś nie zachoruje na raka, ale możemy zwiększyć swoje szanse i obniżyć ryzyko zachorowania w przyszłości, jeżeli podejmiemy proste pozytywne kroki już dziś.

Badacze szacują, że zaledwie 5–10 proc. przypadków zachorowań na raka można przypisać mutacjom genetycznym. Pozostałych 90 proc. wynika ze stylu życia (i połączenia czynników środowiskowych oraz genetycznych).

Według prof. Bharata Aggarwala z wydziału eksperymentalnych terapii onkologicznych MD Anderson Cancer Center Uniwersytetu Teksasu nawet jedna czwarta wszystkich zgonów na raka wynika właśnie z palenia papierosów. Jedna trzecia to efekt złej diety (przetworzone jedzenie, czerwone mięso, alkohol), a mniej więcej jedna piąta to efekt infekcji. Reszta to stres, narażenie na promieniowanie jonizujące, zanieczyszczenie środowiska, brak jakiejkolwiek aktywności fizycznej.

– Świadome działanie ludzi stoi za wieloma zachorowaniami na raka – przekonuje dr Bernard Stewart, jeden z autorów raportu WHO. – Połowy przypadków zachorowań na nowotwory dałoby się uniknąć, gdyby umiejętnie stosować wiedzę, którą już dziś mamy.

Analiza danych epidemiologicznych dowodzi, że za znaczną część zachorowań odpowiadają – oprócz papierosów – również alkohol i cukier. Zdaniem badaczy ograniczenie spożycia słodkich napojów gazowanych, stosowanie zrównoważonej diety i nawet niewielka aktywność fizyczna doprowadziłyby do spadku zachorowań na raka aż o jedną trzecią. O ile jednak badacze z Wielkiej Brytanii nie zamierzają „zakazywać jedzenia pasztecików", o tyle eksperci z WHO mają śmielsze plany. Naukowców kusi scenariusz „tytoniowy". Tam, gdzie palaczy udało się wypchnąć z miejsc publicznych i miejsc pracy, gdzie przeprowadzono antytytoniowe kampanie społeczne, falę zachorowań na nowotwory płuc udało się zahamować. Spektakularny sukces przejawia się m.in. spadkiem zachorowalności wśród mężczyzn (to do nich przede wszystkim kierowane były kampanie), a także mniejszą zapadalnością na choroby układu krążenia.

Dlatego Bernard Stewart i Christopher Wild sugerują w swoim raporcie wprowadzenie programów ograniczających spożycie alkoholu i cukru – na wzór programów ograniczających dostępność tytoniu oraz łatwość korzystania z niego. Co to oznacza?  – Powinniśmy się zastanowić, w jaki sposób zmienić dostępność alkoholu, jego reklamowanie, ceny i oznaczenia na opakowaniach – uważa dr Stewart.

Co jeszcze możemy zmienić, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania? Dane mówią o kolejnych czynnikach środowiskowych zwiększających zagrożenie: to zanieczyszczenie środowiska oraz narażenie na promieniowanie słoneczne. O ile z tym pierwszym niewiele możemy zrobić (poza wyprowadzeniem się w niedostępne rejony w Bieszczadach), o tyle wpływ promieniowania słonecznego możemy ograniczyć, po prostu nie opalając się. W ten sposób zmniejszamy zagrożenie wystąpienia czerniaka złośliwego skóry.

Palenie tytoniu, niezdrowa dieta, alkohol i brak aktywności fizycznej – to najważniejsze czynniki podnoszące ryzyko zachorowania na raka. Co najważniejsze – są to również czynniki, na które mamy wpływ my sami. Naukowcy zachęcają, aby włączyć odpowiednie zmiany do listy noworocznych postanowień – i nie dać się rakowi.

Według badaczy Cancer Research UK czterech na dziesięć przypadków dałoby się uniknąć, gdyby ludzie wprowadzili nieznaczne zmiany w stylu życia. Eksperci WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) w dokumencie „World Cancer Report 2014" idą jeszcze dalej – alkohol, cukier i otyłość odpowiadają nawet za połowę wszystkich zachorowań.

Pozostało 84% artykułu
Zdrowie
Alkoholik z Tik Toka: Trzeba ograniczyć ludziom dostęp do alkoholu
Zdrowie
Moderna pracuje nad nową szczepionką. Dostała na to setki milionów dolarów od rządu USA
Materiał partnera
Pacjent z chorobą rzadką jest wyjątkowy i wymaga wyjątkowych rozwiązań
Zdrowie
Dieta antyhistaminowa – postaw na dobry catering
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Zdrowie
„Pan w spektrum? Nie, dziękujemy.” Jak autyści i adehadowcy muszą walczyć o dostęp do rynku pracy