Adwokat ma szukać uciekiniera z aresztu

Więzień, świadek w sprawie cywilnej, uciekł z aresztu i zaczął się ukrywać. Sąd nakazał pełnomocnikowi powoda wskazać jego miejsce pobytu.

Publikacja: 03.11.2013 10:25

Więzień, świadek w sprawie cywilnej, uciekł z aresztu i zaczął się ukrywać. Sąd nakazał pełnomocnikowi powoda wskazać jego miejsce pobytu.

Foto: Fotorzepa, Piotr Nowak pion Piotr Nowak

Janina Blikowska

Jeden z więźniów osadzonych w Warszawie pozwał Skarb Państwa o odszkodowanie za warunki odsiadywania kary. Na świadków wskazał m.in. mężczyzn, z którymi siedział. Proces w tej sprawie nie może się jednak normalnie toczyć, bo jeden ze świadków zniknął. Uciekł z aresztu śledczego, a dokładnie z miejsca pracy, do której był dowożony zza krat.

To pokrzyżowało trochę szyki sądowi cywilnemu w procesie odszkodowawczym. Ale i z tym problemem Temida sobie poradziła. Sąd wydał bowiem „zobowiązanie", w którym nakazał pełnomocnikowi powoda, by ten w terminie tygodnia wskazał adres świadka pod rygorem pominięcia dowodu z jego zeznań.

– To jest dopiero rygor procesowy i wyzwanie dla adwokata z urzędu! – żartowali z tej decyzji stołeczni adwokaci.

Czy sąd miał prawo wezwać pełnomocnika powoda do wskazania adresu świadka uciekiniera? W tym konkretnym przypadku to przecież osoba będąca w dyspozycji organów państwa. A te, pozwalając na ucieczkę, nie dopełniły swoich obowiązków.

Sędziego Marcina Łochowskiego, rzecznika Sądu Okręgowego Warszawa-Praga, który na co dzień orzeka w sprawach cywilnych, takie zobowiązanie wcale nie dziwi.

– W postępowaniu cywilnym ciężary dowodowe spoczywają na stronach postępowania – tłumaczy sędzia.

Zgodnie bowiem z art. 243 kodeksu postępowania cywilnego, jeżeli takie postępowanie napotyka przeszkody o nieokreślonym czasie trwania, sąd oznacza termin na podanie wszystkich danych pomocnych w jego ustaleniu.

– Jeżeli w tym czasie strona, która zgłaszała takiego świadka, nie poda miejsca jego przebywania, sąd może pominąć dowód z jego zeznań – wyjaśnia sędzia Łochowski.

Czy w takiej sytuacji pełnomocnik powinien szukać uciekiniera z aresztu, który ma być świadkiem?

– Na pewno odpowiednie organa poszukują takiej osoby, ale w sprawie cywilnej stosuje się normalną regułę procesową: sąd musi dysponować minimalnymi danymi świadka i fakt, że on przebywał w więzieniu, nie ma żadnego znaczenia – podkreśla sędzia Łochowski. Dodaje, że w postępowaniu cywilnym sąd nie ma innych narzędzi, więc stosuje te, które posiada.

Krystian Markiewicz, specjalista od procedury cywilnej Uniwersytetu Śląskiego, również twierdzi, że zachowanie sądu było prawidłowe.

– Nie widzę żadnych podstaw do tego, by dla tego rodzaju sytuacji cokolwiek zmieniać w sposobach doręczania wezwań dla świadków w postępowaniu cywilnym – uważa.

Markiewicz podkreśla także, że w takich sytuacjach można się zastanawiać nad tym, czy w jakiś sposób nie obarczać sądu poszukiwaniem świadków. I od razu odpowiada:

– Moim zdaniem absolutnie nie powinno się tego robić.

Markiewicz przyznaje, że świadek był pod nadzorem państwa, ale państwo to różne organy, które z sądem nie mają nic wspólnego.

Prawnik zauważa jednak, że w pewnych okolicznościach za szkody wyrządzone przez ucieczkę może odpowiadać państwo.

– Jeśli powód przegra sprawę, ponieważ przez ucieczkę z aresztu jego świadek nie zeznawał, to może wystąpić z roszczeniem odszkodowawczym do Skarbu Państwa. Z powodu ucieczki świadka poniósł bowiem szkodę, a za tę odpowiada państwo – tłumaczy Markiewicz. – Jeżeli państwo nienależycie wykonywało swoje zadania, a ktoś z tego powodu poniósł szkodę, to niech państwo płaci – uważa ekspert. Z tym że w takim przypadku powód musi wykazać, że przegrał sprawę właśnie poprzez brak zeznań uciekiniera, a to nie jest proste.