Na jakie świadczenia socjalne można liczyć, pracując w Niemczech

Polacy mieszkający i zarabiający za zachodnią granicą mogą otrzymywać świadczenia socjalne nie wcześniej niż po trzech miesiącach pobytu. Zasiłek rodzinny na pierwsze i drugie dziecko wynosi 184 euro.

Publikacja: 27.03.2015 07:24

Na jakie świadczenia socjalne można liczyć, pracując w Niemczech

Foto: Rzeczpospolita, Paweł Gałka

Coraz więcej Polaków podejmują pracę zarobkową w Niemczech. Dzięki temu nie tylko mogą liczyć na lepiej płatne zajęcie, ale także mają prawo do pobierania tamtejszych świadczeń socjalnych, które są wyższe niż w Polsce. Na mocy regulacji unijnych każdy emigrujący pracownik jest bowiem objęty systemem zabezpieczenia danego państwa członkowskiego UE, a ma wobec tego systemu identyczne prawa i obowiązki jak obywatele tego państwa.

Zasiłki dla rodziny...

Najważniejszym świadczeniem jest zasiłek rodzinny (Kindergeld), którego wysokość od stycznia 2010 r. nie uległa zmianie i wynosi 184 euro miesięcznie na pierwsze i drugie dziecko. Na trzecie zasiłek ten wynosi 190 euro, a na czwarte i każde kolejne – po 215 euro.

To szczególnie istotne z punktu widzenia Polaków pracujących w Niemczech, a mieszkających w Polsce. Zasiłek ten przysługuje bowiem zarówno na dzieci osób mieszkających w Niemczech, jak i w swoim rodzinnym kraju. Prawo do niego przysługuje, gdy jedno z rodziców przez co najmniej pół roku (183 dni) pracuje w Niemczech i rozlicza się z tamtejszym urzędem skarbowym. Tak samo jest, gdy ojciec zarabia w Niemczech, a mieszkająca w Polsce matka sama wychowuje dzieci.

O wypłatę zasiłku można się ubiegać do czterech lat wstecz. Co więcej, również pracownicy sezonowi – jeśli podlegają podatkowi dochodowemu, a ich dochód brutto w Polsce nie przekracza limitów (ok. 4 tys. euro dla osób samotnych i ok. 8 tys. euro dla osób pozostających w związku małżeńskim), mają prawo do zasiłku rodzinnego.

W związku z wydanym w 2012 r. wyrokiem sądu dotyczącym możliwości pobierania świadczeń przez pracowników sezonowych do końca 2013 r. liczba składanych wniosków wzrosła o 30 proc., co wywołało w Niemczech dyskusję o zmianie prawa UE.

Dodatkowo pobierając zasiłek rodzinny, można się starać o dodatek do niego (Kinderzuschlag). Jest to rodzaj zapomogi dla tych, których zarobki są niższe od przeciętnych niemieckich wynagrodzeń.

...i dla bezrobotnych

Zupełnie inaczej wygląda sytuacja ze świadczeniami socjalnymi i zasiłkiem dla bezrobotnych, który od stycznia 2014 r. wynosi maksymalnie 391 euro (jego stawka zależy od wysokości ostatniego wynagrodzenia, wieku bezrobotnego i liczby dzieci pozostających na jego utrzymaniu).

Zasadniczo zasiłek ten wynosi ok. 60 proc. otrzymywanego wcześniej wynagrodzenia. Mogą na niego liczyć osoby, które w ciągu ostatnich dwóch lat przed utratą zatrudnienia przepracowały co najmniej 12 miesięcy i odprowadzały składki na ubezpieczenie.

Opieka zdrowotna gwarantowana

W związku z powszechnym obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego oraz pielęgnacyjnego Polacy pracujący u naszych zachodnich sąsiadów mają także zagwarantowaną podstawową opiekę zdrowotną. Warto wspomnieć, że państwowe ubezpieczenie zdrowotne jest obowiązkowe dla osób, których miesięczny dochód nie przekracza brutto 3975 euro. Wówczas opieką objęty jest zarabiający, współmałżonek, a także dziecko (nawet jeśli nie mają własnych dochodów – tzw. ubezpieczenie rodzinne).

Sytuacja ta zasadniczo nie dotyczy osób prowadzących własną działalność gospodarczą. Zwykle decydują się one na prywatny system ubezpieczeń.

Pomoc po porodzie

W Niemczech, tak samo jak w Polsce, istnieje świadczenie dla rodziców (Elterngeld), którzy po narodzeniu dziecka rezygnują czasowo z pracy zawodowej.

Wysokość zasiłku to z reguły 67 proc. wynagrodzenia miesięcznego, a maksymalnie 1,8 tys. euro. Skorzystać z niego może zarówno ojciec, jak i matka przez 12 miesięcy od narodzin dziecka (dla osób samotnie wychowujących dzieci ten okres jest wydłużony do 14 miesięcy). Jeżeli drugie z rodziców podejmie decyzję o zrezygnowaniu z pracy zawodowej i opiece nad dzieckiem, świadczenie przysługuje przez kolejne dwa miesiące.

Chorzy z wypłatą

Kolejnym świadczeniem, które może dostać osoba pracująca w Niemczech, jest zasiłek chorobowy. Jednak aby go otrzymać, trzeba spełnić kilka dodatkowych warunków. Przede wszystkim być ubezpieczonym i odprowadzać składkę na ubezpieczenie chorobowe (której koszt w połowie pokrywa pracownik, a w połowie pracodawca).

Wysokość zasiłku zależy od wynagrodzenia (zazwyczaj jest to 70–90 proc. ostatniej wypłaty). Przyznawany jest raz na trzy lata, na maksymalnie 78 dni, gdy stan zdrowia pracownika uniemożliwia mu wykonywanie pracy, m.in. w czasie leczenia szpitalnego lub choroby.

Prawo do świadczeń

Polacy mieszkający i pracujący w Niemczech mogą pobierać świadczenia socjalne nie wcześniej niż po trzech miesiącach pobytu. Podczas pobytu od trzech miesięcy do pięciu lat dyrektywa unijna regulująca te kwestie uzależnia prawo pobytu w szczególności od warunku posiadania przez nieaktywne zawodowo osoby własnych środków wystarczających na utrzymanie. Jest to forma zabezpieczenia przed tzw. turystyką socjalną.

CV

Piotr Gracz jest partnerem w firmie BDO

Anna Misztela jest menedżerem zarządzającym German DACH Desk BDO

Wsparcie z dwóch źródeł

W Niemczech funkcjonują dwa rodzaje zasiłków dla bezrobotnych – typ I i II, tzw. Arbeitslosengeld. Typ I jest przewidziany dla osób poniżej 65. roku życia, które utraciły pracę i mają status osoby bezrobotnej, zarejestrowanej w urzędzie pracy (Arbeitsagentur). Natomiast typ II to rodzaj pomocy socjalnej adresowanej do osób, które wskutek utraty pracy nie mają wystarczających środków do życia.

Coraz więcej Polaków podejmują pracę zarobkową w Niemczech. Dzięki temu nie tylko mogą liczyć na lepiej płatne zajęcie, ale także mają prawo do pobierania tamtejszych świadczeń socjalnych, które są wyższe niż w Polsce. Na mocy regulacji unijnych każdy emigrujący pracownik jest bowiem objęty systemem zabezpieczenia danego państwa członkowskiego UE, a ma wobec tego systemu identyczne prawa i obowiązki jak obywatele tego państwa.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Prawnicy
Bodnar: polecenie w sprawie 144 prokuratorów nie zostało wykonane
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Konsumenci
Jest pierwszy wyrok ws. frankowiczów po głośnej uchwale Sądu Najwyższego
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił