Za sześć dni 69. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. Przygotowania do uroczystości są już zapięte na ostatni guzik.

Wiele z imprez przygotowuje Muzeum Powstania Warszawskiego.

– Co roku staramy się przygotowywać program obchodów kolejnych rocznic w ten sposób, by w swojej ofercie zawrzeć propozycje dla ludzi w różnym wieku, z różnych środowisk, o różnych gustach – tłumaczy Jan Ołdakowski, dyrektor placówki.

Dodaje, że we współczesnym świecie, w którym informacje mające dwa dni są postrzegane jako nieaktualne, należy szukać coraz lepszych, coraz ciekawszych rozwiązań. Coroczne obchody nie zawsze mają swoją myśl przewodnią, częściej są połączeniem kilku ważnych wątków opowiedzianych w inny sposób.

– Patrząc na nasze propozycje jak na zbiór opowieści, widzimy jedną, spójną narrację – tę o powstańcach warszawskich. To właśnie motyw przewodni corocznych obchodów – mówi dyrektor Ołdakowski.

Program jak co roku jest zróżnicowany. Dla tych, którzy wolą obcować z kulturą wysoka muzeum przygotowuje  spektakl teatralny, dla tych, którym najbliższa jest muzyka rozrywkowa – koncert w Parku Wolności, a dla tych, którzy najlepiej odnajdują się w tradycyjnym repertuarze piosenek okupacyjnych i powstańczych – wspólne śpiewanie (nie)zakazanych piosenek.

69. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego

– To stałe punkty corocznych obchodów i mimo, że ich tematy są każdego roku różne, to na dobre wpisały się w kalendarz najważniejszych wydarzeń kulturalnych w Warszawie – uważa Ołdakowski.

Pierwsze imprezy już się zaczęły. Wczoraj na Boernowie, gdzie 2 sierpnia 1944 roku zostało zamordowanych lub zginęło stu powstańców, odbył się apel poległych z udziałem Kompanii Reprezentacyjnej Wojska Polskiego. Także wczoraj otwarto wystawę „Obiektyw powstańczy" w Fotoplastikonie Warszawskim.

W najbliższych dniach czekają nas koncerty, wystawy, apele poległych, msze, a przede wszystkim spotkania z powstańcami. Edmund Baranowski ze Związku Powstańców Warszawskich mówi, że najważniejsza jest pamięć.

– Pamięć o tych wszystkich żołnierzach i cywilach, którzy walczyli, którzy polegli w czasie powstania – tłumaczy. Dodaje, że można to robić na różny sposób, także poprzez występy artystyczne młodego pokolenia.

Oto nasz przewodnik po najważniejszych imprezach rocznicowych.

Książa i gra rodzinna. W sobotę 27 lipca premierę będzie miała książka „Mój tato szczęściarz" Joanny Papuzińskiej. – Autorka oprowadza w niej po Warszawie z perspektywy taty powstańca – mówi Anna Kotonowicz, rzecznik Muzeum Powstania Warszawskiego. Także w sobotę odbędzie się rodzinna gra miejska śladami książki. Miejsce i trasa są na razie owiane tajemnicą. – Trzeba się zarejestrować na naszej stronie www.1944.pl – mówi Kotonowicz. Dodaje, że uczestnicy gry zobaczą miejsca na co dzień niedostępne. Po zakończeniu zabawy starymi autobusami pojadą na Uniwersytet Warszawski, gdzie odbędzie się spotkanie z autorką.

Koncert w parku Wolności i powrót Lao Che. Także w sobotę na scenę w Parku Wolności (plac przy Muzeum Powstania) powróci zespół Lao Che. Po ośmiu latach przerwy grupa przypomni płytę „Powstanie Warszawskie", której wydanie było przełomowym momentem w jej karierze.

– To była stylistyka, w której dobrze się czuliśmy. Robiąc tę płytę, nie myśleliśmy nawet, że zaistnieje ona tak szeroko w przestrzeni publicznej. Ostra forma muzyki jest niejako związana z brutalnością wydarzeń z 1944 roku – mówi Mariusz „Denat" Denst zajmujący się w zespole samplami i animacją. – Byliśmy zespołem niszowym. Myśleliśmy, że ta płyta może cieszyć się popularnością wyłącznie w niszowych kręgach historyków Warszawy. Ale z racji treści tekstów zdarzyło się, jak się zdarzyło – dodaje Hubert „Spięty" Dobaczewski, wokalista zespołu. – To dla nas rzecz wyjątkowa.

Temu wielkiemu widowisku multimedialnemu towarzyszyć ma niezwykła oprawa wizualna.

Początek godz. 21.

23. Bieg Powstania Warszawskiego.Tysiąc płonących zniczy, mrok i minuta ciszy. W takiej oprawie co roku rozpoczyna się rocznicowy bieg. Jego trasa od kilku lat prowadzi przez centralne ulice Warszawy – teren ściśle związany z historią Powstania Warszawskiego. Zawodnicy startują na ul. Konwiktorskiej i biegną ulicami Bonifraterską, Karową, Krakowskim Przedmieściem, ponownie Karową, następnie Wybrzeżem Gdańskim i Sanguszki do mety na Konwiktorskiej. Miejsc już od dawna nie ma. Wyczerpały się po trzech dniach od zapisów, ale każdy może przyjść i dopingować biegaczy.

„Zakazane piosenki". Humor okupacyjny dodawał ludziom otuchy, pozwalał łatwiej znosić okrutną codzienność. M.in. o tym opowiada kultowy film Leonarda Buczkowskiego „Zakazane piosenki". W niedzielę 28 lipca usłyszymy dobrze znane piosenki, jak „Serce w plecaku", „Pałacyk Michla" w zupełnie nowych aranżacjach czołowych polskich artystów (Mela Koteluk, Skubas, Marek Dyjak, Katarzyna Groniec). Piosenki będą przeplatane skeczami m.in. Kabaretu Moralnego Niepokoju, a całą imprezę poprowadzi Artur Andrus. Park Wolności, Muzeum Powstania Warszawskiego. Niedziela, 28 lipca, godz. 20. Bilety w cenie 14 zł.

Uroczystości zamknięte dla publiczności.  W środę 31 lipca z powstańcami warszawskim spotkają się prezydent Bronisław Komorowski oraz Hanna Gronkiewicz-Waltz, prezydent Warszawy. Podczas uroczystości nadane będą odznaczemia państwowe.

Dwie godziny później na uroczystej sesji Rady Warszawy, która odbędzie się na Zamku Królewskim, nadane zostaną tytuły honorowych obywateli miasta prof. Marii Janion, Irenie Santor i Zbigniewowi Romaszewskiemu. Nagrody od miasta dostaną wówczas m.in. Henryk Papcio Chmiel i Jurek Owsiak.

Msza święta, apel poległych i koncert przy pomniku. Także w środę o godz. 18 na pl. Krasińskich przy pomniku Powstania Warszawskiego odbędzie się msza święta. Po nabożeństwie uroczysty apel pamięci. – Odczytane zostaną nazwiska dowódców powstania, nazwy batalionów – wylicza Magdalena Łań z zespołu prasowego ratusza.

O godz. 20 rozpocznie się koncert „Sierpniowa melodia", na którym zaprezentowane zostaną najsłynniejsze powstańcze piosenki.

– Tym razem chcemy zwrócić uwagę na poetów i kompozytorów, którzy nie tylko byli żołnierzami, ale także stworzyli i wykonywali najsłynniejsze w powstaniu utwory. Te, które na zawsze trafiły do umysłów i serc warszawiaków  – mówi Andrzej Matusiak, dyrektor Stołecznej Estrady.

Podczas koncertu usłyszymy historie kilku uczestniczek powstania. Wśród nich Anny Jachniny noszącej pseudonimy XY i Hanka – autorki tekstu „Siekiera, motyka", Hanny Brzezińskiej – przedwojennej aktorki i tancerki, która pracowała w szpitalach na Starówce oraz występowała dla żołnierzy i ludności cywilnej, śpiewając „Rozszumiały się wierzby płaczące", „Dziś do ciebie przyjść nie mogę" i przedwojenne piosenki Szpilmana, Krystyny Krahelskiej ps. „Danuta" – autorki legendarnej piosenki „Hej, chłopcy, bagnet na broń" napisanej specjalnie dla baonu „Baszta", a także Mieczysława Fogga – jednego z najwybitniejszych polskich piosenkarzy, który wylansował „Marsz Mokotowa", a później zasłynął wykonaniem „Piosenki o mojej Warszawie".

Marsz Mokotowa i uroczystości przy pomniku  Polskiego Państwa Podziemnego. 1 sierpnia uroczystości zaczną się o godz. 10 przy pomniku „Mokotów Walczący – 1944" w parku im. Generała Gustawa Orlicz-Dreszera. Stamtąd uczestnicy tzw. marszu Mokotowa, wśród nich wielu powstańców, przejdą Puławską do ul. Dworkowej.

O godz. 11 dzieci biorące udział w „Lecie w Mieście" zgromadzą się pod pomnikiem Małego Powstańca,  by zaśpiewać powstańczą piosenkę „Pałacyk Michla". O godz. 14 zaczną się zaś uroczystości przy Pomniku Polskiego Państwa Podziemnego na ul. Wiejskiej w pobliżu parlamentu.

Godzina „W". Ruch wstrzymany. Syreny w całym mieście. 1 sierpnia o godz. 17 w całym mieście ruch ma być wstrzymany. Zawyją syreny. W kościołach będą rozbrzmiewać dzwony. – Ten sygnał będzie formą hołdu poległym i żyjącym powstańcom oraz mieszkańcom stolicy – informuje archidiecezja na swojej stronie internetowej.

Uroczystości odbędą się na  Wojskowych Powązkach. Tam przy pomniku Gloria Victis zostanie oddany hołd powstańcom. W uroczystościach wezmą udział uczestnicy powstania, władze państwa i stolicy oraz  warszawiacy.

– Po krótkiej modlitwie zapalone zostaną znicze i złożone kwiaty na powstańczych mogiłach – mówi Magdalena Łań.

Msza na cmentarzu, ogień na Kopcu.  Wieczorem 1 sierpnia o godz. 19.30 uroczystości odbędą się przy pomniku Polegli-Niepokonani na cmenatrzu powstańców Warszawy na Woli.  Najpierw modlitwa ekumeniczna, a po  uroczystościach  msza św. polowa. A wieczorem o godz. 21 uroczystości na Kopcu Powstania Warszawskiego przy ul. Bartyckiej. Zostanie tam rozpalone Ognisko Pamięci, które będzie płonąć 63 dni.

Wspólne śpiewanie (nie)zakazanych piosenek. – Godz. 20.00 1 sierpnia kojarzyła się warszawiakom ze wspólnym śpiewaniem okupacyjnych i powstańczych piosenek – mówi Anna Kotonowicz. Tak jest do dziś. Do tej pory wspólne śpiewania odbywały się na placu Piłsudskiego, ale ten jest w remoncie, dlatego tym razem śpiewanie odbędzie sie  kilkaset metrów dalej – na placu Zamkowym. – Zmiana miejsca nie będzie miała jednak wpływu na atmosferę spotkania – zapewniają organizatorzy.  Wstęp wolny.