Ankieta "Rzeczpospolitej": Grzegorz Żółcik (Demokracja Bezpośrednia, miejsce 1, okręg nr 4, Warszawa)

1. Przyszłość integracji. Czy Unia Europejska powinna pozostać dalej związkiem państw, zmierzać w kierunku federalizacji, czy też stawać się w dłuższej perspektywie superpaństwem?

Uważam, że to powinna być decyzja obywateli Europy w pierwszym ogólnoeuropejskim referendum. Ważne, żeby Unia Europejska postrzegana była jako wspólnota obywateli Europy, a nie koalicja poszczególnych rządów. Organizacją referendum powinien się zająć Parlament Europejski. Przy tej okazji w celu zwiększenia frekwencji warto by było rozważyć możliwość głosowania przez internet oraz przyjrzeć się zaletom demokracji elektronicznej.

2. Euro. Kiedy i na jakich warunkach Polska powinna przystąpić do Unii Walutowej i przyjąć Euro?

Mimo przyjęcia obowiązku wprowadzenia Euro aktem akcesyjnym do Unii Europejskiej i ze względu na fakt, iż Unia dzisiaj to inna Unia niż w 2004r. warunkiem wprowadzenia Euro powinno być referendum, poprzedzone debatą na dużo wyższym poziomie merytorycznym niż debata o: „ZUS czy OFE", „podnosimy wiek emerytalny" czy „sześciolatki idą obowiązkowo do szkół". Kluczową rolę w tej sprawie powinny odegrać media i uczelnie wyższe, na których warto by było zorganizować cykl bezpłatnych wykładów poświęconych temu zagadnieniu. W studiach telewizyjnych i radiowych powinni zasiąść eksperci z różnych dziedzin (bankowcy, brokerzy, maklerzy, ekonomiści, przedsiębiorcy), którzy tłumaczyliby społeczeństwu wpływ wprowadzenia Euro na poszczególne sfery życia publicznego. Trzymając z daleka od tej dyskusji polityków wszelkiej maści jestem pewien, że decyzja obywateli w referendum będzie podjęta świadomie. O terminie przeprowadzenia referendum powinien zadecydować rząd.

3. Unia Bankowa. Czy, kiedy i na jakich warunkach Polska powinna wejść do Unii Bankowej?

Podobnie jak w przypadku waluty Euro, warunkiem przystąpienia do Unii Bankowej powinno być referendum razem z pytaniem o przyjęciu Euro, poprzedzone debatą publiczną z udziałem ekspertów. Rzetelna wiedza daje możliwość rozsądnego wyboru. Jest natomiast rzeczą oczywistą, że jeśli obywatele zdecydują o przyjęciu Euro to automatycznie należy przystąpić do Unii Bankowej.

4. Polityka energetyczna i klimatyczna. Co ważniejsze: środowisko czy gospodarka? Jakie powinny być polskie priorytety w sprawie bezpieczeństwa energetycznego i wspólnej polityki energetycznej UE? Czy Europa powinna być bardziej niezależna energetycznie – jak to osiągnąć? Czy Unia Europejska powinna iść w kierunku dalszego zaostrzenia prawa ochrony środowiska, bez względu na koszty jakie poniosą państwa/ przedsiębiorcy?

Najważniejszy jest balans. Balans pomiędzy ochroną środowiska a gospodarką powinien zostać wyznaczony przez ekspertów z dziedziny ekonomii i klimatologii oraz zaakceptowany przez obywateli. Skrajnie kontrowersyjne projekty mogące potencjalnie mieć negatywny wpływ na życie wszystkich obywateli w Polsce takie jak np. powstanie elektrowni atomowej powinny być podejmowane w drodze decyzji najwyższego suwerena czyli Narodu.

Nie ma i nie będzie państw w Europie niezależnych energetycznie. Matka natura tak ułożyła naszą Ziemię, że w jednej części Europy zgromadziła surowce a obywatela zadbali, że w innej części sukcesy święcą technologie. Te dwie części Europy będą się zawsze potrzebować. To rząd powinien zadbać o bezpieczeństwo wymiany pomiędzy tymi dwoma koegzystującymi częściami.

5. Unia gospodarcza. Jak daleko powinna sięgać współpraca gospodarcza. Czy powinno dojść do harmonizacji podatkowej i budżetowej w ramach państw członkowskich UE?

Unia gospodarcza powinna być tak daleko posunięta, jak będą sobie tego życzyć obywatele państw unijnych. Politycy powinni promować swoje projekty, ale wykonywać jedynie wolę obywateli, a nie swoją. Jeśli obywatele podejmą decyzję o rozluźnieniu współpracy gospodarczej, to powinno się uszanować ich zdanie. Unia jest dla obywateli Europy, a nie obywatele dla Unii. Podobnie jak politycy. Bez obywateli nie byłoby polityków. Ale bez polityków obywatele dadzą sobie radę.

6. Wspólny rynek i swoboda przepływu osób. Jakie wysiłki należy podjąć na rzecz wzmocnienia wspólnego rynku w UE? Jak przeciwdziałać coraz silniej pojawiającym się w UE tendencjom do ograniczenia jednej z fundamentalnych zasad UE – swobodnego przepływu osób?

Nie demonizowałbym przekonań żadnej frakcji europejskiej. Przekonania te powinny jednak podlegać nadzorowi obywatelskiemu. Tendencje są efektem edukacji i społecznej debaty. Jeśli, mimo otwartej debaty wszystkich stron obywatele zdecydują o ograniczeniu przepływu osób, to powinno to nastąpić. Obywatele Unii Europejskiej muszą czuć się przede wszystkim bezpiecznie, a nie swobodnie. I chodzi tu zarówno o bezpieczeństwo osobiste, jak i poczucie zabezpieczenia interesów ekonomicznych.

7. Polityka rolna. Czy należy utrzymać na obecnym poziomie pomoc dla rolnictwa w krajach UE? Czy UE powinna rozważyć inną alokację tych środków np. na rozwój innowacyjnej gospodarki.

W pierwszej kolejności należy wskazać obywatelom, co zyskują wspierając ten system i przede wszystkim – jakim odbywa to się kosztem. Nie chcę tylko dowiadywać się o kolejnych przyznanych transzach na politykę rolną i z nią związanych programów. Dotychczas oprócz zdawkowych opinii o doganianiu poziomu życia europejskich rolników przez polskich rolników jestem przekonany, że obywatele chcieliby wiedzieć czy dzięki prowadzeniu wspólnej polityki rolnej w poszczególnych krajach wzrosło PKB i o ile, czy żywność jest tańsza i o ile, czy bezrobocie jest mniejsze i o ile. Jeśli odpowiedzi na te pytania będą negatywne należy politykę rolną zlikwidować i skupić się na innowacyjności, która podniesie poziom i bezpieczeństwo życia obywateli.

8. Budżet UE. Jak duży budżet powinna mieć Unia Europejska. Jeśli większy niż dziś, to proszę wskazać źródła dochodów (podatek europejski, podatek od transakcji finansowych, większy udział w dochodach podatkowych państw UE?). Czy powinien powstać osobny budżet strefy Euro.

Jestem zwolennikiem zrównoważonego budżetu. Obecna metoda jego konstruowania jest w mojej opinii właściwa, z jednym wyjątkiem. Zatwierdzanie wieloletnich budżetów Unii nie powinno być świętem polityków tylko wielkim świętem demokracji obywatelskiej. Natomiast z całą pewnością jestem zwolennikiem zmniejszenia administracji unijnej mając świadomość oczywiście, że unijny budżet jest tak naprawdę ułamkiem procenta budżetów poszczególnych państw. Mimo tego nie powinien być zabawką w rękach polityków. To przecież są pieniądze obywateli państw unijnych. Na marginesie dodam, że dyrektywa proponująca doliczanie do PKB wartości usług, które są przez polskie prawo traktowane jako przestępstwa (prostytucja, obrót narkotykami i przemyt głównie towarów akcyzowych takich jak papierosy, alkohol, paliwa) jest  szokująca zarówno w wymiarze ekonomicznym jak i moralnym. Zastanawiam się jaki będzie następny bardziej idiotyczny krok europejskich polityków. Eutanazja na życzenie żeby spadkobiercy szybciej zaczęli płacić podatek od spadków?

9. Rozszerzenie UE. Czy opowiada się Pan/Pani za rozszerzeniem UE na nowe kraje (jeśli tak to jakie? np. Ukrainę, Mołdawię, Gruzję, Turcję), nawet kosztem zmniejszenia funduszy strukturalnych dla Polski w przyszłości?

O zgodzie na przyjęcie kolejnych członków Unii powinni decydować obywatele w referendum, a nie politycy. Rządzący są uwikłani w rozmaite zobowiązania i interesy ekonomiczne, które nie zawsze skłaniają ich do podejmowania racjonalnych decyzji. Najlepszym tego przykładem są Rumunia, Bułgaria, Grecja w których przypadku mówi się otwarcie, że akcesja była błędem gdyż kraje te nie były do tego przygotowane. Ale kto o tym zdecydował? Przecież nie obywatele, tylko politycy. To obywatele państw unijnych powinni podejmować decyzje co do kształtu wspólnoty.

10. Polityka wschodnia i polityka obronna. Jakie powinny być polskie priorytety w sprawie wspólnej polityki wschodniej Unii Europejskiej? Jakimi instrumentami powinno się posługiwać państwa i/lub Unia Europejska w celu wzmocnienia możliwości obronnych Polski i Unii?

Uważam, że ton polityce zagranicznej i polityce obronnej – w zależności od zmieniającej się sytuacji międzynarodowej – powinni nadawać aktualni administratorzy państwa: prezydent, rząd, Sejm RP. Obywatele powinni mieć jednak prawo do blokowania niektórych decyzji za pomocą weta obywatelskiego oraz możliwość zgłaszania własnych propozycji za pomocą obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej bez prawa do jej blokowania przez polityków. Dotyczyć to by mogło np. w polityce obronnej wysokości budżetu w danym kraju.

11. Polityka demograficzna. Jaka powinna być odpowiedź państwa i instytucji UE na pogarszającą się sytuację demograficzną Polski? Obecnie UE nie ma kompetencji w tej dziedzinie? Czy powinno się to zmienić, czy pozostawić na poziomie krajowym?