Marszałek Sejmu wykonuje tymczasowo obowiązki prezydenta

Wybory prezydenckie powinny się odbyć jeszcze przed wakacjami. Konstytucja określa, że ich datę należy wyznaczyć w ciągu 60 dni od ich zarządzenia

Publikacja: 10.04.2010 23:40

Marek Domagalski

Marek Domagalski

Foto: Rzeczpospolita

Bronisław Komorowski przejął formalnie prawie wszystkie obowiązki tragicznie zmarłego prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Konstytucjonaliści zgodnie jednak wskazują, że powinien korzystać z nich tylko w razie konieczności.

Wszystkie decyzje, które mogą poczekać, powinien odłożyć do wyborów nowego prezydenta (co powinno nastąpić jeszcze przed wakacjami). Wszak nie ma on tak szerokiej  demokratycznej legitymacji jak prezydent.

Jakkolwiek by to zabrzmiało, na takie tragedie jak śmierć głowy państwa, nie mówiąc o innych urzędnikach państwowych, konstytucja polska jest przygotowana. Życie pokaże, czy te prawne ramy sprawdzą się w działaniu. Niestety ten test państwo przejdzie w skrajnie trudnej sytuacji – życie straciło szereg szefów kluczowych instytucji: prezes NBP, IPN, rzecznik praw obywatelskich, ale też prawie całe najwyższe dowództwo Wojska Polskiego.

Zacznijmy od głowy państwa: w razie śmierci prezydenta RP jego obowiązki przejmuje tymczasowo, do czasu wyboru nowego prezydenta, marszałek Sejmu. Gdyby marszałek Sejmu nie mógł wykonywać tych obowiązków, przejmuje je marszałek Senatu. Z tym że marszałek nie może postanowić o skróceniu kadencji Sejmu (art. 131 konstytucji). Poza tym ma pełne obowiązki prezydenta. To logiczne, gdyż nigdy nie wiadomo, które uprawnienie okaże się niezbędne.

Tu otwiera się jednak zagadnienie dotyczące tego, czy marszałek ma korzystać z wszystkich uprawnień: dokonywać awansów na wszystkie wakujące stanowiska, czy w pełni korzystać, czy też nie korzystać z weta itd. Zdaniem prof. Piotra Winczorka, znanego konstytucjonalisty, marszałek winien ograniczać się tylko do niezbędnych decyzji.

Podobnie uważa Wiesław Johann, były sędzia Trybunału Konstytucyjnego.

W przypadku takich urzędów jak rzecznik praw obywatelskich czy prezes IPN, obowiązki powinni pełnić zastępcy. – Szybkie powoływanie nowych osób na te stanowiska byłoby daleko idącą polityczną niezręcznością – uważa sędzia Johann. 

Jedną z pierwszych decyzji marszałka Komorowskiego będzie zarządzenie wyborów prezydenckich (Komorowski już je zresztą zapowiedział). Będą to wybory przyśpieszone. Zgodnie z konstytucją w razie „opróżnienia urzędu prezydenta”, co oczywiście następuje w wypadku jego śmierci, marszałek Sejmu zarządza wybory nie później niż w ciągu 14 dni po opróżnieniu urzędu. Datę wyborów wyznacza zaś na dzień wolny od pracy przypadający w ciągu 60 dni od dnia zarządzenia wyborów. Zatem łatwo przewidzieć, że wybory muszą się odbyć jeszcze w czerwcu 2010 r., zapewne w połowie tego miesiąca.

Pierwszy akt marszałka Bronisława Komorowskiego w nowej roli miał wręcz symboliczny charakter. W sobotę wydał rozporządzenie o wprowadzeniu żałoby narodowej po tragedii prezydenckiego samolotu. Podpisał je jako „marszałek Sejmu wykonujący obowiązki prezydenta RP”.

Bronisław Komorowski przejął formalnie prawie wszystkie obowiązki tragicznie zmarłego prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Konstytucjonaliści zgodnie jednak wskazują, że powinien korzystać z nich tylko w razie konieczności.

Wszystkie decyzje, które mogą poczekać, powinien odłożyć do wyborów nowego prezydenta (co powinno nastąpić jeszcze przed wakacjami). Wszak nie ma on tak szerokiej  demokratycznej legitymacji jak prezydent.

Pozostało jeszcze 87% artykułu
Wydarzenia
Czy Unia Europejska jest gotowa na prezydenturę Trumpa?
Wydarzenia
Bezczeszczono zwłoki w lasach katyńskich
Materiał Promocyjny
GoWork.pl - praca to nie wszystko, co ma nam do zaoferowania!
Wydarzenia
100 sztafet w Biegu po Nowe Życie ponownie dla donacji i transplantacji! 25. edycja pod patronatem honorowym Ministra Zdrowia Izabeli Leszczyny.
Wydarzenia
Marzyłem, aby nie przegrać