Spokojny Sarmata pod żyrandolem

Bronisław Komorowski swą polityczną karierę budował powoli, lecz konsekwentnie – mówią osoby, które go dobrze znają.

4 lipca osiągnął szczyt. Został wybrany na prezydenta RP.

– To musi być dla niego spełnienie marzeń. On był wychowany w patriotycznej tradycji, zawsze darzył ten urząd wielką estymą – twierdzi jeden z jego partyjnych kolegów.

Komorowski, jak sam się chwalił w wyborczych reklamówkach, związany jest z całą Polską. Jego rodzina pochodzi z Kresów Wschodnich, ale urodził się w Obornikach Śląskich niedaleko Wrocławia. Później mieszkał pod Warszawą, a w końcu w samej stolicy.

[srodtytul]Szlacheckie korzenie[/srodtytul]

Jego rodzice: Zygmunt i Jadwiga, w czasie II wojny światowej walczyli w szeregach Armii Krajowej. W rodzinie mającej szlacheckie korzenie kultywowane były niepodległościowe tradycje.

– Szczycił się tymi korzeniami. Wizyty w jego domu, gdzie na ścianach wisiały portrety przodków, robiły duże wrażenie – wspomina jeden z jego przyjaciół. – Z takimi tradycjami w PRL po prostu nie mógł nie być w opozycji – dodaje.

[wyimek]Komorowski miał opinię człowieka rubasznego, brata łaty. Pracowitego, ale nieskłonnego do podejmowania decyzji[/wyimek]

Jako licealista brał udział w manifestacjach, m.in. w czasie wydarzeń marcowych w 1968 r. Pierwszy raz został aresztowany za działalność opozycyjną w 1971 r. Uczestniczył w akcjach pomocy dla poszkodowanych robotników Radomia i Ursusa. Współpracował z Komitetem Obrony Robotników oraz Ruchem Obrony Praw Człowieka i Obywatela.

– W czasach, gdy nikomu się nie śniła dzisiejsza rzeczywistość, był dzielnym człowiekiem – mówi Jan Dworak, były prezes TVP, były działacz PO, który razem z Komorowskim działał w opozycji. Wspomina, jak wspólnie opiekowali się Dolinką Katyńską na Powązkach. – Każdemu, kto się tam zbliżył 1 listopada, esbecy robili zdjęcia. Wieszaliśmy tam wstęgi, stawialiśmy znicze – mówi Dworak.  

W 1979 r. Komorowski miał 27 lat. Po nielegalnej demonstracji z okazji rocznicy odzyskania niepodległości 11 listopada był jednym z opozycjonistów przemawiających przed Grobem Nieznanego Żołnierza. Zapłacił za to miesiącem więzienia. Skazał go sędzia Andrzej Kryże, późniejszy wiceminister sprawiedliwości w rządach PiS. Z więzienia w Pułtusku odbierał go Dworak.

Komorowski skończył historię na Uniwersytecie Warszawskim w 1977 r. Później była „Solidarność”. W stanie wojennym został na rok internowany. Kiedy wyszedł z więzienia, nie mógł znaleźć pracy. Był m.in. nauczycielem w niższym seminarium duchownym w Niepokalanowie. Nie było mu łatwo związać koniec z końcem. A na utrzymaniu miał już wówczas żonę Annę i piątkę dzieci.

[srodtytul]Jak Macierewicz[/srodtytul]

Kiedy nastał rok 1989, Komorowskiemu było dużo bliżej do Antoniego Macierewicza niż do obecnych politycznych przyjaciół z PO. Był przeciwnikiem Okrągłego Stołu.

Wszystko się zmieniło, gdy został szefem gabinetu ministra Aleksandra Halla w rządzie Tadeusza Mazowieckiego. Choć blisko mu było do Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego, zaczął się zbliżać do środowiska Unii Demokratycznej.

Mazowieckiego do dziś uważa za swego politycznego nauczyciela. – Do grobowej deski będę mu wdzięczny, że dał mi szansę przeistoczenia się z radykała w człowieka umiaru i kompromisu – wspominał później w wywiadach.

W kolejnych wyborach do Sejmu startował z list UD. A w 1994 r. został sekretarzem Unii Wolności. Partię opuścił jednak wraz z Janem Rokitą w 1997 r. – w proteście przeciwko polityce ówczesnego jej szefa Leszka Balcerowicza.

Odnalazł się w Akcji Wyborczej Solidarność. Po wygranych przez AWS wyborach z 1997 r. premierem został Jerzy Buzek. I to w jego gabinecie w latach 2000 – 2001 Komorowski był ministrem obrony. Miał spore doświadczenie, bo wcześniej jako wiceminister pracował w MON za Mazowieckiego, Suchockiej i Bieleckiego.

– Armia to była jedna z jego pasji. Łatwo znajdował wspólny język z wojskowymi – mówi jeden z polityków. To tłumaczy zapewne krytyczny stosunek Komorowskiego do likwidacji peerelowskich wojskowych służb specjalnych (WSI). – Nieprawdopodobną zbrodnią było zlikwidowanie wywiadu i kontrwywiadu wojskowego, tego nie zrobili nawet bolszewicy – mówił. Wiele razy zarzucano mu, że jego kontakty z WSI były zbyt bliskie.

[srodtytul]Ostrożny w PO[/srodtytul]

Z AWS trafił do Platformy Obywatelskiej i zaczął robić karierę. – Korzystał na tym, że z PO odchodzili liderzy: Andrzej Olechowski, Maciej Płażyński, w końcu Jan Rokita. Piął się krok po kroku – mówi Jan Artymowski, wówczas polityk PO. Podkreśla, że Komorowski nie zrobił nic, gdy z partii wyrzucano bliskich mu ludzi, jak choćby „piskorczyków”. To ponoć on dzwonił do Pawła Piskorskiego z wieścią, że został wyrzucony z partii.

– Bronek uznał, że ma przed sobą przyszłość tylko wtedy, gdy będzie działał w porozumieniu z Donaldem Tuskiem. Dla tego celu był gotów poświęcać swoich ludzi – mówi jeden z polityków PO.

– Wolał być ostrożny. Świadomie zdecydował się na grę w politycznej III lidze – uważa Artymowski. – Gdyby chciał, mógł wtedy nawet rzucić wyzwanie Tuskowi i powalczyć z nim o przywództwo w PO. Ale wolał się nie narażać. Jak widać, dobrze na tym wyszedł.

Po marginalizacji Rokity Komorowski stał się numerem dwa w Platformie. Zasłynął jako nieprzejednany krytyk bliższej współpracy z PiS. Tuż po zwycięstwie tej partii w wyborach w 2005 r. obwieścił: „Szkoda Polski”. W krytyce posługiwał się też rymowanymi żartami: „Gdy spytasz PiS-owca, która jest godzina, odpowie: »Nie wiem, to Platformy wina«”.

W 2007 r. po wygranej PO został marszałkiem Sejmu.

Układanie fraszek i skłonność do żartów były przez wiele lat znakiem firmowym Komorowskiego. Zawsze dobrze żył z dziennikarzami. Do niedawna miał opinię człowieka rubasznego, wręcz brata łaty. Pracowitego, ale nieskłonnego do podejmowania decyzji. – Bronek się zmienił, stwardniał – uważają teraz partyjni koledzy.

Nowe oblicze pokazał w kampanii wyborczej. Walczył o każdy głos. Odbywał po kilka spotkań dziennie, przemierzał Polskę wzdłuż i wszerz.

Europoseł PO Krzysztof Lisek wspomina wyborczą wizytę w Londynie: – Był chory i masakrycznie zmęczony. Mieliśmy bardzo napięty plan. Podczas przejazdów z jednego miejsca do drugiego, które trwały 15 – 20 minut, po prostu zasypiał w samochodzie.

– W sztabie dużo dyskutowaliśmy, z niektórymi propozycjami się nie zgadzał, miał własne pomysły. Jak ten, by prezentem na licytację dla powodziowej zbiórki Owsiaka była konstytucja, którą podpisał potem z Jarosławem Kaczyńskim – dodaje Małgorzata Kidawa-Błońska.

Nie uniknął jednak wpadek, którymi przez wiele dni żyły media. Niefortunne wypowiedzi pod adresem powodzian, korzystanie z Wikipedii na posiedzeniu Rady Bezpieczeństwa Narodowego, mówienie o tym, że w czasie powodzi można bez konsekwencji dla terminu wyborów wprowadzić w Polsce stan wyjątkowy, czy choćby wpadki słowne, jak ta, że „Światowid ma pięć twarzy”. Złośliwi zaczęli już nawet mówić o nim Bronisław „Wpadka” Komorowski.

– Częściowo były to lapsusy wynikające ze zmęczenia, częściowo niedopowiedzenia. Niektóre rozdmuchano, nie wiadomo dlaczego – oburza się Jarosław Szczepański, były doradca Komorowskiego.

Wygrał o włos. Zwycięstwo kosztowało go dużo wysiłku. Dlaczego? Jego krytycy w partii mówią: – Jest nijaki. Nie potrafił porwać za sobą tłumów.