Korespondencja z Moskwy

Międzypaństwowy Komitet Lotniczy wczoraj na konferencji w Moskwie odpierał wszystkie zarzuty, jakie komisja Jerzego Millera sformułowała wobec działań strony rosyjskiej z 10 kwietnia 2010 r. I przekonywał, że za katastrofę pod Smoleńskiem odpowiadają polscy piloci.

MAK ogłosił swój raport w styczniu. Polska komisja – w ostatni piątek. Do niego odnieśli się rosyjscy eksperci.

– W polskim raporcie nie ma niczego nowego – zaznaczył na wstępie Aleksiej Morozow, szef komisji technicznej MAK.

Kilka godzin później minister Miller o wystąpieniu MAK mówił: – Nic nowego w nim nie odczytałem.

Rosjanie podtrzymali swoje wszystkie wnioski. Twierdzą, że załoga chciała lądować, była pod presją, a kontrolerzy z wieży w Smoleńsku nie popełnili żadnych błędów.

– Jesteśmy przekonani, że załoga nie podjęła decyzji o odejściu na drugi krąg – twierdził Morozow. Przekonywał, że piloci byli zdecydowani lądować i zrezygnowali, dopiero gdy zobaczyli ziemię, czyli kiedy tupolew zaczął uderzać o drzewa.

Stwierdził, że przycisk „uchod" automatycznego pilota wcale nie był naciśnięty. – Nie ma na to żadnego dowodu – podkreślali kilkakrotnie wiceszef MAK Oleg Jermołow oraz piloci Ruben Jesajan i Władimir Sznejder.

Polska komisja twierdzi inaczej. – Mamy niezbity dowód na to, że dowódca podał komendę „odchodzimy" – mówił wiceszef polskiej komisji płk Mirosław Grochowski, który wraz z Millerem, wkrótce po konferencji MAK, odniósł się do uwag Rosjan.

Jaki to dowód? Słowa z zapisu nagrania z kabiny tupolewa, które udało się rozszyfrować dopiero Polakom.

MAK utrzymywał też wczoraj, że feralny lot nie był wojskowy – jak orzekła polska komisja – ale „nieregularny, o statusie międzynarodowym", więc 10 kwietnia nie można było zamknąć lotniska.

– Rosjanie kręcą ze statusem lotu. Komisja Millera też mówiła, że był cywilny, a teraz uznała, że wojskowy. Po co ta manipulacja? Skoro lot był wojskowy, to przy badaniu katastrofy powinno się zastosować porozumienie polsko-rosyjskie z 1993 r., a nie konwencję chicagowską – ocenia poseł PiS Jarosław Zieliński.

Rosjanie wciąż przekonują też, że piloci byli pod presją ze strony szefa Sił Powietrznych gen. Andrzeja Błasika. – On nie musiał nic mówić. Wystarczyła jego obecność w kabinie – stwierdził Morozow.

Płk Grochowski komentował to tak: – Nie mamy potwierdzenia w faktach, że były jakiekolwiek naciski na załogę.

Za to według MAK presji nie podlegali kontrolerzy ze Smoleńska. Obecność w wieży ich przełożonego płk. Nikołaja Krasnokutskiego Morozow uznał za naturalną: – Utrzymywał łączność ze swoim przełożonym, trudno mówić o presji.

Z kim z „góry" rozmawiał Krasnokutski, gdy decydował co dalej z Tu-154? Rosjanie nie zdradzili.

– MAK widzi naciski na stronę polską, bo w kokpicie był gen. Błasik. Ale chociaż w wieży było kilka osób, a płk Krasnokutski w pewnej chwili nawet przejął kierowanie, takich nacisków po ich stronie już nie dostrzegają. A one bez wątpienia były – mówi „Rz" płk Edmund Klich, były polski akredytowany przy MAK.

Jak Rosjanie tłumaczą fakt ustalony przez komisję Millera, że kontrolerzy błędnie informowali załogę o kursie i ścieżce?

MAK przekonywał, że choć odchylenia od planowanego toru przekraczały te dopuszczalne dla rosyjskich lotów państwowych, to lot Tu-154 takim nie był. Tu stosowano inne przepisy i według nich dopuszczalnego odchylenia nie przekroczono.

Pilot płk Piotr Łukaszewicz, były szef oddziału szkolenia lotniczego polskich Sił Powietrznych, mówi „Rz", że każdy kontroler – i cywilny, i wojskowy – musi ostrzec załogę o odchyleniach od ścieżki, i to tak dużych.

– Nigdy, bez względu na zastosowaną ścieżkę podejścia: wojskową czy też cywilną wysokość 150 m powyżej ścieżki schodzenia 8 km od pasa, jak i wysokość 50 m poniżej ścieżki 3 km do pasa, nie jest pozycją prawidłową przy podejściu do lądowania – wyjaśnia. – Jeśli kontroler twierdzi, że to prawidłowe, kompromituje siebie i swoją profesję.

MAK utrzymuje też, że sprzęt na lotnisku działał prawidłowo. Dlaczego nie ma nagrań z wieży, które by to potwierdziły i o które bezskutecznie zwracali się Polacy? Bo zacięła się taśma i nic się nie zapisało. Przedstawiele polskiej komisji twierdzą, że wcześniej w swoim raporcie MAK podał inną przyczynę – zwarcie lub przerwę w kablu.