Rzeczpospolita: Szefowie dyplomacji pięciu europejskich krajów jednocześnie odwiedzili Kijów. Jak można podsumować tę wizytę?

Oksana Syroid: Bardzo dobrze, że przyjechali na Ukrainę. Mieli okazję do zapoznania się z tutejszymi realiami, zobaczyli, jaka tu jest naprawdę sytuacja. Spotykałam się z szefem brytyjskiej dyplomacji Borisem Johnsonem i dla niego było odkryciem to, że ukraińscy parlamentarzyści nie popierają przeprowadzenia wyborów na terytoriach okupowanych oraz nie godzą się na zmianę konstytucji w sprawie nadania specjalnego statusu dla Donbasu. Jest to stanowisko Ukraińców, którzy uważają, że dopóki Rosja nie wyprowadzi stamtąd swoich żołnierzy, dopóty żadnych wyborów nie będzie. O specjalnym statusie dla Donbasu nie ma nawet mowy, gdyż skutkowałoby to zniszczeniem ukraińskiej suwerenności. Właśnie to chcieliśmy przekazać naszym zagranicznym gościom podczas spotkań.

Ale ministrowie z Niemiec i Francji mówią, że po wprowadzeniu całkowitego zawieszenia broni w Donbasie, Kijów powinien zacząć wykonywać polityczną część porozumień mińskich.

To nie jest sprawa dla zagranicy. Nikt nie powinien się wtrącać w nasze sprawy wewnętrzne. Ja nie pozwalam sobie na komentowanie i doradzanie, co powinna robić Francja czy Niemcy. Niedopuszczalne jest, by zagraniczni politycy rozkazywali, co mamy robić w naszym kraju. Memorandum budapeszteńskie było dla nas nauczką, że nie powinniśmy wierzyć słowom, powinniśmy dbać o swoje interesy. W 1994 roku, podpisując ten dokument, nikt nie myślał o zobowiązaniach, myślano tylko o tym, by jak najszybciej zabrać Ukrainie broń nuklearną. To samo widzimy dzisiaj. Wielu europejskich polityków chce szybko załagodzić konflikt kosztem Ukrainy.

To dlaczego prezydent Poroszenko podpisał w Mińsku te porozumienia?

Prezydent zrobił wszystko, co mógł wtedy zrobić. Jednak nie wszystko, co podpisał, należy do jego kompetencji. Kwestią zmiany konstytucji i przyjęcia ustawy o wyborach zajmuje się parlament. I tylko on może się na to zgodzić lub nie. Mam nadzieję, że nie zgodzi się nigdy.

Ale tląca się wojna w Donbasie będzie blokowała europejską integrację Ukrainy, uderzała w ukraińską gospodarkę, która i tak znajduje się w nie najlepszej kondycji. Nie będzie też mowy o wstąpieniu do NATO. Są głosy na Ukrainie, że trzeba zrezygnować z tych terenów, by móc iść dalej.

Jak mamy z tego zrezygnować? Jest to historyczne, polityczne i prawne terytorium Ukrainy. Nie możemy nic zrobić z tymi terenami, ponieważ nie kontrolujemy ich. Nie zrobimy nic, dopóki tam będzie Rosja, która odizolowała te ziemie od Ukrainy.

Minęło już ponad dwa lata i Rosja nie wycofała się ani z Krymu, ani z Donbasu. Czy to nie jest tak, że Europa jest bezradna wobec Putina?

Europejscy politycy przez cały ten czas zastanawiali się, co zrobić z Ukrainą, by uspokoić Rosję. Na początku w Europie myślano: Rosja jest smokiem, którego jedyną ofiarą będzie Ukraina. Teraz Europejczycy powoli zaczynają rozumieć, że smok może zjeść całą Europę. Po Ukrainie Rosja będzie sukcesywnie niszczyła kraje europejskie i to takimi samymi metodami. Dlatego trzeba zrozumieć, że nie mamy tu konfliktu, a mamy wojnę, którą Rosja prowadzi przeciwko Ukrainie.

Powstrzymać tę wojnę miała czwórka normandzka, ale niedawno Kreml się wycofał z tej inicjatywy i zrobił przerwę. Na co czeka Rosja?