RPO: należy rozważyć zwolnienie od kosztów mediacji

Brak możliwości zwolnienia z kosztów mediacji to jeden z powodów, przez który ta forma rozwiązywania sporów prawnych nie upowszechniła się w Polsce.

Publikacja: 28.03.2013 12:39

W opinii prof. Ireny Lipowicz, brak stosownego uregulowania o zwolnieniu z kosztów jest jednym z pow

W opinii prof. Ireny Lipowicz, brak stosownego uregulowania o zwolnieniu z kosztów jest jednym z powodów, dla których mediacja nie upowszechniła się w Polsce.

Foto: www.sxc.hu

Taki wniosek płynie z ostatniego wystąpienia Rzecznika Praw Obywatelskich do ministra finansów Jana Rostowskiego.

W świetle aktualnie obowiązujących przepisów procedury cywilnej do kosztów mediacji, które stanowią element kosztów procesu w szerokim znaczeniu, zaliczają się: wynagrodzenie mediatora i wydatki przez niego poniesione, koszty przejazdów oraz równowartość utraconego zarobku strony w związku z uczestnictwem w mediacji lub ewentualnie wynagrodzenie i wydatki reprezentującego stronę adwokata. Ustawodawca zdecydował, jednak o wyłączeniu kosztów mediacji z grupy wydatków sądowych, przez co nie ma podstaw do ich pokrywania przez Skarb Państwa za stronę zwolnioną od kosztów sądowych.

Takie usytuowanie kosztów mediacji powoduje, że nawet osoby najuboższe muszą ponosić we własnym zakresie koszty po skierowaniu sporu na drogę mediacji. Nie mogą bowiem ubiegać się o zwolnienie od kosztów mediacji.

W opinii prof. Ireny Lipowicz, brak stosownego uregulowania o zwolnieniu z kosztów jest jednym z powodów, dla których mediacja nie upowszechniła się w Polsce. Tymczasem Minister Sprawiedliwości, w prowadzonej z Rzecznikiem korespondencji dotyczącej kosztów mediacji poinformował, że obecna trudna sytuacja finansowa kraju uniemożliwia wprowadzenie jakichkolwiek zmian w postulowanym zakresie.

- Trudno mi zaakceptować takie stanowisko, ponieważ w moim odczuciu nie uwzględnia ono wypływających z mediacji korzyści i oszczędności dla wymiaru sprawiedliwości – odpowiada na argumentację ministra sprawiedliwości prof. Lipowicz, która wymienia korzyści płynące z mediacji, tj. skrócenie postępowań sądowych, odciążenie sądów i co za tym idzie zmniejszenie ogólnych kosztów wymiaru sprawiedliwości.

RPO proponuje, więc rozważenie wprowadzenia częściowego finansowania ze środków publicznych postępowań mediacyjnych, tak aby możliwe było zwolnienie od kosztów mediacji osób najuboższych lub ewentualnie określonych kategorii spraw sądowych. Przykładowo mediacji z zakresu prawa rodzinnego.

- Jakkolwiek budżet i zasada stabilności finansów państwa jest ważnym elementem organizacji życia publicznego, to mylne jest upatrywanie w mediacji stanu zagrożenia tejże równowagi, ponieważ mediacja, istotnie odciążając system sądownictwa, prowadzi do oszczędności, a nie generowania kolejnych kosztów – przekonuje prof. Lipowicz, i dodaje: - W interesie państwa leży przecież dbałość o stan finansów publicznych i wspomniany stan równowagi budżetowej.

STATYSTYKI

Oddanie sprawy do mediacji w krajach Unii Europejskiej jest 36 razy tańsze i 12 razy szybsze od postępowania sądowego. Podobne są statystki dotyczące Polski. W Polsce wybór polubownego rozwiązania sporu  przed wstąpieniem na drogę sądową  jest 21 razy tańszy i 7 razy szybszy.

Taki wniosek płynie z ostatniego wystąpienia Rzecznika Praw Obywatelskich do ministra finansów Jana Rostowskiego.

W świetle aktualnie obowiązujących przepisów procedury cywilnej do kosztów mediacji, które stanowią element kosztów procesu w szerokim znaczeniu, zaliczają się: wynagrodzenie mediatora i wydatki przez niego poniesione, koszty przejazdów oraz równowartość utraconego zarobku strony w związku z uczestnictwem w mediacji lub ewentualnie wynagrodzenie i wydatki reprezentującego stronę adwokata. Ustawodawca zdecydował, jednak o wyłączeniu kosztów mediacji z grupy wydatków sądowych, przez co nie ma podstaw do ich pokrywania przez Skarb Państwa za stronę zwolnioną od kosztów sądowych.

Prawo karne
Mateusz Morawiecki straci immunitet? Jest wniosek prokuratury
Administracja rządowa
Losy budżetu w rękach prezydenta. Co z wynagrodzeniami dla urzędników i nauczycieli?
Prawo drogowe
Przekroczenie prędkości zaboli nie tylko w mieście. Projekt wreszcie gotowy
Praca, Emerytury i renty
Waloryzacja emerytur 2025. Jedna grupa seniorów dostanie wyższe przelewy już w lutym
Materiał Promocyjny
Kluczowe funkcje Małej Księgowości, dla których warto ją wybrać
Praca, Emerytury i renty
Nowe wnioski o 800 plus w 2025 r. Zbliża się ważny termin dla rodziców
Materiał Promocyjny
Najlepszy program księgowy dla biura rachunkowego