W transakcjach z zagranicznymi partnerami liczy się przede wszystkim konwencja wiedeńska

Jeśli jednak kontrahenci zawierają umowę sprzedaży albo umowę dostawy, a państwa, w których mają siedzibę handlową, są stronami konwencji wiedeńskiej z 1981 r. o międzynarodowej sprzedaży towarów, ich kontrakt poddany jest przepisom tej konwencji. Wybór prawa może wówczas dotyczyć tylko kwestii w niej nieunormowanych. Potwierdził to [b]Sąd Najwyższy w wyroku z 17 października 2008 r. (I CSK 106/08).[/b]

[srodtytul]Polski nabywca odmawia zapłaty [/srodtytul]

W sprawie tej chodziło o umowę sprzedaży 1890 m bieżących tkaniny ubraniowej. Umowę zawarto w 2001 r. Cena tkaniny w przeliczeniu została ustalona na 79 416 euro. Ostatniego dnia sierpnia 2001 r. polska nabywczyni Grażyna S. wpłaciła na rzecz sprzedawcy, włoskiej spółki Lnificio Marcolana srl, równowartość 23 824 euro. Resztę zgodnie z umową miała zapłacić do 20 października 2001 r.

Ale nie zapłaciła. Twierdziła bowiem, że dostarczona jej tkanina była niewłaściwej jakości – mechaciła się. Jej skład był inny, niż ustalony w umowie.

Włoska spółka wystąpiła przeciwko polskiej kontrahentce do sądu z żądaniem zapłaty pozostałej części ceny ustalonej w umowie sprzedaży wraz z odsetkami za zwłokę liczonymi wedle stopy obowiązującej zgodnie z prawem włoskim.

Sąd ustalił, że do umowy tej miała zastosowanie konwencja wiedeńska, a w sprawach w niej nieuregulowanych stosownie do art. 7 ust. 2 tej konwencji w związku z art. 27 § 1 naszego prawa międzynarodowego prywatnego – prawo włoskie, m.in. co do przedawnienia roszczeń i odsetek za zwłokę. Było to istotne, jako że konwencja nie normuje m.in. stopy odsetek i kwestii przedawnienia, a według prawa włoskiego termin prze-dawnienia roszczeń z umów sprzedaży i dostawy wynosi dziesięć lat, podczas gdy u nas – zgodnie z art. 554 i art. 612 k.c. z tytułu sprzedaży i dostawy dokonanej w zakresie przedsiębiorstwa sprzedawcy i dostawcy – dwa lata. Włoska firma zaś zdecydowała się na wystąpienie do sądu dopiero w 2004 r.

[srodtytul]Opinie prywatna i biegłego [/srodtytul]

Sąd I instancji przyznał włoskiej firmie żądaną przez nią kwotę. W ocenie sądu nie wykazała ona, że dostarczony jej towar był wadliwy. Kobieta w odpowiedzi na pozew złożyła wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego dla wykazania tej okoliczności. W trakcie zaś sprawy, przed jego powołaniem, przedstawiła opinię prywatną Instytutu Włókiennictwa stwierdzającą, że tkanina była wadliwa.

Sąd powołał biegłego, nakazując mu odniesienie się do tej opinii. Biegły zaś z braku odpowiedniego sprzętu nie przeprowadził własnych specjalistycznych badań, lecz oparł się głównie na opinii prywatnej i potwierdził, że towar był wadliwy, niezgodny z umową.

Sąd II instancji zaakceptował niekorzystny dla Grażyny S. werdykt sądu I instancji. Nie zgodził się z żadnym z zarzutów podniesionych w apelacji. Za chybiony uznał także zarzut naruszenia art. 278 k.p.c., z którego płynie nakaz dla sądu powołania biegłego w sprawach wymagających wiadomości specjalnych. Stwierdził, że wadliwość towaru nie została wykazana, bo opinia biegłego powołanego przez sąd jako oparta na opinii prywatnej, niebędącej dowodem, jest bezwartościowa.

[srodtytul]O przedawnieniu decydowało prawo włoskie [/srodtytul]

Zarzut naruszenia art. 278 k.p.c. znalazł się obok innych jeszcze licznych zarzutów także w skardze kasacyjnej Grażyny S. To on zadecydował o uchyleniu zaskarżonego wyroku przez SN i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania. W ocenie SN dowód tak ważny dla sprawy – bo na tle niewłaściwej jakości towaru doszło do sporu – został przeprowadzony wadliwie. Organoleptycznie, bez specjalistycznych badań nie można ustalić składu i jakości tkaniny – zaznaczył sędzia Kazimierz Zawada.

SN zgodził się z twierdzeniem skargi kasacyjnej, że strony w zakresie zobowiązań umownych mogą stosownie do art. 25 prawa prywatnego międzynarodowego dokonać wyboru prawa i że wybór ten może być dokonany także w sposób dorozumiany. Muszą być jednak przesłanki pozwalające na uznanie, że jest on niewątpliwy. Jednakże w tej sprawie, wbrew twierdzeniom skargi kasacyjnej, że strony wybrały prawo polskie, nie ma takich przesłanek, a gdyby nawet wyboru doskonały, to nie zmieniłoby to sytuacji strony polskiej. Jeśli bowiem kontrahenci zawierają umowę sprzedaży albo umowę dostawy, a państwa, w których mają siedzibę handlową, są stronami konwencji wiedeńskiej, ich kontrakt poddany jest przepisom tej konwencji i na jej podstawie rozważna jest słuszność roszczeń stron. SN nie dopatrzył się więc naruszenia art. 25 prawa międzynarodowego. Także w jego ocenie ze względu na art. 27 i 13 tego prawa w kwestii przedawnienia i odsetek za zwłokę zastosowanie ma prawo włoskie.

[ramka][b]Jeśli strony nie dokonały wyboru [/b]

W myśl art. 27 § 1 naszego prawa międzynarodowego prywatnego, jeśli strony nie mają siedziby albo miejsca zamieszkania w tym samym państwie i nie dokonały wyboru prawa, stosuje się przepisy państwa sprzedawcy z dnia zawarcia umowy. To samo prawo konsekwentnie normuje kwestię przedawnienia. Zgodnie bowiem z art. 13 „przedawnienie roszczenia podlega prawu właściwemu dla tego roszczenia”. [/ramka]

Finanse w Firmie Umowy

[srodtytul]Polski nabywca odmawia zapłaty [/srodtytul]

Pozostało 91% artykułu