Co można uznać za dokument urzędowy

Kodeks postępowania administracyjnego określa, co powinno się znaleźć w decyzji. Ale dotyczy to zawartości merytorycznej, a nie formy dokumentu.

Publikacja: 02.08.2015 15:32

Co można uznać za dokument urzędowy

Foto: www.sxc.hu

Język urzędowy (kancelaryjny) według „Słownika języka polskiego" (http://sjp.pwn.pl/) to „język właściwy przekazom związanym z działalnością instytucji administracyjnych, prawnych". Analogicznie, styl urzędowy (kancelaryjny) to „styl właściwy przekazom związanym z działalnością instytucji administracyjnych, prawnych".

Opis słownikowy jest wyjątkowo oszczędny w słowach. Ale także definicja prawna zawarta w ustawach jest bardzo ogólna. Nie dlatego, że nasz ustawodawca jest leniwy, ale dlatego, że postanowił tej materii świadomie nie regulować zbyt precyzyjnie, żeby nie przedobrzyć i nie zawęzić pojęcia niepotrzebnymi opisami i paragrafami.

Pisma, decyzje, sprawozdania, wyjaśnienia

Czym jest w ogóle dokument urzędowy? Może być np. pismem, decyzją, sprawozdaniem, wyjaśnieniem, notatką służbową, odmową, sprostowaniem, odwołaniem, reklamówką, zaproszeniem, listem okolicznościowym itd. Za dokument urzędowy uznaje się m.in. akt notarialny, wyrok i postanowienie sądowe, dowód osobisty, paszport, dyplom naukowy, pocztowy dowód doręczenia przesyłki, dowód rejestracyjny samochodu i prawo jazdy, akt stanu cywilnego itd.

Dokumentami nie są natomiast ustawy i rozporządzenia. Także inne znaczenie mają wzory dokumentów i formularzy, przyjmowane przez poszczególne instytucje i organy. Na przykład ustawa o informatyzacji, która obowiązuje od połowy ubiegłego roku, zobowiązała urzędy do tworzenia własnych wzorów dokumentów i formularzy elektronicznych. A zatem jeżeli jakąś sprawę da się załatwić elektronicznie, podmioty publiczne muszą przygotować odpowiednie elektroniczne wzory pism i formularzy. Ma to ułatwić obywatelom załatwianie spraw.

Najważniejsze wskazania dotyczące dokumentu urzędowego znajdują się w dwóch kodeksach: postępowania cywilnego oraz postępowania administracyjnego. Zapisy są właściwie takie same. Zgodnie z kodeksem postępowania cywilnego (art. 244 k.p.c.) i kodeksem postępowania administracyjnego (art. 76 k.p.a.) dokumentem urzędowym jest dokument sporządzony w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania.

Nie ma mowy o kształcie dokumentu, jego wyglądzie, układzie strony, stosowanych czcionkach czy kolorach.

Kodeks postępowania administracyjnego opisuje, w jaki sposób powinna wyglądać decyzja administracyjna. Jednak nadal nie jest to ingerencja w to, jaką formę powinny przyjmować dokumenty, lecz jedynie jest to opis zawartości merytorycznej decyzji.

I tak zgodnie z art. 107. § 1. k.p.a. – decyzja powinna zawierać: oznaczenie organu administracji publicznej, datę wydania, oznaczenie strony lub stron, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie, uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie, podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji lub, jeżeli decyzja wydana została w formie dokumentu elektronicznego, bezpieczny podpis elektroniczny weryfikowany za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu. Decyzja, w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego lub skarga do sądu administracyjnego, powinna zawierać ponadto pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa lub skargi.

Treść oświadczenia woli lub wiedzy

Na potrzeby ustawy o dostępie do informacji publicznej ustawodawca zdefiniował pojęcie dokumentu urzędowego. W ust. 2 art. 6 wskazano, że „Dokumentem urzędowym jest treść oświadczenia woli lub wiedzy, utrwalona i podpisana w dowolnej formie przez funkcjonariusza publicznego w rozumieniu przepisów Kodeksu karnego, w ramach jego kompetencji, skierowana do innego podmiotu lub złożona do akt sprawy".

Również w tym przypadku nie ma mowy o określaniu formy, czyli wyglądu takiego dokumentu.

W rozporządzeniu prezesa Rady Ministrów z 18 stycznia 2011 r., czyli instrukcji kancelaryjnej, opisano natomiast, czym jest pismo urzędowe. ,Pismo – wyrażona tekstem informacja, stanowiąca odrębną całość znaczeniową, niezależnie od sposobu jej utrwalenia".

Także w instrukcji kancelaryjnej nie zawarto opisu formy, w jakiej ma być tworzony dokument, w tym przypadku pismo.

Nie ma więc właściwie żadnego doprecyzowania wyglądu dokumentu urzędowego (także z punktu widzenia dostępu do informacji publicznej) lub pisma.

Forma dokumentu urzędowego bywa natomiast opisywana w przepisach szczególnych, które regulują sposób działania konkretnego organu, urzędu. Niektóre z instytucji przyjmują na własne potrzeby szablony lub tak zwane księgi stylów.

Przykładem może być instrukcja wewnętrzna, czyli zarządzenie nr 25/2011 wójta gminy Łapsze Niżne z 31 maja 2011 r. w sprawie określenia systemu kancelaryjnego oraz wytycznych dotyczących zasad i trybu wykonywania czynności kancelaryjnych w Urzędzie Gminy w Łapszach Niżnych (>patrz ramka).

Język urzędowy (kancelaryjny) według „Słownika języka polskiego" (http://sjp.pwn.pl/) to „język właściwy przekazom związanym z działalnością instytucji administracyjnych, prawnych". Analogicznie, styl urzędowy (kancelaryjny) to „styl właściwy przekazom związanym z działalnością instytucji administracyjnych, prawnych".

Opis słownikowy jest wyjątkowo oszczędny w słowach. Ale także definicja prawna zawarta w ustawach jest bardzo ogólna. Nie dlatego, że nasz ustawodawca jest leniwy, ale dlatego, że postanowił tej materii świadomie nie regulować zbyt precyzyjnie, żeby nie przedobrzyć i nie zawęzić pojęcia niepotrzebnymi opisami i paragrafami.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
Wypadek na Trasie Łazienkowskiej. Nowe, szokujące informacje ws. Łukasza Żaka
Prawo dla Ciebie
Chronili swoje samochody przed powodzią. Policja wzywa ich na komendę. Będą mandaty?
Prawo karne
Ekstradycja Sebastiana M. Pomoże interwencja Radosława Sikorskiego?
Prawo dla Ciebie
Pracodawcy wypłacą pracownikom wynagrodzenie za 10 dni nieobecności
Materiał Promocyjny
Zarządzenie samochodami w firmie to złożony proces
Prawo pracy
Powódź a nieobecność w pracy. Siła wyższa, przestój, czy jest wynagrodzenie