Dokument "Czerwone niebo" w Planete

Inspirujący dokument „Czerwone niebo” o artystach przekraczających granice sztuki. Premiera w sobotę 10 maja o 20.45 w Planete.

Publikacja: 09.05.2014 21:08

Dokument "Czerwone niebo" w Planete

Foto: www.planeteplus.pl

– Gdy po raz pierwszy obcuje się z taką sztuką – dostaje się gęsiej skórki – zapewnia jeden z krytyków sztuki występujących w dokumencie Bruno Decharme'a. – Te dzieła rodzą się pod wpływem impulsu, sięgają poza granice naszego poznania.

Art brut nazywana jest też sztuką wykluczonych. Najczęściej tworzona jest przez osoby dotknięte schorzeniami psychicznymi.

- Szukałem ludzi walczących z dyktatem uwarunkowań kulturowych - mówi w filmie Jean Dubuffet (1905-85), francuski malarz, kolekcjoner i twórca pojęcia „art brut".

Termin początkowo oznaczał amatorską sztukę uprawianą przez pacjentów szpitali psychiatrycznych, które odwiedzał Dubuffet. Z czasem pojęcie rozszerzyło się na twórczość pozbawionych artystycznego wykształcenia samouków - ludzi częstokroć żyjących na społecznym marginesie.

W 1948 roku Dubuffet założył towarzyszenie miłośników Art brut, ale dość szybko zostało też rozwiązane, bo jego członkowie wiedli niekończące się spory. Haus der Kunstler (Dom Artystów), stworzony w 1981 roku przez doktora Lea Navratila w klinice psychiatrycznej Gugging (Austria), jest ośrodkiem twórczości artystycznej.

Film pokazuje też kolekcjonerów tej sztuki, równie niestandardowych, jak autorzy prac.

- Ta twórczość jest niezafałszowana – mówi jeden z nich. – Nie ma nic wspólnego z manipulacjami na rynku, ani z autorami, którzy niesłusznie zyskali rozgłos.

Ten bardzo atrakcyjny wizualnie film, przedstawia galerię artystów pochodzących z różnych krajów, młodszych i starszych. Nie odczuwają potrzeby aprobaty społecznej, publiczności. Tworzą.

Jednym z nich jest Amerykanin George Widener ze zdiagnozowanym zespołem Aspergera (ur. 1963), który potrafi w pamięci jak w encyklopedii odnaleźć wydarzenia i daty na przestrzeni ponad 1500 lat. Najbardziej lubi zapamiętywać miasta i liczby ludności. W swoich kalendarzach stara się zorganizować świat – sumuje dni, miesiące, lata, układa z nich magiczne kwadraty, które kreśli na specjalnie poplamionych kawą i herbatą serwetkach.

Kim Peek, pierwowzór Rain Mana zapamiętuje wszystko, co widzi i słyszy. Przeczytał ponad 10 tysięcy książek, potrafi czytać dwie naraz – jedną prawym, drugą – lewym okiem. Pamięta nie tylko treść. Umie podać liczbę słów, liter i znaków interpunkcyjnych.

Chory na schizofrenię Czech Zdenek Kosek sporządza malowidła, przekonany, że jeśli przestanie to robić, skończy się świat.

Japończyk Kunizo Matsumato, analfabeta, wymyślił własną formę pisania, rodzaj hieroglifów, pracuje nad nimi nieustannie od ponad 20 lat w zakładzie dla obłąkanych. Widzowie zobaczą też niezwykłe owoce 17-letniej pracy wytrwałego rzeźbiarza w granicie, który utrwalił w nim opowieść o korsarzach.

Film jest podróżą przez wszystkie kontynenty i kultury. Znalazła się w nim także m.in. historia Brazylijczyka Gabriela Dos Santosa, robotnika, od młodości aż do śmierci  budującego na chwałę Bożą sanktuarium z odpadów znalezionych na śmietniku, a także głuchoniemego Rosjanina Aleksandra Łobanowa (ur. 1924 w Moskwie), który przeszedł odległą drogę – od wykluczenia poprzez uwielbienie. Uznany za wielkiego artystę, dostał nawet dowód osobisty w 1988 roku...

Koniecznie trzeba zobaczyć.

– Gdy po raz pierwszy obcuje się z taką sztuką – dostaje się gęsiej skórki – zapewnia jeden z krytyków sztuki występujących w dokumencie Bruno Decharme'a. – Te dzieła rodzą się pod wpływem impulsu, sięgają poza granice naszego poznania.

Art brut nazywana jest też sztuką wykluczonych. Najczęściej tworzona jest przez osoby dotknięte schorzeniami psychicznymi.

Pozostało 88% artykułu
Telewizja
Międzynarodowe jury oceni polskie seriale w pierwszym takim konkursie!
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Telewizja
Arya Stark może powrócić? Tajemniczy wpis George'a R.R. Martina
Telewizja
„Pełna powaga”. Wieloznaczny Teatr Telewizji o ukrywaniu tożsamości
Telewizja
Emmy 2024: „Szogun” bierze wszystko. Pobił rekord
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Telewizja
"Gra z cieniem" w TVP: Serial o feminizmie w dobie stalinizmu