Założyciel Ikei był nazistą?

Dziennikarka telewizyjna ujawnia nowe fakty z życia Ingvara Kamprada. W 1943 roku szwedzka służba bezpieczeństwa zarejestrowała go jako „aktywnego nazistę”

Aktualizacja: 25.08.2011 04:08 Publikacja: 24.08.2011 20:54

Towary wyprodukowane w Polsce IKEA sprzedaje w Europie

Towary wyprodukowane w Polsce IKEA sprzedaje w Europie

Foto: Fotorzepa, Marian Zubrzycki

Korespondencja ze Sztokholmu

To, że założyciel międzynarodowej firmy Ikea i jeden z najbogatszych ludzi świata sympatyzował z nazistami, ujawniono już w latach  90. Informacja, że  Powszechna Służba Bezpieczeństwa (poprzedniczka dzisiejszego Säpo) zarejestrowała Ingvara Kamprada jako nazistę, pojawiła się jednak dopiero teraz. Ujawniła ją dziennikarka Elizabeth Asbrink w swojej najnowszej  książce.

Pod koniec 2009 roku z dziennikarką nawiązała kontakt kobieta, której ojciec przybył do Szwecji w 1939 r. w transporcie żydowskich dzieci. Dzieci przewieziono tu w efekcie starań szwedzkiego Kościoła luterańskiego, który ratował je z rąk nazistów. Warunkiem ich ocalenia był chrzest i wyjazd do Szwecji bez rodziców. Wśród tych dzieci znalazł się Otto Ullmann z Wiednia, który ostatecznie w roku 1944 trafił na farmę Elmtaryd należącą do rodziny Ingmara Kamprada.

Ullmann pracował tam jako służący i wkrótce zaprzyjaźnił się z przyszłym założycielem Ikei. Chłopcy pracowali razem, razem pili i razem podrywali dziewczyny. W tym czasie Kamprad był członkiem pronazistowskiego, założonego w latach 30. Ruchu Młodoszwedzkiego.

Z dokumentów, które wpadły w ręce Elizabeth Asbrink, wynika również, że Kamprad był aktywistą w skrajnym ruchu o nazwie Szwedzka Koalicja Socjalistyczna (SSS). W efekcie w 1943 r. Powszechna Służba Bezpieczeństwa założyła Kampradowi specjalną teczkę. Z akt wynika, że był on nie tylko aktywnym działaczem SSS, ale nawet werbował nowych aktywistów. W przechwyconym przez policję liście przyszły założyciel Ikei deklarował, że „przeznaczył sporo czasu i energii na działalność”.

Przyjaźń Kamprada z Żydem zafrapowała dziennikarkę, która zaczęła badać przeszłość założyciela Ikei. Kwerenda archiwalna ujawniła, że  Kamprad był o wiele bardziej zaangażowanym członkiem ruchów nazistowskich, niż sądzono. Jego udział w Ruchu Młodoszwedzkim nie był chwilowym buntem czy – jak twierdził – błędem nastolatka.

Kamprad utrzymywał  znajomość z założycielem ruchu Perem Engdahlem długo po wojnie. W 1950 r. zaprosił go  na wesele, na którym ten wygłosił przemówienie. W liście do Engdahla Kamprad wyznał, że jest dumny z przynależności do Ruchu.Opinię tę podtrzymał w przeprowadzonej rok temu rozmowie z dziennikarką, nazywając go „wielkim człowiekiem”.

Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1164
Świat
Swiatłana Cichanouska: Jesteśmy otwarci na dialog z reżimem Łukaszenki
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1162
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1161
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
podcast
Jędrzej Bielecki: Blackout w Hiszpanii - najprawdopodobniej zawiniło państwo
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne